Gun jezelf de tijd om te reflecteren
“Wat betekenen de pijlen?” vroegen studenten me zo nu en dan tijdens de in hun ogen ontstane chaos op het bord. Gekleurde blokken vielen bij de één beter, bij de ander niet. Voor mij werken liedjes het best. Als Madonna zingt hoe de wereld kan worden begrepen, snap ik alles ineens. Waar je mee opgroeit, achtervolgt je. Dat is in sommige gevallen vervelend, of als er minder gedoe aan de hand is, aangenaam verrassend. Zo woon ik nu net als mijn opa en oma in een boerderijtje in het veld, met altijd een muurtje te slopen voor als het hoofd opspeelt.
Ik ben ook weleens bang en weet heel veel niet, maar dan weten anderen wel wat. Dat leerproces heet zoiets als opgroeien in vertrouwen en lijkt een beetje op een grote verbouwing. Angst leren omzetten in kracht, om te doen wat je kan en wil. Het vluchtinstinct hebben we niet voor niets; teveel stress omwille van prestaties of waarom dan ook is echter de pijn niet waard. De omstandigheden moeten ook meezitten natuurlijk. Vrienden verloren en weer teruggevonden, liefdes gehad waarvan ik wenste dat ik ze nooit had ontmoet. Als de stroom van inzichten zich aandient, besef ik dat er geen weg terug is. Mensen kunnen behoefte hebben aan ‘het leven definiëren’. Afbakenen zoals de wei achterin m’n tuin, met paarden en een stoer hek. Het komt altijd terug.
Tussen weten, zien, beseffen, zit tijd en die tijd mogen we onszelf gunnen. Makkelijk praten, ik hoor je denken, maar voor een tentamen betekent tijd een deadline. Dan hebben prioriteiten voorrang. Van de nieuwe generatie leerde ik dat structuur, duidelijkheid en de boel in drie kolommen verdelen een gevoel van zekerheid geeft – veiligheid. Toch is ook de andere kant belangrijk. Die van het interpreteren van de betekenis van de ervaring, kennis en wetenschap. Het is hier, waar het verhaal dat beklijft tot stand komt. Analyses en verhalen in alle kleuren dus, besefte ik maar weer eens in de ervaring – sommige dingen blijven zich herhalen.
De pijlen zijn in mijn ogen een weergave van het impliciete denkproces dat voorafging aan het antwoord dat al in ons zit. Maar hoe bepaal je de waarde van informatie in een wereld waarin Google binnen een seconde antwoord heeft op al je vragen en waarin je alles kunt kiezen uit de antwoorden? Weten wat ertoe doet, de boom en de vertakkingen herkennen, is een vaardigheid die volgens mij dan ook prioriteit heeft als het om leren en beslissen gaat. Wanneer je eruit moet, weg van alles en wanneer weer erin. Het ritme en de melodie onderscheiden. Het liefst zou ik alle studenten een 8 willen geven voor hun aanwezigheid, want iedereen neemt altijd zichzelf mee.