Utrechtse student dupe van tegenstrijdige regels

Het waren een paar zweterige weken voor masterstudent Martijn Klerks. In augustus kreeg hij op zijn Franse werk- en vakantieadres de rekening voor het collegegeld dat hij moest gaan betalen voor zijn Erasmusjaar aan de universiteit van Toulouse. Tot zijn grote schrik stond daar niet het verwachte bedrag op van 1713 euro maar van 17.700 euro. “Dit kan niet kloppen!” Martijn is de dupe van tegenstrijdige regels. Staatssecretaris Zijlstra heeft inmiddels beloofd de Wet op het Hoger Onderwijs aan te passen.Martijn (23) besloot in het eerste jaar van zijn researchmaster Science & Innovation management om zijn tweede jaar in het buitenland door te brengen. De student aan de faculteit Geowetenschappen wil op die manier iets onderscheidends toevoegen aan zijn cv. Ook wilde hij na vijf jaar Utrecht wel eens weten hoe het is om langere tijd in het buitenland te wonen.Hij liet zijn oog vallen op Toulouse. “In Frankrijk kun je in vier steden Science & Innovation Management studeren. Lille vind ik te dicht bij huis, Parijs vind ik geen leuke stad en Rennes in Bretagne ligt in een uithoek. Toulouse is ver weg en het heeft een aangenaam klimaat.” Voor hij aan zijn studie zou beginnen, wilde hij in de zomer in Frankrijk gaan werken zoals hij dat de afgelopen vijf jaar steeds had gedaan. “In totaal zou ik dus een jaar wegblijven.”Hoog collegegeldMartijn had voor zijn vertrek overal informatie ingewonnen over wat hij moest doen als hij langere tijd uit Nederland zou vertrekken. “Eén van de dingen die ik vond, was dat als je langer dan acht maanden in het buitenland gaat wonen, je je volgens de Wet Gemeentelijke Basisadministratie moet uitschrijven als inwoner van Nederland. Dat heb ik dus braaf gedaan.”Fout, helemaal fout, zo bleek. “Je moet het niet via de regels spelen, want dan krijg je problemen.” Nadat hij de hoge rekening kreeg gepresenteerd, ging hij opnieuw op onderzoek uit. Hij las dat hij in Nederland ingeschreven moet staan om in aanmerking te komen voor het wettelijke - lage - collegegeld en voor studiefinanciering. “Ja, dat was dom. Die informatie had ik van te voren moeten weten natuurlijk, maar zelf was ik daar niet naar op zoek gegaan en niemand van de universiteit – ik was bij een facultaire informatiebijeenkomst geweest - had me daar op gewezen.”Een medewerker van de Universiteit Utrecht trok zich het lot van Martijn aan en gaf hem het advies om zich zo snel mogelijk met een postadres in te schrijven in Nederland. “Daarvoor moest ik wel persoonlijk langskomen. Ik ben dus eventjes heen en weer gereisd en heb me weer ingeschreven op het adres van mijn ouders waar ik voor de zomer ook al stond ingeschreven. Ik had mijn kamer al eerder opgezegd, omdat ik nog niet weet wat ik na mijn jaar in Toulouse ga doen.”Martijn trof een aardige ambtenaar in de woonplaats van zijn ouders. “Zij schreef me in, maar eigenlijk overtreden zij en ik hiermee de wet, want je mag je niet met een postadres inschrijven. Eigenlijk, zo zei de ambtenaar, had ik me gewoon weer moeten inschrijven en niet moeten vertellen dat ik een jaar in het buitenland zou wonen. Maar goed, nu ben ik weer officieel inwoner van Nederland. Ik heb me laten registreren bij de Centrale Studentenadministratie waardoor ik in aanmerking kom voor het normale collegegeldtarief en voor studiefinanciering.”Regels vs de wetOp de UU-site studeren in het buitenland staat duidelijk wat studenten moeten doen als ze een deel van hun studie over de Nederlandse grens wil volgen. Ze moeten ingeschreven blijven staan aan de UU en de UU collegegeld betalen. Degenen die in Nederland, België, Luxenburg of in het Duitse Noord-Rijnland-Westfalen, Nedersaksen of Bremen wonen en een nationaliteit van een EU-land hebben, betalen het wettelijke – lage – tarief. Wie in aanmerking wil blijven komen voor studiefinanciering moet, zo staat op de site van DUO, bij een Nederlandse instelling staan ingeschreven en een postadres in Nederland hebben. Dat Nederlanders die langer dan acht maanden het land verlaten, zich volgens de wet Gemeentelijke Basisadministratie moeten uitschrijven, kun je op deze sites niet terugvinden.“Ik heb er ook niet eerder mee te maken gehad”, zegt een medewerkster van het Centrale International Office dat net met de nieuwe voorlichtingcyclus is begonnen over studeren in het buitenland. “Wij adviseren studenten om DUO te laten weten dat ze in het buitenland zitten en zich in te schrijven op het adres van hun ouders. Om in aanmerking te komen voor het wettelijke collegegeld moet je een adres in Nederland hebben. Maar die regel bestaat pas sinds dit kalenderjaar. Alle studenten hebben in januari een mailtje hierover gehad van de studentendecaan of de studentenadministratie.”Ze was wel bekend met de uitschrijfregeling van de gemeente maar vroeger waren er niet deze gevolgen voor het collegegeld aan verbonden. “Daarbij komt dat de meeste studenten maar één semester, een half jaar dus, naar het buitenland gaan. Veel minder studenten gaan twee semesters.” Wat dat betreft, lijkt het verhaal van Martijn vrij uniek.Botsende regels en ZijlstraBotsen de verschillende regels eigenlijk niet met elkaar, is de vraag die DUB voorlegt aan de persvoorlichtster van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Ja, is het antwoord. "De instellingen hebben staatssecretaris Zijlstra gewezen op de tegenstrijdige regels. Zij vinden het onredelijk dat studenten als Martijn het instellingscollegegeld verschuldigd zijn. Daarom zal staatssecretaris Zijlstra de Wet op het Hoger Onderwijs aanpassen. Het gaat overigens maar om een heel kleine groep studenten die te maken krijgt met dit probleem."FietsInmiddels is Martijn begonnen aan zijn studie. Hij heeft een studio gehuurd op een kwartiertje fietsen van de universiteit vandaan en volgt colleges in het Frans. “Je kan ook met de andere Erasmusstudenten de Engelstalige colleges volgen, maar ik wil me helemaal onderdompelen in de Franse taal en cultuur. Ik moet 15 studiepunten halen en ik wil hier mijn masterthesis schrijven. Daarvoor zoek ik nog een onderzoeksplaats op een Frans bedrijf of aan de universiteit. Het lijkt me interessant om werkervaring op te doen terwijl ik onderzoek doe voor mijn thesis. Of ik na mijn afstuderen terug kom naar Nederland, is nog onduidelijk. “Als ik hier een baan of een vriendin vind, blijf ik. Ik vind dit een prachtig land.”