Europese Maand van de Hersenen
De impact van hersenen op onze maatschappij kan niet makkelijk overschat worden, schrijft Marian Joëls. Daarom is het goed dat ook Europa zijn eigen Maand van de Hersenen organiseert.
Ieder jaar wordt wereldwijd de Brain Awareness Week georganiseerd, in de tweede week van maart. Tijdens die week wordt aandacht gevraagd voor de hersenen: de fascinatie, de verwondering over dat orgaan en ook natuurlijk de minder leuke kant van de hersenen, als er sprake is van een ziekte. In Nederland zijn hersenonderzoekers tijdens die week druk in de weer. Zo sponsort het UMC Utrecht samen met het Brain Center Rudolf Magnus en de Hersenstichting Nederland op de vrijdagmiddag van de Brain Awareness Week altijd de Nationale Hersenlezing, een succesvolle gebeurtenis waarbij de Jaarbeurs mutjevol zit. Verder gaan Nederlandse hersenonderzoekers het land in om aan middelbare scholieren iets te vertellen over hun werk. Niets leukers dan vertellen over je vak, nietwaar.
Dit jaar komt daar een ‘Awareness activiteit’ op Europese schaal bij. Vanuit de Europese Commissie wordt in mei 2013 gericht aandacht gevraagd voor de hersenen en de impact daarvan op onze maatschappij. De hele maand zijn er al bijeenkomsten georganiseerd, variërend van symposia voor wetenschappers door wetenschappers, tot een top-bijeenkomst in de tijdelijke Europese hoofdstad Dublin om bij de betrokken ministers van de EU aandacht te vragen voor de hersenen.
De impact van hersenen op onze maatschappij kan niet makkelijk overschat worden. In bijna ieder aspect van het dagelijks leven spelen hersenen een rol. Geef je nog gas als het stoplicht op oranje springt of kun je beter stoppen? Hoe gooi de tennisbal zo op dat je de hardste service kunt geven? Hoe vind je de weg terug naar je auto als je na twee weken vakantie op Schiphol terugkeert? Wie is toch die mevrouw die je in de lift zo vriendelijk begroet, waar ken je die van? Allemaal voorbeelden waarbij je hersenen overuren maken. Hoe werkt dat, welke cellen zijn actief?
Maar ook in de gezondheidszorg is de impact van de hersenen onmiskenbaar. De kosten van hersenziektes zijn gigantisch: 800 miljard per jaar in de EU, zo’n 25 miljard jaarlijks in Nederland. Het gaat om een derde van het gezondheidsbudget, eerlijk verdeeld over psychiatrische en neurologische aandoeningen. In veel gevallen zijn we nog ver verwijderd van behandeling, laat staan genezing. Slim en voortdurend onderzoek doen is het enige antwoord om dit op te lossen. De kosten gaan voor de baat uit. En het probleem is natuurlijk niet beperkt tot een economisch rekensommetje; het is diep verankerd in het leven van de patiënten en hun omgeving. Dit is wat veel hersenonderzoekers drijft: hoe kunnen we hersenziektes beter begrijpen en met die kennis iets doen voor de patiënten?
Daarom…het is niet zo gek om daar af en toe aandacht voor te vragen, zoals nu, tijdens deze Europese Maand van de Hersenen. Knappe koppen kunnen alleen begrepen worden door knappe koppen.