Diversiteit begint op de basisschool

Het is geen taak van de universiteit om studenten te werven om een afspiegeling van de samenleving te krijgen, vindt Eliane Dummer. Maar wel om kinderen vanaf jonge leeftijd te laten kennismaken met het hoger onderwijs en zich in te zetten voor gelijke kansen. Dan komt die afspiegeling vanzelf.

Onlangs verruilde ik ons druilerige kikkerlandje even voor het zonnige zuiden van Spanje, waar ik taallessen volgde. De taalschool was een warm nest van verschillende culturen en levensverhalen. Een Zuid-Koreaanse vertelde over de prestatiedruk op jongeren in haar land. Studeren was er een bloedserieuze zaak en leren ging altijd voor, vertelde ze.

Er was ook een gepensioneerd Canadees stel. Zij had wiskundeles gegeven en hij had grafkisten verkocht. Ze betoogden in koor het belang te studeren wat je leuk vindt. Welke studie je moet doen om grafkisten te verkopen wist ik niet precies, maar het contrast met de Zuid-Koreaanse was duidelijk.

De invulling van het concept studeren is wereldwijd divers. Verschillende culturen, andere systemen. Die inkijkjes in al die studiewerelden vond ik interessant. Weer thuis las ik dat de Universiteit Utrecht haar intellectuele pijlen momenteel extra op diversiteit mikt.

In de roos? I don't know. Ik begrijp best dat de universiteit divers wil zijn; een mix van achtergronden en meningen zorgt voor perspectief en diepgang, en dat ze een afspiegeling van de samenleving wil zijn. Mooi, maar ik zie toch wat haken en ogen.

Om te beginnen: wat is diversiteit precies? Moslims naast christenen? Religieuzen naast atheïsten? Homo's naast hetero's? Of is diversiteit ook een rechtsgeoriënteerde naast een linkse stemmer? Een blondine naast een brunette? Een koffiedrinker naast een theedrinker? Ik weet het niet. Diversiteit lijkt mij nogal een kwestie van invalshoek.

De moslim en christen kunnen globaal gezien meer hetzelfde perspectief delen dan de koffie- en theedrinker. Bovendien zijn denkwerelden en visies geen 'oppervlaktekenmerken', zoals aangehangen religie. Dus tenzij men wat voelt voor uitgebreide screenings, persoonlijkheidstesten en politieke enquêtes, denk ik dat het besef dat diversiteit zélf juist een kwestie van perspectiefkiezen is, sterker moet worden meegenomen.

En die afspiegeling van de samenleving dan? Dat zou natuurlijk mooi zijn, maar ik betwijfel of die taak nu zozeer bij de universiteit ligt. Manoeuvres uithalen om allerlei soorten studenten binnen te halen, zoals omvorming van wervingsprocedures, lijkt ergens een beetje mosterd na de maaltijd. Er lopen in dit kader wel degelijk mooie projecten, waaronder maatregelen om ook allochtone studenten zich thuis te laten voelen op de universiteit en het bewustmaken van vooroordelen tijdens sollicitatieprocedures. Maar los daarvan denk ik dat diversiteit een veel breder concept is, waarvan de basis al ver voor de universiteit gelegd kan worden.

Diversiteit stimuleer je volgens mij namelijk bij uitstek door kinderen gelijke kansen te bieden, onder meer  financieel en op kennisvlak. De taak van de universiteit is hierbij het kinderen vanaf jonge leeftijd laten kennismaken met het hoger onderwijs. Allerlei typen kinderen.

Prachtig is daarom het lustruminitiatief Meet The Professor, waarbij professoren naar basisscholen gaan om over hun onderzoek te praten. Want als het wetenschappelijk onderwijs geleidelijk meer en beter wordt geïmplementeerd in de hele samenleving (lees: toegankelijker wordt voor veel meer soorten mensen), dan volgt die diversiteit vanzelf. Is dat allemaal de moeite waard? Ja. Zal dat snel en makkelijk gaan? Nee. Maar neem gerust een kopje koffie. Of thee.

Diversiteitsblog
Te wit, te Nederlands, te westers, te mannelijk, te elitair, kortom: te ‘ons soort mensen’. Hoe kan de universiteit dat veranderen? Klik hier voor meer verhalen over internationalisering, emancipatie, inclusie en politieke correctheid.