Facebook goed voor community building

Docenten ergeren zich aan studenten die tijdens college op Facebook zitten. Terecht, vindt Jildou Fabriek. Maar Facebook heeft ook een goede functie, bijvoorbeeld het recente initiatief van Gespot UB UU.
In de discussie over de waarde van het traditionele hoorcollege wordt dikwijls genoemd dat studenten ‘toch alleen maar achter Facebook zitten’. Het valt niet te ontkennen dat het aantal schermen met blauwe achtergrond in de collegezalen zo nu en dan groter is dan het maagdelijke wit van tekstverwerkers. Docenten proberen op allerlei manieren in te spelen op deze trend, maar het is de vraag of dat verstandig en überhaupt haalbaar is. Is het bovendien niet de verantwoordelijkheid van de student zelf?
De Nijmeegse hoogleraar Jan Derksen, die voorstelde het hoorcollege te vervangen door online ‘weblectures’, hoopt in te spelen op de digitale behoefte van de huidige generatie. Uit de stroom aan protesten vanuit studenten blijkt dat Derksen het niet bij het rechte eind had. Direct contact met docenten, in plaats van via een scherm, blijkt toch belangrijker gevonden te worden.
Een ander voorbeeld om gebruik te maken van het populaire medium, was om in plaats van het universitaire Blackboard, Facebook te gaan gebruiken. Ook dit voorstel viel niet in goede aarde. Als student wil je niet dat je docent mee kan kijken met jouw leven, compleet met berichtjes tijdens collegetijd, laat staan feestfoto’s. Een kwestie van scheiding van werk en privé, lijkt me.
Waar universiteit en Facebook wel samengaan, is bij het in december ontstane Gespot: UB UU. Via dit kanaal kunnen allerlei meningen en oproepen geventileerd worden door mensen die in de bibliotheek zitten te studeren. Of de vele liefdesverklaringen en aanbiedingen voor koffieafspraakjes wezenlijk bijdragen aan de academische wereld, is echter nog maar de vraag.
Het probleem van de blauwe afleiding is dus nog niet opgelost. Het argument dat docenten ‘hun colleges dan maar interessanter moeten maken’ vind ik ongepast. Studenten kiezen ervoor om een opleiding en cursussen te volgen, en horen deze op een juiste manier af te ronden. Het bijwonen van colleges is hier een wezenlijk onderdeel van, waarbij alleen fysieke aanwezigheid uiteraard niet voldoende is. Het halve college op Facebook doorbrengen zorgt er niet voor dat je alle stof op een juiste manier meekrijgt.
Facebook wordt dus vooral gebruikt voor studieontwijkend gedrag, al is het wel een uitstekende methode om in contact te blijven met medestudenten. Studieverenigingen en andere studentenorganisaties maken er gretig gebruik van voor het promoten van activiteiten, het peilen van meningen en verdere algemene berichtgeving. Ook zijn er vele groepen opgericht rond cursussen, waarbij men elkaar vragen stelt over collegetijden, voorbeeldvragen voor tentamens en ga zo maar door. Let wel, op een informelere manier dan op Blackboard het geval is.
Het informele en bovendien optionele van Facebook moet behouden blijven. Het is een welkome afleiding van de universitaire plichten. Maar het is ook een struikelblok dat niet zomaar is op te lossen. Het verbieden van laptops en dergelijke in collegezalen zou een optie kunnen zijn, maar is ietwat schools. Studenten moeten er zelf voor zorgen dat ze hun cursussen behoorlijk afronden, en weten heel goed dat dat met Facebook niet optimaal zal lukken.
Facebook is en blijft een uitstekende mogelijkheid voor de zo gewilde community vorming. Er worden contacten gelegd door groepen en pagina’s als ‘Gespot: UB UU’. Zoals gezegd zal het overbrengen en ontwikkelen van wetenschappelijke kennis hierbij niet altijd centraal staan, maar de studenten zitten in ieder geval in de bibliotheek, en dat is al een begin.