Utrecht houdt vast aan loting geneeskundestudenten, voorlopig

Geneeskundeopleidingen hoeven van het kabinet niet meer verplicht mee te doen aan de landelijke loting. Ze mogen in theorie ál hun nieuwe studenten zelf selecteren op basis van kwaliteit en motivatie. Utrecht ziet voorlopig geen noodzaak om de loting overboord te kieperen.

Van een complete afschaffing van de landelijke loting, zoals in veel media gesuggereerd wordt, is geen sprake. En het is ook niet echt nieuws. De acht Nederlandse universitaire medische centra hoeven al sinds medio 2011 niet meer verplicht deel te nemen aan de landelijke loting. Daarvoor moesten universiteiten verplicht minimaal 50 procent van de eerstejaars uit de landelijke loting toelaten. De rest konden ze zelf zelf selecteren, of werd gevuld met achtplussers, vwo-scholieren met een gemiddeld eindexamencijfer van 8 of hoger die vrij mogen kiezen in welke stad ze geneeskunde gaan studeren

Een aantal universiteiten gaat als gevolg van het nieuwe beleid meer decentraal selecteren dan ze al deden. Het Hoger Onderwijs Persbureau maakte vorige week een rondgang langs een aantal universiteiten. De Rijksuniversiteit Groningen en de Vrije Universiteit selecteren dit voorjaar net als voorheen de helft van hun studenten decentraal. Ze bezinnen zich nog over een mogelijke verhoging van dat percentage in de jaren erna. De geneeskundeopleiding van de Universiteit van Amsterdam schroeft het percentage op naar 75 procent en in Rotterdam wordt het 80 procent. De Universiteit Leiden selecteert slechts vijftien procent van haar geneeskundestudenten zelf, maar wil uiterlijk over vijf jaar naar honderd procent, minus de achtplussers. Over de fasering beraadt de universiteit zich nog.

Utrecht heeft voor het komende studiejaar geen plannen om meer te gaan selecteren. “We doen volledig mee aan de loting”, vertelt onderwijsdirecteur Marijke van Dijk aan DUB. Afhankelijk van het aantal achtplussers dat zich aanmeldt, wordt bepaald hoeveel lotelingen als eerstejaars toegelaten worden. “Als we 60 procent achtplussers krijgen, dan is dat 40 procent. Als we 40 procent scholieren krijgen met een acht of hoger, dan laten we 60 procent binnen via de landelijke loting.”

De geneeskundeopleiding in Utrecht heeft de afgelopen jaren niet of nauwelijks aan selectie gedaan. Dat is ook nooit nodig geweest, zegt onderwijsdirecteur Van Dijk. Utrecht krijgt ieder jaar landelijk de meeste achtplussers. Naast de 50 procent instroom uit de loting waren dat er de afgelopen jaren zoveel, dat er nauwelijks vrije plekken overbleven voor selectie. In totaal zijn er jaarlijks 304 plaatsen voor de Utrechtse bacheloropleiding Geneeskunde.

Voor het studiejaar 2013-2014 wordt wel overwogen om meer eerstejaars te gaan selecteren. Van Dijk: “We besluiten uiterlijk juni of we vanaf 2013 meer gaan selecteren.”

Utrecht mag dan wel gezegend zijn met veel excellente studenten, het is natuurlijk de kunst om dat zo te houden. Het loslaten van de verplichte loting maakt allerlei krachten los die nog niet te overzien zijn, zegt Frank Miedema, decaan Geneeskunde en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht. “Een middelbare scholier die onzeker is of hij een 8+ gemiddeld gaat halen, gaat zich wellicht inschrijven bij een andere universiteit die wel doet aan decentrale selectie, omdat hij denkt dat je daar meer kans maakt op toelating. Zaak voor ons is om in de voorlichting duidelijk te maken, dat ze, ook al zijn ze geselecteerd in een andere stad, alsnog naar Utrecht kunnen komen als ze gemiddeld een 8 of hoger hebben.”

Miedema zet vraagtekens bij het geleidelijk loslaten van de landelijke loting door dit kabinet. Hij vraagt zich af of opleidingen met selectie betere studenten aantrekken dan met loting. “Loting is niet zo’n slecht systeem. Wat is het alternatief? Hoe eerlijk en evidence based is het als je op basis van een selectiegesprek niet toegelaten wordt? Leerlingen worden getraind om goed te presteren in zo’n gesprek, en hebben misschien een hele mooie motivatiebrief bij zich die ze samen met hun ouders geschreven hebben. Ik heb nog de nodige bedenkingen bij decentrale selectie.” 

EXTRA ONDERWIJSPLEKKEN GENEESKUNDE
Komend studiejaar komen er ruim 800 extra opleidingsplaatsen voor artsen, medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en physician assistants. Hiermee wil het kabinet iets doen aan het tekort aan artsen. Bij de geneeskundeopleidingen komen 200 extra plekken voor studenten, plekken die het ministerie bekostigt, Dit gaat om plekken in de masterfase van geneeskunde, bedoeld voor zij-instromers. De 200 extra opleidingsplekken worden verdeeld over de acht universitaire medische centra in Nederland. Utrecht biedt vanaf volgende studiejaar 10 extra plekken in de masterfase aan.