Utrecht opnieuw succesvol in Veni-ronde

Na de zeer lucratieve ronde van 2009 heeft de UU dit jaar opnieuw goed gescoord bij de jaarlijkse verdeling van Veni-subsidies door onderzoeksfinancier NWO. Van de in totaal 161 beurzen van 250.000 euro gaan er vijfentwintig naar Utrecht. Vorig jaar waren dat er 26 op een totaal van 143. Een van de Utrechtse onderzoeken gaat over de meetkunde achter de cirkellimieten van Escher (afbeelding).
De Veni-subsidie is de eerste van de drie subsidievormen van de Vernieuwingsimpuls. bedoeld voor pas gepromoveerde onderzoekers, die dankzij de beurs de kans krijgen om drie jaar lang onderzoek te doen. Omdat de slaagkans relatief gering was, heeft NWO het voor Veni’s beschikbare bedrag in 2009 fors verhoogd. Gevolg was dat vorig jaar 143 beurzen konden worden uitgereikt tegen gemiddeld 115 in de jaren daarvoor. Toch heeft de verruiming van het budget niet mogen baten, want uit de cijfers blijkt dat jonge onderzoekers eerder minder dan meer kans maken op een Veni. Dit jaar werd slechts zestien procent van de aanvragen gehonoreerd tegen een kleine twintig in de voorgaande jaren. Met 25 beurzen, waarvan drie voor onderzoekers van het Hubrecht Instituut, is de UU net als vorig jaar ‘grootverdiener’. Ook de universiteiten van Amsterdam (20), Leiden (18) en de Vrije Universiteit (18) deden het goed. Opmerkelijk is het relatief lage aantal vrouwelijke winnaars van 42 procent. Ook in dit opzicht scoort de UU goed. Van de 25 Utrechtse winnaars zijn er 16 vrouw. EH   DE UTRECHTSE WINNAARS Nanoparticles as therapeutic vaccines against cancer Dr. M. (Maryam) Amidi (v) 05-05-1974, UU Wereldwijd is kanker een belangrijke doodsoorzaak. Conventionele behandelingen hebben serieuze bijwerkingen en zijn veelal niet voldoende om patiënten volledig te genezen. Het doel van dit project is het ontwikkelen van nanodeeltjes als therapeutische vaccins, zodat het lichaam zelf in staat is om een tumor te herkennen en te bestrijden.   Black Hole arises in gravitational physics Dr. N. (Nabamita) Banerjee (v) 29-10-1979, UU – Instituut voor Theoretische Fysica Zwarte gaten ontstaan als de zwaartekracht sterk wordt. Hun ongebruikelijke thermische eigenschappen zullen theoretisch worden onderzocht en die eigenschappen zullen tevens worden gebruikt om resultaten te verkrijgen betreffende andersoortige fysische verschijnselen die voorkomen in vloeistoffen.   Voorspellen van falende eiwitmedicijnen Dr. V. (Vera) Brinks (v) 11-09-1980, UU – Biofarmacie en Farmaceutische Technologie Eiwitmedicijnen worden gebruikt om ziekten zoals kanker, reuma en multiple sclerose te behandelen. Echter, na verloop van tijd kunnen de eiwitmedicijnen ophouden met werken. Met dit onderzoek wordt een test ontwikkeld die kan voorspellen bij welke patiënten dit gebeurt.   Katalysatoren voor duurzame producten uit biomassa Dr. P.C.A. (Pieter) Bruijnincx (m) 09-04-1979, Roosendaal, UU – Inorganic Chemistry & Catalysis Niet-eetbare biomassa, denk bijvoorbeeld aan plantenafval, kan dé groene grondstof worden voor een duurzame productie van brandstoffen en chemicaliën. Om dit voor elkaar te krijgen moeten er wel nieuwe conversieroutes gevonden worden. Dit onderzoek probeert daar katalysatoren voor te ontwikkelen.   Gewelddadige woorden Dr. A.C. (Antoine) Buyse (m) 16-06-1977, Den Haag, UU Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Maar wat te doen met uitingen die direct bijdragen aan conflicten en geweld? Dit onderzoek bekijkt de precieze grenzen van het mensenrecht op vrije meningsuiting met behulp van theorieën over conflictescalatie.   Wederzijds vertrouwen in het Europese migratierecht: rol van de rechter Mr. dr. E.R. (Evelien) Brouwer (v) 21-10-1966, Eindhoven, UU – Staats- en bestuursrecht In het migratierecht worden veel beslissingen genomen op basis van wederzijds vertrouwen tussen de EU-lidstaten. De vraag is of hierbij fundamentele rechten van het individu voldoende worden beschermd. In dit onderzoek wordt de rol van nationale rechters bestudeerd.   Hyperbolische schoonheid in actie (afbeelding) Dr. S.R. (Sander) Dahmen (m) 12-01-1979, Amersfoort, UU – Wiskunde De cirkellimieten van Escher schetsen een prachtig beeld van het hyperbolische vlak. Ook in hogere dimensies bestaan zulke hyperbolische ruimten. In dit project wordt onderzocht hoe de fascinerende meetkunde hiervan gebruikt kan worden om geheeltallige oplossingen van vergelijkingen te vinden.   Hoe gebruiken patiënten hun geneesmiddelen? Dr. H. (Helga) Gardarsdottir (v) 12-08-1975, Reykjavik (IJsland), UMCU – Department of Clinical Pharmacy Om de veiligheid en werkzaamheid van geneesmiddelen te onderzoeken, is het essentieel te weten hoe deze in de praktijk gebruikt worden. Het project ontwikkelt nieuwe methoden om dit met apotheekgegevens, patiëntgegevens en gegevens uit elektronische medicijnverpakkingen in kaart te brengen.   Bot maken van kraakbeen Dr. ir. D. (Debby) Gawlitta (v) 31-10-1979, UMCU – Orthopedie Voor orthopedische behandelingen is veel bot nodig. Dit onderzoek kijkt naar een nieuwe manier om bot te maken uit beenmergstamcellen. Dit gebeurt door eerst kraakbeen te maken en dan pas bot, zoals bijvoorbeeld in de groeischijf gebeurt.   Plaatjesremmers – werken ze bij iedereen even goed? Dr. ir. J.P. (Jacoba) Greving (v) 15-03-1977, Groningen, UMCU – Klinische Epidemiologie Na een beroerte worden verschillende soorten plaatjesremmers voorgeschreven om de kans op een tweede beroerte te verkleinen. De onderzoekers gaan uitzoeken welke factoren bepalen wat de meest effectieve plaatjesremmer is voor een individuele patiënt.   Brave New Worlds Dr. L. (Liesbeth) van de Grift (v) 19-12-1978, UU – Geschiedenis Overal in Europa zagen regeringen interne kolonisatie – de inrichting van 'nieuw' land – als oplossing voor de economische, sociale en politieke crises van het Interbellum. In deze 'experimentele ruimtes' probeerden ze een harmonieuze samenleving te creëren. Dit onderzoek gaat na of en in hoeverre deze praktijken in democratische en fascistische systemen van elkaar verschilden.   Deciphering Earth’s last climatic cooling event Dr. S.K. (Silja) Hüsing (v) 16-01-1979, Lower Hutt (New Zeeland), UU – Earth Sciences About 20 million years ago Africa collided with Eurasia resulting in the closure of the Mediterranean seaway to the Indian Ocean. This project investigates the impact this event had on the Earth’s ocean currents and its contribution to global cooling.   Hechting tussen cellen in het bloedvat Dr. S. (Stephan) Huveneers (m) 13-01-1980, Purmerend, Hubrecht Instituut Het maken van nieuwe bloedvaten is een belangrijk proces en betrokken bij ontstekingsziektes en kanker. De onderzoeker speurt naar eiwitten die de hechting tussen de bloedvatcellen regelen. Met geavanceerde microscopie wordt vervolgens de rol van deze eiwitten in beeld gebracht.   What is quantum space-time geometry? Dr. I. (Igor) Khavkine (m) 09-06-1981, Moskou (Rusland), UU – Instituut voor Theoretische Fysica The geometry of space-time gives rise to gravity. Thus, quantum mechanics applied to gravity must modify this geometry (distance, time, causal order). Researchers will quantitatively analyze the observable consequences of such modifications, in the limit of weak gravitational forces.   Beter ziekte voorspellen – wat levert dat op? Dr. ir. H. (Erik) Koffijberg (m) 10-09-1976, Heinenoord, UMCU – Julius Centrum Klinische voorspelregels geven ons inzicht in (toekomstige) ziekte bij mensen. Nieuwe diagnostische tests kunnen daarbij leiden tot betere voorspelregels. Het is onduidelijk of verbeterde voorspellingen ook daadwerkelijk effectief en efficiënt leiden tot gezondheidswinst. Dit onderzoek ontwikkelt gereedschap waarmee de waarde van voorspelregels in de praktijk bepaald kan worden.   Neuropsychologie van de 3D-ruimte Dr. T.C.W. (Tanja) Nijboer (v) 22-10-1978, Wijk bij Duurstede, UU – Psychologische Functieleer De ruimte om ons heen kan verdeeld worden in nabije en verre regio’s. Dit onderzoek gaat na of deze regio’s onafhankelijk van elkaar gestoord kunnen raken na een beroerte. Daarnaast wordt gekeken of een intacte regio de aangedane nog kan beïnvloeden.   Belichaamde cognitie en het weerstaan van verleidingen Dr. E.K. (Esther) Papies (v) 05-02-1980, Bielefeld (Duitsland), UU – Sociale Psychologie Als wij iets lekkers zien, krijgen wij vaak spontaan zin om dit te eten. Hoe ontstaat deze motivatie? Dit project onderzoekt hoe het spontane 'herbeleven' van eten onze zin hierin bepaalt, en of het blokkeren ervan helpt om eetgedrag te controleren.   Slave Migrants in the American South Dr. D.A. (Damian) Pargas (m) 28-12-1978, UU – Geschiedenis Tussen 1820 en 1860 vond er in het Amerikaanse Zuiden een grootschalige gedwongen migratiegolf plaats van Afro-Amerikaanse slaven. Dit onderzoek stelt zich ten doel om de ervaringen, en assimilatie- en integratieprocessen van deze slavenmigranten te achterhalen.   Geslachtshormonen in het impulsieve brein Dr. J.S. (Jiska) Peper (v), 03-12-1978, Dordrecht, UU – Experimentele Psychologie Iedereen handelt wel eens vanuit een opwelling. Echter, bij sommigen leidt dit tot nadelige situaties zoals middelenmisbruik of schoolverlaten. Er zal worden onderzocht in hoeverre de invloed van geslachtshormonen (belangrijke regelaars in ons brein) op hersenverbindingen impulsief gedrag kunnen verklaren.   Stabiele venen in een veranderend klimaat Dr. B.J.M. (Bjorn) Robroek (m) 18-09-1978, Heerlen, UU – Ecologie & Biodiversiteit Venen leggen enorme hoeveelheden koolstof vast. Door verdroging kan dit weer als koolzuurgas vrijkomen en zo de klimaatverandering versterken. We onderzoeken of een grotere plantdiversiteit bijdraagt aan de stabiliteit van de koolstofopslag in veenecosystemen in een veranderend klimaat.   Zoek de (functionele) verschillen Dr. M.J. (Marieke) Simonis (v) 03-11-1980, Utrecht, Hubrecht Institute – Genome Biology Tussen het DNA van individuele mensen zitten meer dan een miljoen kleine verschillen. Om te begrijpen welke verschillen kunnen leiden tot ziekten, gaat de onderzoeker de moleculaire effecten van variatie in DNA in kaart brengen.   Het sociale brein Dr. V. (Viviana) Trezza (v) 07-05-1979, Milaan (Italië), UMCU – Neurowetenschappen en Farmacologie Sociale interacties vormen een onmisbaar onderdeel van ons gedrag. Bij de meeste psychiatrische ziektes is sociaal gedrag verstoord. De onderzoekster gaat bestuderen via welke processen in de hersenen normaal en afwijkend sociaal gedrag tot stand komt.   De materiële wending in de geesteswetenschappen Dr. I. (Iris) van der Tuin (v) 22-08-1978, Heerenveen, UU – Genderstudies Geesteswetenschappers onderzoeken taaluitingen of de symboliek van kunstwerken. Maar tegenwoordig doen zij steeds vaker onderzoek naar de materiële kant van kunst en naar de lichamelijke dimensie van kunstbeleving. Dit onderzoek brengt de kennistheoretische gevolgen van deze wending in kaart.   Stamcelgenen gestrikt Dr. E. (Elzo) de Wit (m) 15-04-1978, Amsterdam, Hubrecht Instituut DNA zit vol met genetische schakelaars die genen aan- en uitzetten door lussen in het DNA te vormen. Door de driedimensionale structuur van het DNA te ontrafelen zal het repertoire aan genetische schakelaars van stamcel- en ontwikkelingsgenen systematisch worden blootgelegd.   Images at war: photography, gender and humanitarian aid Dr. M.J. (Marta) Zarzycka (v) 17-08-1976, UU – Gender Studies In war coverage, photographs of non-Western women function as universal symbols of human suffering. This project looks at photographs of women from the wars in Bosnia, Afghanistan and Iraq and examines their use in press and in fundraising appeals.