Het psychologische experiment dat tentamen heet

Aan het eind van elk kwartaal voel ik me weer het slachtoffer van een of ander wreed psychologisch experiment: de tentamenweek kijkt me weer indringend in de ogen. Als slachtoffer danwel dader van pathologisch uitstelgedrag voelt dat toch elke keer weer als een naderende executiedatum - elke drie maanden weer de eindexamenervaring waar ik soms nog nachtmerries over heb (en ik heb eindexamen gedaan in 2019, toen je nog de vollédige experience kreeg, gratis en voor niets!).

Soms hoop ik dat de dag des oordeels eerder komt dan de eerstvolgende tentamenweek. Ik voel me toch beter voorbereid op het eerste dan het laatste. Ben ik een perfecte moslim, of een perfect mens? Uiteraard niet. Ik vertrouw echter meer op de vergevingsgezindheid van onze lieve heer dan de genade van de universiteit. Ik bedoel, kom op, als je een lage voldoende hebt gehaald voor een vak, mag je het niet eens herkansen voor een beter cijfer? Mag ik niet beter willen zijn dan de ondergrens van wat acceptabel is? Kan de universiteit me niet gewoon even zo’n aflaat verkopen

Tentamens zijn natuurlijk maar een momentopname. Momentopnames kunnen dan ook makkelijk een verstoord beeld geven als je er maar één of twee per kwartaal hebt. Een enkele slapeloze nacht kan al roet in het eten gooien, en alleen God weet hoe vaak me dat is overkomen!     

Ik denk zelf toch dat er betere manieren van examineren moeten zijn dan die oude vertrouwde tentamens. Vormen van toetsing die je niet verleiden tot het doorhalen van nachten en atten van Red Bull tot je derde oog opent en je telepathisch denkt te kunnen communiceren met de voorvaderen van je vakgebied. Mijn chakra’s zullen wel scoliose hebben. In je echte leven zullen er weinig momenten zijn die volledig afhangen van je prestaties op het moment zelf. Zo op het puntje van m'n tong ligt je rijexamen (duh), speeddating als je daar van bent, en wellicht een auditie als deel van je quarterlife crisis. Allen hebben doorgaans echter weinig invloed op je carrière. 

Hoewel het aantal projecten en essays dat ik op tijd heb ingeleverd waarschijnlijk op één hand te tellen is, denk ik stiekem toch dat het een betere vorm van toetsing zou kunnen zijn. Waar terugkijken naar mijn antwoorden op een tentamen me vult met schaamte en andere negatieve gevoelens, voel ik me toch een beetje trots elke keer dat ik in LaTeX een mooi documentje heb uitgeschreven en ingeleverd. Je voelt je soms al bijna een echte wetenschapper.

Ik heb nu persoonlijk in ieder geval de laatste tentamenweek van mijn bachelor achter de rug. Maar, beste lezer, niet getreurd: vanaf komend jaar staat me weer een hele nieuwe uitdaging vol tentamen-exposure therapie voor de boeg. Ik zou liegen als ik zei dat ik er zin in heb. Hopelijk vergeet ik de komende twee jaar mijn rekenmachine niet, anders weet ik niet of ik nog financieel kan herstellen van de langstudeerboete die volgt.