Donald Duck op Kerstavond
In Zweden begint Kerstmis op 24 december. Dan kijken bijna vier van de negen miljoen Zweden naar een extra lange tv-uitzending van Kalle Anka: Donald Duck. Waarom, vraag ik. Traditie, is het antwoord. Voor kinderen is het vooral een manier om de middag door te komen totdat ze ’s avonds de cadeautjes onder de Kerstboom mogen uitpakken, maar volwassenen kunnen niet echt antwoorden waarom ze nog steeds jaarlijks naar dezelfde (!) uitzending kijken. ”Tja, dat doen we nu eenmaal.”
De Zweedse kersttradities zijn talrijk en voor een immigrant fascinerend. Op 13 december wordt er met Santa Lucia vast een voorschot op het lichtjesfeest genomen en lopen meisjes met kaarsen in hun haar rond. In oktober ligt Julmust – een speciaal non-alcoholisch kerstdrankje – al in de winkel. Staat de boom, dan zien je er families en masse rondom heen dansen.
Het interessantste is toch wel, dat de Zweden hun eigen tradities compleet normaal vinden. Wanneer mijn 20 huisgenoten en ik rond een plastic kerstboom dansen, terwijl we vrolijk een kinderliedje zingen, moet ik niet alleen lachen vanwege het feit dat dat helemaal niet past in onze kleine woonkamer: het hele fenomeen is gewoon grappig. Dat roept dan weer verbazing op bij de huisgenoten: ”Huh, dansen jullie niet rond de kerstboom’?
Het wordt eveneens redelijk bizar gevonden dat je in Nederland praktisch alles schijnt te mogen eten met Kerst. Wat nou keuze? Wie in Zweden niet van aardappelgratin, vijf soorten verschillend bereide haring, gebraden ham, wintergroente en rijstepap toe houdt (om even een paar gerechten van het kerstbuffet te noemen) kan met Kerst beter op vakantie gaan. Aan dergelijke klassiekers ontkom je toch echt niet. Ik doe van harte gezellig mee.
Andersom werkt het natuurlijk ook. Zo lukte het mij om mijn 15 huisgenoten hun schoen te laten zetten op 5 december. In een uitgebreide brief legde Sint de traditie uit; de missie leek geslaagd. Geen huisgenoot zette twee schoenen; in verschillende schoenen trof ik een tekening aan en een aantal anderen liet een wortel voor het paard achter. Sint was tevreden.
De volgende dag bleek dat hij toch iets over het hoofd had gezien: Sinterklaas werd op het huisbord vriendelijk bedankt voor zijn ’kerstcadeautjes’ en sommige huisgenoten concludeerden dat er in Nederland op 25 december dus geen feest meer was. De cadeautjes waren immers al vergeven?
De Sint heeft hier nog wat werk te verrichten.