Utrechtse paleoloog ontdekt zeemonster

Een ‘monster’ van ongekende omvang dat miljoenen jaren geleden de zeeën ten westen van Zuid-Amerika onveilig maakte en er zelfs niet voor terugschrok om een walvis te verorberen. Die spectaculaire vondst publiceert een internationaal team onderzoekers, onder wie de Utrechtse hoogleraar paleontologie Jelle Reumer, deze week in het gezaghebbende blad Nature.

De ‘Leviathan melvillei’ zoals het dier met groot gevoel voor de literatuurgeschiedenis is gedoopt, was een naar schatting 13 tot 18 meter lange roofpotvis met tanden tot 36 centimeter lang. Daarvan stonden er negen in elk van de beide bovenkaken, en elf in de beide onderkaken. Met dat gebit joeg Leviathan onder meer op de volvette baleinwalvis.

Een fossiel van de Leviathan werd in 2008 ontdekt door Klaas Post, honorair-conservator fossiele zoogdieren bij het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, waarvan Reumer directeur is. Hij deed de vondst tijdens een korte expeditie in de Pisco-Ica woestijn aan de zuidkust van Peru.

Een aantal grote brokken van de drie meter lange schedel en de onderkaken en vooral een aantal tanden, die op het oog sterk op korte slagtanden van olifanten leken, trokken de aandacht. Die tanden bleken kolossale potvistanden. Medewerkers van het Natuurhistorisch Museum van de Universiteit van Lima hebben het gevaarte geborgen en geprepareerd.  

In hun artikel in Nature beschrijven paleontologen van de Natuurhistorische musea van Rotterdam, Parijs, Pisa, Lima en Brussel de vondst van het dier, waarvan de naam is ontleend aan de oorspronkelijk Hebreeuwse naam (Livyatan) van een mythisch zeemonster, en aan de schrijver Herman Melville, geestelijk vader van de witte walvis Moby-Dick.

Hoewel de omschrijving anders doet vermoeden was Leviathan geen familie van de nu nog levende potvissen die vooral inktvis op het menu hebben. De gevonden beenderen en tanden blijven in Peru, maar het Natuurhistorisch Museum Rotterdam toont op dit moment replica’s van de drie grootste tanden. Later dit jaar zal het museum (reconstructies van) delen van het skelet van Leviathan tentoonstellen.

EH

Advertentie