De kunst van het staren
In de trein word je gedwongen te ontkoppelen
Het eerste halfjaar van mijn studie heb ik mijn tijd relatief weinig in de collegebanken gezeten. Nee, een groot deel van mijn vroegste studententijd heb ik besteed in de trein, tram of bus en dat voelde op z’n zachtst gezegd ‘onproductief’. Vanaf station Breda was het niet zozeer mijn telefoon die me afleidde. Het was eerder de trein zelf, met zijn ontmoedigende zweem die ik maar moeilijk kon en kan plaatsen. Wellicht was het norse energie die van mijn medepassagiers afstraalde. Goed, een motiverende sfeer in het openbaar vervoer is als een kaarsrechte banaan, of goed onderwijsbeleid van een rechts kabinet.
Even uitchecken
Nu ik in Utrecht woon, ben ik het openbaar vervoer echter weer gaan waarderen. Terugblikkend was het een plek waar ik gewoon even rustig kon nadenken, gewoon even kon denken en overzien. Hoe ik dat deed? Staren: om me heen en naar buiten kijken, minuten- en soms wel urenlang. Even uitchecken, maar dan juist in de trein. Over die besteding van mijn tijd ben ik na al die uren eigenlijk helemaal niet ongelukkig. De trein was een soort plek geworden waar ik even kon reflecteren, gewoon lekker even kon mijmeren over gisteren, vandaag en misschien ook wel even over morgen.
Na al die uren denk ik dat die trein met zijn trage wifi, het vaak moeten staan en het rustgevende gehobbel niet zozeer een probleem is, maar eerder een gelukje. In deze tijden is het een reflex om je telefoon erbij te pakken en de wereld op de voet te volgen, maar dit lukt dat simpelweg niet voortdurend. Onderweg in het OV word je gewoon even ‘gedwongen’ om te ontkoppelen.
Onder grote druk
Dat is ontzettend waardevol. De kunst van het staren en het mijmeren is immers ondergesneeuwd. De student geniet door de sociale media een vlugheid en verbondenheid waardoor hij onvermijdelijk vrijwel constant onder grote druk staat. Daar helpen de actuele ontwikkelingen niet bij: in de trein naar de stad waar je waarschijnlijk toch geen kamer kan krijgen, naar een studie die financieel wordt uitgekleed terwijl je meer en meer collegegeld betaalt. In die chaos is het belangrijk om even stil te staan. Daardoor kom je niet alleen uit de demotiverende waan van de dag, maar ook tot goede ideeën.
Nu heb ik de mazzel dat ik sinds kort een kamer heb in het mooie Utrecht, maar wel met de wetenschap dat ik deze mijmermomenten wil blijven behouden, ook buiten de tweewekelijkse tripjes terug naar Breda. Af en toe heb je het gevoel dat je het niet meer kan bevatten. Dan, en ook in de alle andere gevallen, is het goed om te reflecteren, te waarderen en wellicht ook om een beetje bij te sturen. Het staren in de trein was zo geen verspilde tijd. Het waren momenten onderweg waarop ik eindelijk even kon stilstaan.
Merlijn blogt regelmatig voor DUB over kwesties die hem als student raken. Begin dit jaar was hij genomineerd als campuscolumnist.