De wonderlijke weg naar focusgebied

Frank van Eekeren over de wonderlijke verbindingen die sport kan leggen en hoe onderzoek op het vlak van Sport & Society dat ook kan.

Vorige week donderde ik van mijn mountainbike. De val was hard genoeg om een aantal dagen mank te moeten lopen. De timing was om twee redenen beroerd: 1) Vlak na de onfortuinlijke fietstocht moest ik een lezing verzorgen op het Ministerie van Buitenlandse Zaken met als thema ‘Sport als wondermiddel’, 2) Die zelfde week zou het College van Bestuur beslissen of ‘Sport & Society’ één van de elf nieuwe focusgebieden van de Universiteit Utrecht zou worden. Ik beschouwde mijn duikeling van de fiets als een slecht voorteken.
Nog voor ik aan mijn lezing in Den Haag begon, zagen de diplomaten aan mijn trekkebenen dat sport ook schaduwkanten kent. De toehoorders die zich hard maken voor een prominentere plek van sport in ons buitenlandbeleid baalden. Zij verheugden zich op een hosanna-verhaal door een fitte atleet. In plaats daarvan kregen zij een genuanceerde presentatie van een geblesseerde onderzoeker.
Toch werd het een geslaagde middag. De aanleiding voor de lezing was het verschijnen van een boek waarin ik met twee collega’s een overzicht schets van 15 jaar empirisch onderzoek naar de vraag wat sport kan betekenen voor maatschappelijke verandering in ontwikkelingslanden. Daaruit blijkt dat sport niet zozeer een wondermiddel is, maar wel wonderlijke verbindingen kan leggen. Sport kan toegang bieden tot moeilijk bereikbare doelgroepen, of dat nu arme straatkinderen zijn in Bangalore of rijke zakenlui in New Delhi. Die toegang kan het begin zijn van een minder armoedig bestaan voor de een en een fraaie business deal voor de ander.
Na mijn relaas knikten de ambtenaren ten teken dat zij voldoende input hadden voor het gesprek met hun bestuurders. De pijn in mijn been was al iets minder toen ik vanachter het spreekgestoelte vandaan stapte, denkend aan ónze bestuurders. Zou het Utrechtse universiteitscollege ook inzien dat onderzoek naar de betekenis van sport voor sociale vraagstukken niet alleen academisch en maatschappelijk relevant is, maar tevens binnen de academie leidt tot onvermoede verbindingen? Dat dit type onderzoek zorgt voor sterkere partnerschappen tussen faculteiten binnen de UU? En dat soms onmogelijk lijkende samenwerking met collega’s aan de TU in Eindhoven hiermee te realiseren valt?
Het verlossende antwoord kwam snel. Vanaf 1 april gaat de Universiteit Utrecht haar toponderzoek ook bundelen in het focusgebied ‘Sport & Society’. Een geweldige steun in de rug voor de onderzoekers die dit gebied de afgelopen jaren hebben ontgonnen. En een fantastische erkenning voor de potentie van het netwerk dat zich sinds een jaar inzet voor de bundeling van krachten rondom Sport & Society-onderzoek. Van blijdschap sprong ik een gat in de lucht. Mijn been bleek op wonderbaarlijke wijze genezen.