Ik heb geen twee daddy’s nodig

Onlangs zei onze nationale volkssamaritaan Mark Rutte dat Nederland de broekriem zal moeten aanhalen. Onze koopkracht gaat dalen en wij gaan er állemaal op achteruit. Dit soort oproepen kunnen verbindend werken wanneer er geen al grote financiële verschillen binnen de samenleving bestaan óf wanneer iedereen op zijn minst gelijke kansen heeft.

Door het feit dat onze grotendeels rechtse coalitie met socialistische woorden strooit als “wij, met z’n allen en ons” zou je haast zeggen dat het in Nederland niet uitmaakt waar je wieg heeft gestaan. Maar voorbij de semantische gemeenschapszin bedoelen ze natuurlijk gewoon dat de financieel minderbedeelden de broekriem moet aanhalen, want in Nederland dragen de sterkste schouders inmiddels niet meer de zwaarste lasten. Dat werd pijnlijk duidelijk in de zesdelige VPRO-serie Sander en de Kloof.

Het had Mark Rutte gesierd als hij zich minder als taalvirtuoos had opgesteld en gewoon lekker normaal direct was geweest: “júllie (de financieel minderbedeelden) krijgen het zwaarder.”

Geen slapeloze nachten
Het woord ‘jullie’ gebruik ik omdat hijzelf en zijn achterban niet tot de benadeelden hoort. Ikzelf maak ook geen onderdeel uit van de aangesproken groep. Dankzij de financiële positie van mijn ouders heb ik geen broekriem nodig. Als jong persoon heb ik daardoor niet de stress van financiële onzekerheid hoeven ervaren. Vooral in mijn studententijd merk ik wat voor voordelen mij dat oplevert. Onderwerpen als studieschuld, te weinig tijd voor studie wegens een drukke baan, etc., bezorgen mij geen slapeloze nachten.

Inmiddels wordt in de samenleving terecht gediscussieerd over een hogere belasting op vermogen in plaats van op werk. Werken moet lonen. Zelf zou ik nog een maatregel willen toevoegen om in Nederland het een en ander recht te trekken: wanneer de basisbeurs terugkomt in 2023-2024, schaf die dan direct af voor kinderen van vermogende ouders. Als ik heel eerlijk ben, heb ik mijn basisbeurs in mijn jongere jaren - ik hoor nog net bij die generatie - uitgegeven aan van alles behalve aan zaken waarvoor het eigenlijk bedoeld was: drugs, uit eten en nieuwe kleding.

Lucratieve business
Ik ben niet de enige die het zich kan permitteren om onverantwoordelijk om te gaan met overheidsgeld. Het leenstelsel is  voor studenten met rijke ouders een lucratieve business. ‘Pik, het is de beste lening die je kunt nemen. Heb je de rente wel is gezien?’

(Maximaal) bijlenen om te investeren in aandelen of bitcoins is heel normaal. Keihard winnen noemen ze dat daar. Waarom zou je niet met belastinggeld investeren in je eigen toekomst? En het aan iets absurds uitgeven als bijvoorbeeld je eigen levensonderhoud? En als de financiële avontuurtjes van de kinders misgaat, dan kunnen hun ouders dat toch wel weer voor hun oplossen.

Onlangs was er in de DUB een artikel over de stijgende populariteit van beleggen onder studenten. Toen werd gevraagd naar de moreel ethische bezwaren van het gebruiken van belastinggeld dat bedoeld is voor levensonderhoud, werd er vooral gewezen naar het gebrek aan moreel gedrag bij de ander. Zo ken ik Nederland weer: de ander doet stom, dus dan mag ik dat ook doen.

Onafhankelijk van ouders
Tegelijkertijd ken ik mensen die ervoor kiezen om niet uit huis te gaan om geld te besparen en daarnaast vier dagen in de week moeten werken. Ik ben even vergeten hoe ze het daar noemen, maar waarschijnlijk iets als: overleven.

Ja, ik ben mij er van bewust dat een basisbeurs niet alleen om geld gaat, maar ook om een stukje onafhankelijkheid, los staan van de ouders. Stel ik had een problematische relatie met mijn ouders, dan is het fijn dat ik in ieder geval iets had om op terug te vallen. Echter moet je nu ook kunnen aantonen dat je ouders weinig geld hebben zodat je recht hebt op een aanvullende beurs. Er zal vast wel iets op te vinden zijn dat kinderen die geen goede relatie met hun ouders hebben, wél recht krijgen op een basisbeurs.

De invoering van het  leenstelsel werd destijds onder andere beargumenteerd met het volgende: de bakker zou niet moeten meebetalen aan de studie van de kinderen van de advocaat. Mee eens, maar niet door van iedereen het geld af te pakken. Gewoon niet de basisbeurs geven aan de advocatenkinderen. Aan één daddy hebben wij wel genoeg.