Grens aan gastvrijheid
Schreef Ruben Dieleman eerder over de gastvrijheid waarmee vluchtelingen in Zweden worden onthaald, nu wordt het overweldigende aantal sommige Zweden te veel.
Dit stuk wilde ik al halverwege oktober typen, maar ik kwam er niet echt aan toe. Sindsdien, een maand later, is er veel gebeurd, maar niet per se veel veranderd. De ‘vluchtelingencrisis’, zoals die is gaan heten, duurt voort. En daarmee de problemen. Het boeit me bijzonder, en het bezorgt me hoofdbrekens. Hoe gaat dit ooit goedkomen? Hoeveel leed zal er mee gepaard gaan?
In Zweden zijn dit jaar veertien branden gesticht in asielzoekerscentra, wellicht sindsdien nog meer. In Zweden? Jawel. Ook hier. ‘Net als Nederland begint dit land zijn vernisje van tolerantie en progressiviteit te verliezen’, dacht ik onwillekeurig na het lezen van het nieuws. En dat terwijl ik eerder nog zo verheugd schreef over de ‘Willkommenskultur‘ van Zweden. Dit Scandinavische paradijs is natuurlijk niet immuun voor vreemdelingenhaat.
Ik kon geen cijfers vinden met betrekking tot AZC-branden in Nederland dit jaar. Zeker weten doe ik het dus niet, maar brandstichting, en daarmee een soort poging tot moord op asielzoekers, dat is toch net even een graadje heftiger dan bij ons in de Rijndelta. Ook al is de reactie van de gemiddelde Nederlander op de komst van alle vluchtelingen niet veel beter – waarvan akte in onder meer Steenbergen.
Van de ernst van de problemen is inmiddels iedereen doordrongen. Zweden kan geen honderdduizenden vluchtelingen opnemen. In het verlengde daarvan weet het land niet wat het aanmoet met de radicalisering van zowel moslimjongeren als de nationalistische Zweedse jeugd. Vrijwel alle Zweden die ik spreek (doorgaans overigens hoogopgeleid, blank) vinden wel dat ‘er iets moet gebeuren’, maar niemand weet echt een concrete oplossing. Ja, een migrantenopnamestop misschien, maar dat zou regelrecht indruisen tegen waar Zweden voor staat en de voortrekkersrol die het land in de wereld op zich heeft genomen.
Sverigedemokraterna lijkt de enige partij te zijn die een oplossing aandraagt. Een radicale, verschrikkelijk kortzichtige oplossing die ons Nederlanders bekend voorkomt: de grenzen dicht, uit Schengen, eigen volk eerst. Maar zij komen tenminste met een oplossing, en dat heeft ze hun huidige populariteit bezorgd. Voor zover ik het begrijp van mijn Zweedse vrienden en verschillende andere bronnen, wordt elke parlementaire poging tot het vinden, laat staan het bespreken van een oplossing voor het in goede banen leiden van de vluchtelingenstromen weggezet als racisme of discriminatie. De meer salonfähige partijen willen dat stempel niet dragen. En daarmee wordt eigenlijk elk gematigder geluid dan dat van de SD in de kiem gesmoord.
Doordat Zweden zichzelf blijkbaar zo in de houdgreep heeft, is er een groot politiek gat ontstaan. Geen partij gaat tussen SD en de rest staan om een gematigd maar meer daadkrachtig standpunt in te nemen en de ‘rechtsen’ electorale wind uit de zeilen te nemen. Opmerkelijk. Waar in Nederland meer dan voorheen het politieke spectrum opschuift naar rechts, blijven Zweedse politici verstokt vasthouden aan links-liberaal gedachtegoed sinds de migrantenstromen het land hebben bereikt.
Tot enige dagen terug misschien. Het hing in de lucht: de Zweedse premier kondigt aan dat het land de immigrantenstroom niet langer aankan. Of de rest van Europa wat meer vluchtelingen kan opnemen. Op zich geen gek verzoek, maar half Zweden was woedend. Sindsdien ligt Zweden bovendien diplomatiek overhoop met Denemarken over de opvang. De Denen peinzen er niet over om Zweden tegemoet te komen. Sindsdien lijkt het ook alsof de Zweden die ik spreek minder positief denken over ‘s lands liberale immigrantenbeleid.
De afbeelding hierboven, met AZC-branden, plaatste ik op Facebook. Ik kreeg een reactie van een bevriende Zweedse: ‘Sorry that you had to see Sweden this way’. Alsof je je kunt verontschuldigen voor je eigen land. Alsof het er in Nederland niet bijna net zo aan toe gaat.