Een pleidooi voor het verslapen

Onlangs las ik dat er een link zit tussen dementie en een slaaptekort. Sindsdien weiger ik naar ochtendcolleges te komen; ik prefereer een einde door een hart- en vaatziekte, of door te stikken in een doperwt in een ouderenverzorgingshuis. Als ik het nieuws lees, voel ik me al vaak genoeg dement of anderszins gek, en ik moet nog wat jaren mee.  

Nou zegt één onderzoek niet alles (ik wil je niet bang maken), maar dat slapen goed voor de geest is, daar bestaat geen twijfel over. 

Wellicht denk je: ’Waarom zou je met je voor- en achternaam open en bloot toegeven dat je lui bent? Beste lezer, niets is minder waar. Mijn probleem is niet dat ik ’geen zin heb om te werken’, mijn probleem is juist dat ik té veel werk. Helaas zo rond middernacht het meest efficiënt. 

Dat is op zijn zachtst gezegd onhandig als je om 9 uur de volgende dag ergens op college wordt verwacht. Dan denk je net een wetenschappelijke doorbraak gehad te hebben die je nog wel even uit kan werken voor het slapengaan, en plotsklaps is het 2 uur ‘s nachts. 

Ik ben niet de enige met een chronisch slaaptekort. Een onderzoek wijst zelfs uit dat tot zo’n 75 procent van volwassenen met ADHD* - zoals ik - zo’n 1,5 uur achterlopen op de biologische klok van een “gezonde” volwassene. Volgens de hersenstichting slaapt de gemiddelde Nederlander zo’n 7 uur en 12 minuten. Stel dat een ADHD’er en een niet-ADHD’er op hetzelfde moment inklokken, dan kan je je misschien al wel beter voorstellen wie de eerste is die in slaap valt. 

Zo’n 3 procent van de Nederlandse volwassenen heeft ADHD, en hoewel dat wellicht klinkt als weinig, rekenen we daaronder ook de niet-gediagnosticeerde oma’s die gewoon nog een klap met een liniaal kregen als ze aan het wiebelen waren, dus in de realiteit zal dit waarschijnlijk hoger liggen. Een back-of-the-envelope berekeningetje: 0,03 X 0,75 X 40.000 is zo’n 900 studenten op de UU! 

Dat zijn dan alleen de ADHD’ers waar we het van weten. Tel daarbij op de arme stakkers die geen woning in Utrecht hebben kunnen vinden bijvoorbeeld, en het gehalte slaapgebrekkigen stijgt waarschijnlijk exponentieel. Om nog maar te zwijgen over de sukkels die naar studentenuitgaansavond gaan terwijl ze de ochtend daarna les hebben!

Vroeger, toen we nog rondliepen in dierenhuiden, bewapend met grote knotsen, was het best handig dat er ‘s nachts nog een paar mensen wakker bleven om te zorgen dat niemand door een leeuw werd opgegeten. Nu is dat eigenlijk nog steeds zo, alleen zijn de leeuwen vervangen door opgevoerde fatbikes. 

Overigens is het voor ons allemaal best fijn dat er wat dokters en verpleegkundigen ‘s nachts wakker zijn. Het eerste uur op mijn middelbare school daarentegen? 8 uur ’s ochtends…. Ik vraag me af hoeveel potentiële nachtdienst-artsen er verloren zijn gegaan doordat ze in slaap vielen tijdens Biologie, of hoe veel dementiepatiënten we er over 70 jaar bij hebben doordat die ene docent Frans altijd keurig de presentielijst om 8 stipt in Magister invoerde. 

Nou heb je zelf wel enige invloed op je slaapritme, maar ook veel dingen die jouw vermogen om jezelf aan te passen belemmeren, en dat kan van alles zijn. Als je situationship uitgaat, kan je daar behoorlijk verbolgen over zijn, maar wie je moet mailen voor wat coulantie rondom aanwezigheidsverplichtingen als je tot 2 uur ‘s nachts met je ex aan de telefoon zat..?

Afijn, wat ik probeer te zeggen, is dat er veel redenen zijn voor studenten om ’s ochtends wat langer in bed te blijven liggen. Een vriend zei eens tegen mij: “Als je vaak laat wakker wordt, betekent dat waarschijnlijk gewoon dat je de slaap nodig had”, en ik denk dat we dat allemaal weleens hebben. Het kan dan heel makkelijk zijn om gewoon te blijven liggen als je toch al te laat bent. Maar ik vind het juist heel respectabel als studenten álsnog komen opdagen. Als je ervoor kiest om later binnen te komen na een goede nachtrust, dan is dat geen luiheid, maar een belangrijke afweging die je maakt tussen je (latere geestelijke )gezondheid en je studie. En we weten allemaal: goed uitgerust studeer je het best. 

Ik draai me dus nog maar eens om.

Sara blogt regelmatig voor DUB over kwesties die haar als student raken.