Docent leert je frauderen

De waarheid is het hoogste goed, dat zou je als student moeten leren. Maar Ellen Sinot ontdekte dat een docent vertelde dat je sommige zaken maar beter kunt weglaten. Een eerste stap naar frauderen.
Onderzoek doen is lastig. De concurrentie is moordend en iedereen wil graag resultaten behalen. Je hoort vaak ‘geen resultaat is ook een resultaat’, maar daar trekt bijna niemand zich wat van aan. Publiceren zul je! Dan wordt het natuurlijk verleidelijk om het af en toe wat minder nauw te nemen met de waarheid. Het kan dan zomaar gebeuren dat vleeseters agressiever blijken dan niet-vleeseters, zoals Diederik Stapel, onze bekendste fraudeur, ‘onderzocht’.
Als student leer je dat je niet moet frauderen. Altijd eerlijk zijn, de waarheid is het hoogste goed. Dat is in ieder geval wat je verteld wordt. Ga je vervolgens onderzoeksverslagen schrijven, dan blijkt er ook een andere kant aan het verhaal. Want: je moet niet je eigen onderzoek afkraken. Op zich logisch. Schrijf je in je conclusie dat je eigenlijk een waardeloos onderzoek hebt gedaan, dan hoef je niet van anderen te verwachten dat ze jouw onderzoek wél fantastisch vinden. En dat moet toch je doel zijn.
In het niet-afkraken leer je als student wel ver te gaan. Wil je bewijzen dat je een valide meting hebt gedaan? Laat er dan een paar verschillende analyses van validiteit op los en kies degene die jouw onderzoek het beste uit de verf laat komen. Is je onderzoek volgens drie andere analyses wel slecht, dan schrijf je dat natuurlijk niet op – zou jammer zijn. Kritiek leveren op een ander (valide) onderzoek is ook uit den boze: als het gevalideerd is, is het waar. Terwijl je een week ervoor nog hebt gezien dat dat niets zegt. Een interessante manier van lesgeven. Wat al gepubliceerd is klopt en als je gepubliceerd wilt worden, negeer je gewoon dat het niet (altijd) klopt.
Toch ging mijn docent bij psychologie nog wat verder. Ik schreef in mijn onderzoeksverslag dat bijna alle studenten mee hadden gedaan met het onderzoek: het was immers een verplicht onderdeel van een studie. Fout! Foei! Het is veel beter voor je onderzoek als álle studenten hebben meegedaan. Anders heb je non-response en dat is allemaal weer ingewikkeld voor de resultaten. Dat wil je dus niet. Maar ja, 500 studenten volgden het vak en we hadden maar 469 resultaten. Dan opschrijven dat iedereen mee heeft gedaan, is een keiharde leugen. De waarheid kostte wel een half punt van mijn cijfer.
Het is het eerste stapje naar frauderen. Weglaten wat niet uitkomt en je onderzoek beter voordoen dan het is. Frauderen kun je leren. En in Utrecht móet je het soms leren.