Zijlstra zet deur op kier voor fusies

Als universiteiten de meerwaarde van een fusie kunnen aantonen, dan zal staatssecretaris Zijlstra hen helpen. Hij is bereid de wet te veranderen om het samensmelten van universiteiten mogelijk te maken. Dat zei de VVD-bewindsman vanmiddag bij de opening van het academische jaar aan de Universiteit van Amsterdam. Als een fusie voor universiteiten de beste optie is, zal Zijlstra niet in de weg staan. Maar dan moeten ze wel keuzes durven maken. Als ze op de oude voet doorgaan, hoeven ze ook niet te fuseren, aldus Zijlstra. Met zijn opmerkingen reageert hij op de samenwerkingsplannen van de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam. Voorlopig gaan er nog geen universiteiten fuseren: noch de Vrije Universiteit en de UvA, noch de universiteiten van Rotterdam, Delft en Leiden. Dat blijkt uit de toespraken bij de openingen van het academisch jaar. “Fuseren is geen vies woord en we sluiten het niet op voorhand uit”, zei de Delftse voorzitter Dirk Jan van den Berg, die de samenwerking tussen de drie Zuid-Hollandse universiteiten “heel vanzelfsprekend” noemde. Maar verder ging hij niet. “Recent is er veel aandacht voor ons streven om meer samen te werken”, voegde hij eraan toe. “Helaas lijken sommigen het debat hierover vanaf de verkeerde kant te willen voeren, namelijk vanaf de kant van de structuur. Jammer, want de inhoudelijke kant is veel interessanter.” Volgens de Leidse collegevoorzitter Paul van der Heijden is samenwerking de enige manier om het niveau van onderwijs en onderzoek te handhaven in tijden van financiële krapte. Ook hij wijst een instellingenfusie niet op voorhand af. Samenwerking zal volgens hem de internationale reputatie van de instellingen verhogen, waardoor ze betere wetenschappers en studenten kunnen aantrekken. De gesprekken gaan voort. Dit voorjaar hopen de Zuid-Hollandse universiteiten eruit te zijn. In Amsterdam lijkt een fusie tussen VU en UvA verder weg. Daar zei voorzitter René Smit van de Vrije Universiteit: “U hoort mij het F-woord niet uitspreken, domweg omdat fuseren niet aan de orde is.” Met samenwerking wil hij alleen “meerwaarde creëren”. “Nee, een fusie is niet ophanden”, zei ook waarnemend voorzitter Paul Doop van de Universiteit van Amsterdam. “Het doel van samenwerking is het versterken van onderwijs en onderzoek.” Hij wil de banden graag aanhalen. Beide bestuurders wezen op instituten waarin UvA en VU nu al samenwerken: het Amsterdam University College, de gezamenlijke tandheelkundige faculteit ACTA, de Amsterdam Graduate School of Science, de Duisenberg School of Finance en het valorisatiekantoor.