Dronken
"Kör du bil?" Ik kijk mijn studiebegeleidster vragend aan: "Vad?" We hebben een kerstborrel en het Zweeds gaat me nog te snel. Ze herhaalt het in het Engels: of ik auto rijd. "Nee", antwoord ik. Mijn rijbewijs heb ik in het piepkleine Lund niet nodig. Maar hoezo?
Het blijkt om het glaasje glögg te gaan, dat ze me net gegeven heeft. Deze Zweedse glühwein is bepaald niet hoog-alcoholisch, heeft al een tijd op het vuur staan pruttelen en het glas bevat precies drie minutieuze slokjes. Daarnaast ga ik het komende uur nog niet weg. Maar toch, de studiebegeleidster wil niet dat ik nu achter het stuur kruip, want ik heb alcohol op.
Tja. Mocht iemand de geplande verhoging van de leeftijdsgrens naar 18 jaar voor alcoholinkoop in Nederland overdreven vinden, in Zweden zijn ze – wellicht met reden - pas echt voorzichtig met alcoholica. Een bar of restaurant schenkt hier al jaren alleen aan 18-plussers, maar wie voor thuis alcohol wil inslaan, moet 20 worden om het überhaupt mee te krijgen. Daarvoor kan je bovendien niet in de supermarkt terecht, want in Zweden mogen alleen speciale staatwinkels alcohol verkopen.
Eén van de eerste woorden die internationale studenten aan hun vocabulaire toe kunnen voegen is daarom Systembolaget, de naam van de staatsdrankwinkel. Systembolaget wordt na deze eerste kennismaking even vaak bezocht als vervloekt. De klachten behelzen de openingstijden: zondag gesloten, ’s avonds hoogstens tot 20 uur open. De strenge regels: als je je 19-jarige zusje mee naar binnen neemt, krijg je de rest van de dag niets meer mee, zelfs als je later in je eentje terugkomt. Maar bovenal de prijzen; Zweden heft enorme accijnzen. Niks een avond dronken worden met wat flessen AH-huiswijn van 3 euro per stuk; in Zweden kost zuipen bakken met geld. Voor een enigszins te drinken wijn betaal je een euro of 7, 8.
Wat zijn de opties voor internationale studenten die hun studentikoze levensstijl niet willen opgeven? Na ruim een half jaar in het noorden tekenen zich drie opties af.
Optie 1: koop bier met een laag alcoholpercentage. Lättöl, dat minder dan 2,25 procent alcohol bevat, kan je wel gewoon in de supermarkt kopen en is betaalbaar. Het schijnt echter niet echt ergens naar te smaken en je moet er veel te veel van drinken om enigszins aangeschoten te raken. Conclusie: dat doe je alleen als het echt niet anders kan.
Optie 2 is populairder: roep buitenlandse hulptroepen in. Elke gast die vanuit niet-Scandinavië voor een kort bezoekje langskomt in mijn huis, wordt derhalve geïnstrueerd slaapzak en matje thuis te laten - ‘die hebben we hier wel voor je’ - en de vrijgekomen ruimte in de rugzak met goedkope wodka en wijn te vullen. Deze strategie is behoorlijk effectief, ware het niet dat de voorraad al veel te snel weer op is, zeker als de gasten bij aankomst direct een ‘glaasje uit eigen fles’ aangeboden krijgen.
Rest optie 3: drink niet, of in elk geval substantieel minder. Precies wat het Zweedse alcoholbeleid graag wil bereiken. Ik heb geen officiële cijfers, maar voor mijn gevoel een nauwelijks gebruikte methode, want er zijn grenzen. Ik ben liever blut!
Lees ook de blogs van de andere UU'ers in het buitenland:
Rechtenstudent Anne Rietveld in Wales
Farmaciestudent Emilie van Brummelen in Berlijn
Historicus en promovendus Thijs Kuipers in Florence