Docent zijn kun je leren
Onorthodoxe Ogenopener. Pientere Puzzelaar. Dolle Duizendpoot. Moeiteloze Meesleper. Strenge Strever. De beginnende docenten, die meedoen aan de leergang universitair onderwijs bij de faculteit Geesteswetenschappen, hebben geen enkele moeite hun favoriete docent te beschrijven. Stuk voor stuk vertellen ze met veel overgave over de bevlogen, betrokken en enthousiaste mannen en vrouwen die essentieel zijn geweest in hun eigen opleiding. Maar dan de vraag: kan jij ook zo’n inspirerende docent worden?
We staan aan het begin van een jaar waarin de deelnemers in een reeks bijeenkomsten hard werken aan hun onderwijsvaardigheden en uiteindelijk hun basis kwalificatie onderwijs (bko) willen halen. Maar heeft dat wel zin? Kan je wel een goede docent worden?
Volgens sommigen, zoals de vijftig wetenschappers van de Jonge Akademie in hun artikel Weg met die toetsmatrijzen, peer feedback en SMART leerdoelen, heb je het of heb je het niet. En, als je het niet hebt, is dat helemaal niet zo erg. De vijftig collega’s schrijven: “niet alle docenten zijn even goed en sommige zijn echt niet goed. Geen bko, examencommissie of onderwijshandboek gaat daar veel verandering in brengen. Maar zo erg is dat niet. Studenten zijn namelijk volwassenen; als er een keer een saai of rommelig vak langskomt, slaan ze zich er wel doorheen.”
Binnen mijn faculteit, de Geesteswetenschappen, bestaat voor veruit de meeste wetenschapper het werk grotendeels uit het geven van onderwijs. Stel nou, je bent daar nog niet zo goed in, dan heb je echt een rotbaan. Niet alleen dat. Studenten krijgen ondermaats onderwijs en daar moeten ze zich schijnbaar maar overheen zetten. Want, het zijn immers volwassenen.
Ik ben verheugd dat de Jonge Academie niet dezelfde mening heeft over de opleidbaarheid van chirurgen of rechters. Want in een operatiekamer wil je een opgeleide arts, in een rechtbank een getrainde rechter, maar waarom dan in een collegezaal geen geschoolde docent? Hebben studenten niet net zoveel recht op een iemand die zijn vak verstaat als een patiënt of een verdachte?
Overal aan de universiteit wordt hard gewerkt om studenten op te leiden tot professionals die na hun opleiding op het hoogste niveau hun vak kunnen uitoefenen. Maar de wetenschappers die de bekwaamheid moeten hebben om dat onderwijs te geven, moeten dat volgens de Jonge Akademie maar verkrijgen door eens in de zoveel tijd met meer ervaren collega’s te gaan praten. Want, zo schrijven ze, “aantrekkelijk onderwijs geven is een vak apart”.
En daar zit nou precies het probleem. Goed onderwijs geven, een bekwame docent zijn, is geen vak apart, het is een vak en daarin kan je beter worden. Ook alle deelnemers aan de leergang universitair onderwijs bij de faculteit Geesteswetenschappen, die nu al aan honderden studenten les mogen geven.