Het warme welkom

Vlak voor mijn terugreis naar Nederland werd ik gewaarschuwd voor het fenomeen re-entry shock. Wellicht zijn jullie hier al langer mee bekend, maar voor mij was dit echt de eerste keer dat ik deze term hoorde. In simpele woorden is dit de omgekeerde cultuurshock.

Hoewel het mij in de oren klonk als één van de vele nieuwe welvaartsaandoeningen, waarbij voor vrijwel elke geestelijke gesteldheid een term of diagnose is bedacht, heeft het toch mijn interesse gewekt. En jawel, met meer dan 16 miljoen hits op Google, waaronder een aantal wetenschappelijke artikelen, kan je zeggen dat de re-entry shock breder bekend is dan ik had gedacht.

Deze term beschrijft het gevoel dat het leven toch net iets beter was buiten de - in mijn geval Nederlandse - grenzen. De gemiddelde persoon die terugkomt van een periode in het buitenland zit vol met verhalen, ervaringen én met verwachtingen over de thuiskomst. Een Hello Goodbye-ontvangst op Schiphol door vrienden en familie, een scala aan welkom-terug feestjes, grote interesse in jouw reisverhalen etc. Dit blijkt dus regelmatig tegen te vallen. Zo regelmatig dat er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan wordt en het fenomeen re-entry shock in het leven is geroepen. Symptomen zijn initiële euphorie gevolgd door teleurstelling, somberheid, hulpeloosheid, het verlangen weer weg te gaan en zelfs vijandigheid en aggressiviteit.

Dit klinkt allemaal erg dramatisch en je zou haast denken dat wij als mensen niet geschikt zijn het vertrouwde land waarin we opgroeien tijdelijk te verlaten. Als je weet dat je met het maken van een reis uitzicht hebt op (1) een cultuurshock en (2) een re-entry shock, is het dan eigenlijk nog wel zo leuk om weg te gaan?

Ik denk zelf dat dit hele re-entry-shock-gebeuren gewoon een variant is van ‘het gras is altijd groener aan de overkant’. Het leven kan nu eenmaal in onze voorstellingen altijd net iets beter dan het nu is. Het heeft zo zijn voordelen dit in het achterhoofd te houden. Want je kan natuurlijk een schutting te bouwen om het groene gras aan de overkant niet te zien. Lekker het idee houden dat de wereld niet groter is dan Nederland. Maar in plaats daarvan kan je ook gewoon besluiten een kijkje te gaan nemen op het gras van de buren. Wel met de wetenschap in het achterhoofd dat daar aan de overkant weer een andere overkant in zicht komt, waar het gras nog weer nét ietsjes groener lijkt. En daar weer één. Enzovoort.

Al met al maakt het dus eigenlijk helemaal niet zoveel uit op welk stukje land je je bevindt. Wie met deze instelling nog een re-entry shock krijgt, mag zich melden!

Lees ook de bijdragen van:
Rechtenstudent Anne Rietveld in Wales
Historicus en promovendus Thijs Kuipers in Florence
Masterstudent Religiewetenschappen Paula Dubbink in Lund