Chinees leren? Niet voor het grote geld

In het voorjaar van 2010 besloot ik vrij plotseling om tijdens mijn studie aan het University College een semester in China te gaan studeren. Ik weet nog precies op welk bankje in het Wilhelminapark ik zat toen ik mijn moeder aan de telefoon had en haar vertelde dat ik zes maanden later zou vertrekken. Een interesse in Azië of China had ik nooit gehad, en de mensen in mijn omgeving waren dan ook ietwat verrast.

Tijdens mijn verblijf destijds in Xiamen, in de provincie Fuijian, heb ik veel eerste indrukken  van China mogen opdoen. Bij terugkomst kreeg ik een hoop vragen op me afgevuurd. Ik voelde me een soort ambassadeur van dit machtige land in ons kleine kikkerlandje. Deze vragen heb ik naderhand kunnen onderverdelen in drie categorieën: spreekt-voor-zich, ik-ben-opeens-een-China-expert, en die-ene-grote-vraag.

In de eerste categorie is een van de meest voorkomende vragen: “Heb je met stokjes gegeten?”. Ik kan je vertellen dat als je dit nog niet kan, je dit zal leren, tenzij je wilt vergaan van de honger. En nee, er is ook echt geen toegang tot YouTube, Facebook of Twitter. Zie het als een uitgelegen kans om van je verslaving af te komen. Laatste voorbeeld in deze categorie: “Spreken Chinezen echt geen Engels?” Nee. Maar ik ben in China om Chinees te leren, dus dat komt goed uit.

In de tweede categorie zijn alle vragen samen te vatten met: “Hoe is het in China met … ?”. Vul maar in: de mensenrechten, het eten, het verkeer, de vrijheid van religie, de één-kind-politiek, de veiligheid, etc. Het probleem met deze vragen is dat er geen simpel antwoord is. Soms heb ik het gevoel dat hoe meer ik te weten kom over China en hoe langer ik hier ben, hoe minder ik begrijp.

China is zo’n enorm groot land, dat het niet mogelijk is om te spreken over ‘de’ situatie in China. Kijk alleen al naar de meer dan 30 verschillende provincies met hun eigen wetgeving. En dan de enorme cultuurverschillen; de situatie van de Pekinees is werkelijk anders dan die van de plattelandsbewoner in het binnenland van China.

En dan die-ene-grote-vraag: “Waarom studeer je Chinees?”. Veel mensen hebben allerlei veronderstellingen over de redenen die mensen hebben om Chinees te gaan studeren. Vaak omvat dit termen zoals “China heeft een snel groeiende economie”, “belangrijk in de toekomst” en “kan je vast veel geld mee verdienen”.

Inmiddels heb ik geleerd dat dit voor de meeste studenten Chinees niet opgaat. Sinds eind augustus ben ik terug in China om de taal nog beter onder de knie te krijgen. Hier in Kunming merk ik dat mijn medestudenten dezelfde frustratie hebben over die-ene-grote-vraag.

De voornaamste redenen voor (westerse) studenten om Chinees te studeren in Kunming hebben eerder te maken met liefde voor Azië, interesse in China, en passie voor het reizen. Waarschijnlijk is die laatste overweging hier sterker dan in andere plekken, vanwege de vele bezienswaardigheden in de provincie Yunnan.

Zelf vind ik het moeilijk om uit te leggen waarom ik Chinees studeer. Ik denk dat het te maken heeft met het avontuur, het onbekende. Daarnaast, zeker niet onbelangrijk, vind ik het leuk! De taal is ontzettend complex en enige logica is ver te zoeken, maar het plezier komt echt als je jezelf verstaanbaar kan maken op straat, karakters herkent, en een heus verhaal kan schrijven in het Chinees. Een gesprek kunnen voeren met de lokale bareigenaar, onderhandelen over de prijs van een basketbal, of ook maar iets kunnen begrijpen van een Chinese krant geeft je een enorme kick.

Na mijn eerste verblijf in China werd mij vaak gevraagd of ik van plan was terug te gaan naar China. Mijn antwoord was: voorlopig niet. Ooit, ja ooit wel nog een keer, maar niet in de nabije toekomst. Hoewel ik een goede tijd had gehad in Xiamen zag ik mezelf gewoon verder studeren in Nederland. Ik besloot wel om door te gaan met lessen Chinees, ik was immers begonnen dus waarom niet nog wat meer leren.

Maar hier ben ik dan, opnieuw in China om de grote puzzel genaamd de Chinese taal stukje voor stukje beter te leren kennen. De puzzel is groot en het vergt een hoop discipline en doorzettingsvermogen om ‘m af te maken.

Toegegeven, Chinees studeren brengt ook de nodige frustratie, maar door simpelweg een middagje in het park te zitten of even te bellen met het thuisfront waait dat snel weer over. Hoe ver ik met de puzzel zal komen, dat zal de toekomst leren. Ik heb nog geen groot plan of idee. Over het nut van Chinees denk ik niet veel na. Maar ik geloof dat ik het vast ergens kan gebruiken, waar ik ook terecht kom met mijn achtergrond in internationale betrekkingen en economie.

Chinees leren is een uitdaging, maar ook ontzettend leuk. Dus ja, ga ervoor, ga Chinees studeren. Maar blijf wel de lol ervan inzien, want als je dat mist, en simpelweg voor het grote geld gaat, zul je het niet lang volhouden.