De gekozen rector
Het heeft zo z’n voordelen: een gekozen rector. Dat denkt oud-UU-student Syme die zijn master nu in Schotland volgt en waar studenten de rector kiezen. Maar wat stelt zo’n rector nu helemaal voor?
De films zijn hier niet opgenomen, maar soms is St Andrews net Zweinstein: vorige week liep ik mee in een torchlight procession. In mijn toga liep ik, tussen honderden andere studenten, met een fakkel de pier op. Het had iets cultachtigs, maar hier zijn dat soort dingen redelijk normaal. Dan besef ik weer waar ik studeer: in Nederland kan ik me dit niet voorstellen.
Deze processie had een reden: er is een nieuwe rector en die moest ingewijd worden. Overdag met een soort kroegentocht. In elk café zit een society die de rector een cadeau overhandigt en daarna bij de tocht aansluit. ‘s Avonds is er de processie.
Elke drie jaar kiezen studenten deze rector, die op het hoogste niveau de studenten vertegenwoordigt. De rector zit niet direct in het bestuur, maar is voorzitter van de university court, een onafhankelijk orgaan dat een beslissende stem heeft over universiteitsbeleid. Daarnaast is het vooral een ceremoniële functie: de rector is hét gezicht van de studenten.
De verkiezing was afgelopen oktober, maar er viel weinig te kiezen: er was maar één kandidaat. Dat was Europees parlementslid Catherine Stihler. Ze zal ongetwijfeld vaker in Brussel dan in St Andrews zijn, maar dat het een bijbaan is, maakt het natuurlijk een aantrekkelijke functie voor een sterke kandidaat. In de geschiedenis hebben bekende filosofen, schrijvers en politici deze functie bekleed. Een team van studenten zorgt ervoor dat de rector altijd weet wat er speelt en dat ze bereikbaar is voor studenten.
Dat er maar één kandidaat was valt trouwens alleen de studenten te verwijten, die zelf kandidaten voordragen. Er was een poging om Alan Rickman te strikken, maar hij bedankte voor de eer. Met Severus Snape als rector was het imago van Zweinstein natuurlijk helemaal compleet. Lollige kandidaten zijn overigens geen uitzondering: in de jaren 70 was John Cleese hier rector.
Hoe sterk de positie van de rector in de praktijk is weet ik niet, maar ik vind het geen slecht concept. Deze nieuwe rector kent de politieke spelletjes en zal ongetwijfeld meer gezag uitstralen dan een willekeurige medezeggenschapper. Ter illustratie: er is hier al jaren geen universiteitsgebouw meer bezet.