Utrechtse promovendus ontrafelt de vorming van paddenstoelen
De Utrechtse promovendus Robin Ohm heeft via onderzoek aan het genoom van de schimmel het Waaiertje ontdekt hoe de vorming van paddenstoelen en de afbraak van houtweefsel door deze schimmel genetisch worden gestuurd. De ontdekking is zowel van belang voor de kweek van eetbare paddenstoelen en voor het winnen van bestanddelen voor geneesmiddelen als voor de productie van biomassa.
Schizophyllum commune - in het Nederlands Waaiertje geheten - is een van de meest voorkomende paddenstoelen op aarde. Hij groeit op dode stammen en takken van vooral loofbomen en komt vrijwel overal ter wereld voor. Belangrijk voor onderzoekers is dat de schimmel, in tegenstelling tot de meeste andere paddenstoelen, goed in het laboratorium kan worden gekweekt.
Bovendien zijn er geschikte moleculaire technieken om de groei en de ontwikkeling van het Waaiertje te onderzoeken, en is het de enige paddenstoelvormende schimmel waarin onderzoekers genen hebben weten te inactiveren. Dit maakt het Waaiertje tot een zeer nuttig en veel gebruikt modelsysteem om paddenstoelvormende schimmels te bestuderen.
BIOETHANOL
Uit het genoomonderzoek dat Ohm als lid van een internationale groep wetenschappers verrichtte, blijkt nu dat het Waaiertje een uniek mechanisme bezit voor het afbreken van hout. Dit inzicht kan helpen om plantenmateriaal efficiënter om te zetten in hoogwaardige producten zoals bioethanol.
Ook wist Ohm twee genen te identificeren die direct invloed op de paddenstoelvorming hebben. Dit nieuwe inzicht zal helpen om het produceren van eetbare paddenstoelen te bevorderen, maar kan ook belangrijke implicaties hebben voor de productie van geneesmiddelen.
BAARMOEDERHALSKANKER
Paddenstoelen - het vruchtvlees van schimmels - zijn namelijk van oudsher nuttig als producent van anti-tumormoleculen en van moleculen die het menselijke afweersysteem stimuleren. Zo wordt uit gekweekte Waaiertjes schizophyllan gewonnen, dat bij de behandeling van baarmoederhalskanker wordt gebruikt.
Het onderzoeksteam, met Ohm als eerste auteur, publiceerde het onderzoek op zondag 11 juli in een Advance Online Publication op de website van het gezaghebbende blad Nature Biotechnology.
EH