Een paar aannames

Studenten vertellen over modellen waarbij je uitgaat van een aantal aannames. Daar is niets mee, zegt docent economie Frank van der Salm, zolang je maar beseft dat het aannames zijn.

We vertellen het onze studenten minstens één keer: dat we onze ideeën en modellen baseren op een aantal aannames. Namelijk dat mensen rationeel handelen, dat mensen opportunistisch handelen en dat iedereen alles weet. En dan kun je prachtig aan het rekenen en de wereld analyseren. Niks mis mee. Het gaat pas fout wanneer iemand vergeet dat we die aannames gemaakt hebben en dat de werkelijkheid mogelijk wat minder overzichtelijk is. En het gaat helemaal mis wanneer anderen onze ideetjes over gaan nemen. Dan krijg je gekke dingen...
Dan kunnen mensen gaan denken dat marktwerking het antwoord is op ieder probleem en van toepassing is op ieder terrein. Dat bussen beter rijden wanneer er aandelen uitgegeven worden. Dat woningbouwcorporaties beter presteren wanneer ze ondernemertje mogen spelen. Dat patiënten er beter van worden wanneer tandartsen hun tarieven mogen variëren. Het zou zo maar een vertrouwenscrisis kunnen veroorzaken.
Je zou kunnen denken dat financiële markten alles weten en alles kunnen bepalen. Dat rating agencies belangrijker zijn dan overheden, dat financiële markten volledig vrij gelaten moeten worden, en dat aandelenkoersen altijd de reële waarde van een bedrijf weergeven. Het zou zomaar bubbels en financiële crises kunnen veroorzaken.
Dan kun je gaan denken dat mensen alleen nog maar te sturen en motiveren zijn met financiële middelen en grote bonussen. Sommigen zouden er misbruik van kunnen maken door de bonussen zelf te innen en de risico’s door te schuiven. Het zou zomaar een bankencrisis kunnen veroorzaken.
Of je kunt denken dat een financieringsnorm van 3 procent niet een middel is om de welvaart te verhogen maar een doel op zichzelf. En dat je dan niet alleen roept dat de Grieken moeten bezuinigen, maar zelf ook de welvaart om zeep haalt om die norm te halen. Het zou zomaar een economische crisis kunnen geven.
Gelukkig hebben we verteld dat het slechts simpele modelletjes zijn op basis van – dat snappen we zelf ook wel – wat onrealistische aannames. Dat hadden we verteld, toch?
 

Blog
on 22/03/2012

Studenten vertellen over modellen waarbij je uitgaat van een aantal aannames. Daar is niets mee, zegt docent economie Frank van der Salm, zolang je maar beseft dat het aannames zijn.

We vertellen het onze studenten minstens één keer: dat we onze ideeën en modellen baseren op een aantal aannames. Namelijk dat mensen rationeel handelen, dat mensen opportunistisch handelen en dat iedereen alles weet. En dan kun je prachtig aan het rekenen en de wereld analyseren. Niks mis mee. Het gaat pas fout wanneer iemand vergeet dat we die aannames gemaakt hebben en dat de werkelijkheid mogelijk wat minder overzichtelijk is. En het gaat helemaal mis wanneer anderen onze ideetjes over gaan nemen. Dan krijg je gekke dingen...

Dan kunnen mensen gaan denken dat marktwerking het antwoord is op ieder probleem en van toepassing is op ieder terrein. Dat bussen beter rijden wanneer er aandelen uitgegeven worden. Dat woningbouwcorporaties beter presteren wanneer ze ondernemertje mogen spelen. Dat patiënten er beter van worden wanneer tandartsen hun tarieven mogen variëren. Het zou zo maar een vertrouwenscrisis kunnen veroorzaken.

Je zou kunnen denken dat financiële markten alles weten en alles kunnen bepalen. Dat rating agencies belangrijker zijn dan overheden, dat financiële markten volledig vrij gelaten moeten worden, en dat aandelenkoersen altijd de reële waarde van een bedrijf weergeven. Het zou zomaar bubbels en financiële crises kunnen veroorzaken.

Dan kun je gaan denken dat mensen alleen nog maar te sturen en motiveren zijn met financiële middelen en grote bonussen. Sommigen zouden er misbruik van kunnen maken door de bonussen zelf te innen en de risico’s door te schuiven. Het zou zomaar een bankencrisis kunnen veroorzaken.

Of je kunt denken dat een financieringsnorm van 3 procent niet een middel is om de welvaart te verhogen maar een doel op zichzelf. En dat je dan niet alleen roept dat de Grieken moeten bezuinigen, maar zelf ook de welvaart om zeep haalt om die norm te halen. Het zou zomaar een economische crisis kunnen geven.

Gelukkig hebben we verteld dat het slechts simpele modelletjes zijn op basis van – dat snappen we zelf ook wel – wat onrealistische aannames. Dat hadden we verteld, toch?

 

Tags: utrecht school of economics

Advertentie