Van Rooy pleit voor meer selectie aan de poort

Bij de opening van het academisch jaar houdt collegevoorzitter Yvonne van Rooy een vurig pleidooi voor een beperking van de studenteninstroom; verzoekt gastspreker Cees Veerman de onderzoekers meer uit hun ivoren toren te treden en vragen de ambtenarenbonden op het Domplein voor de kerk om een loonsverhoging voor alle universitaire medewerkers. Het Academisch Jaar 2010-2011 is officieel van start gegaan.Van Rooy greep de aanwezigheid van Cees Veerman aan om de conclusies uit zijn rapport voor een toekomstbestendig onderwijs te omarmen. Ze brak een lans voor het landelijk vergroten van het aantal opleidingen met een numerus fixus en voor selectie aan de poort. Niet om studenten buiten te sluiten, zo verzekerde ze. De maatregelen moeten er voor zorgen dat de instroom wordt beperkt en dat de studenten die binnenkomen meer gemotiveerd zijn. Dit komt vervolgens het studierendement weer ten goede.“Nu vertrekt 25 procent van de studenten na het eerste jaar doordat ze een verkeerde keuze hebben gemaakt.” Door matchingsgesprekken – “bij ons gebeurt dat al bij vijf opleidingen, meer dan aan andere universiteiten”- die op geschiktheid, doorzettingsvermogen, motivatie en creativiteit zijn gebaseerd, komen studenten terecht op een studie die bij hen past. Door een beperking van de instroom worden opleidingen kleiner waardoor voor de docenten de werkdruk afneemt en zijn kwalitatief beter onderwijs kunnen gaan geven aan aan kleinere groepen studenten zoals het Utrechtse onderwijsmodel al voorzag.Haar tweede punt dat stoelde op het rapport-Veerman betrof de profilering van universiteiten. Van Rooy constateerde dat de Universiteit Utrecht op de goede weg is. Een aantal jaren geleden zijn er al focusgebieden gekozen en die ontwikkelen zich op een veelbelovende wijze, zei ze. Ook omdat er samenwerking is gezocht en gevonden met onderzoeksinstituten en bedrijven  zoals in het Centrum voor Aarde en Duurzaamheid.Zij vindt dat de universiteit op deze wijze haar positie versterkt, zeker in Europees kader, iets wat financieel steeds belangrijker wordt voor het onderzoek in Nederland. Natuurlijk maakte ze van de gelegenheid gebruik om de politici in Den Haag te herinneren aan hun beloftes tijdens de verkiezingen om te investeren in het onderwijs. Een oproep die ook werd gedaan in het rapport-Veerman.VeermanCees Veerman stelde zijn gehoor de volgende vraag: “Is kennis nog macht?” Zijn antwoord is dat kennis alleen nog macht geeft, indien de kennis draagvlak heeft gekregen in de maatschappij. Zonder draagvlak worden onderzoeken met wantrouwen begroet. Hij riep de wetenschappers dan ook op vooral hun kennis te delen. “Afstand tot de maatschappij en misverstanden voeden het wantrouwen. De campagne voor het vaccineren van meisjes tegen baarmoederhalskanker was er zo een.”De contacten met de maatschappij heeft de wetenschapper ook nodig om inspiratie uit op te doen en om hun ethisch gevoel te toetsen. Hij vindt dat er in de opleiding tot onderzoeker meer aandacht moet uitgaan naar de ethiek. De onderzoeker in spé moet zich afvragen wat voor gevolgen zijn bevindingen kunnen hebben. Kennis, zo concludeert hij, moet dienstbaar zijn.Hiermee maakte hij een bruggetje naar een conclusie uit zijn eigen rapport. In zijn visie moet een bacheloropleiding zeker in het eerste jaar breder worden. Dit om het “karrespoor waarin de vwo’er te vroeg is beland” te corrigeren. “Daar heeft de student zijn leven lang plezier van. In de huidige tijd moet een student meer kennis hebben over geschiedenis of culturele verschillen. Een brede blik is een essentiële competentie. Het vergroot het analytisch vermogen.” Bovendien, zo zei hij, kan de student dan een betere keuze maken als het gaat om de uiteindelijke opleiding die hij wil doen.GKVanaf dinsdag 7 september is de opening van het academisch jaar in Utrecht te bekijken op het videokanaal van de website van de UU.Lees hier de rede van Veerman, lees hier de rede van Van Rooy