Live in Het Oog
Vorige week was zanger René le Blanc te gast bij Jinek. Hij is na jarenlang sappelen een BN’er (mede dankzij een trouwe aanhang onder studenten) en mag dus aan tafel bij een van de late night-shows – toch wel zo’n beetje het hoogst haalbare. Trots gaf hij een voorbeeld van zijn faam: hij was tijdens de avondklok naar Hilversum onderweg en werd langs de weg gezet, maar toen hij zijn raampje opende, werd hij door de politie herkend en mocht zó doorrijden! Herkend door de politie: het leek voor hem haast belangrijker dan die plek aan de talkshowtafel.
En het is dringen geblazen daar. Wetenschappers willen hun expertise en bevindingen graag over het voetlicht brengen aan een breed publiek. De meesten van ons kunnen echter slechts dromen van een plek aan tafel bij Eva c.s. Je moet eerst maar eens collega’s als Erik Scherder opzij zien te ellebogen. Dan nog worden wetenschappers vaak te genuanceerd bevonden. En nuance, dat vinden ze bij die talkshows niet fijn. Het is dus sappelen voor ons om een BD (Bekende Deskundige) te worden. Maar twee weken geleden had ik zowaar een kleine doorbraak: ik was live op Radio 1 bij anchor Rob Trip in het late night-programma Met het oog op morgen (‘Het Oog’ voor intimi).
Het item ging over het veelbesproken taakstrafverbod: de wet waarin de rechter wordt verplicht om in sommige gevallen celstraffen op te leggen. Dat is een domme wet: symboolpolitiek. Onderzoek wijst uit dat een vrijheidsstraf veel schade kan aanrichten, zeker als hij rauwelijks wordt opgelegd: iemand komt dan bijvoorbeeld plotseling niet meer op zijn werk en raakt makkelijk zijn baan kwijt, met alle gevolgen van dien. Het doel (vergelding) heiligt dan wellicht niet het middel (de vrijheidsstraf). Dat vergt dus een zorgvuldige afweging en de rechter kan dat als geen ander. Alle experts adviseerden tegen de wet, die de beslissingsruimte van de rechter zal inperken. Helaas wordt perceptie (taakstraf is geen echte straf) belangrijker gevonden dan op onderzoek gebaseerde gegevens (taakstraf leidt tot veel minder recidive en is dus beter voor de maatschappij). Ook veel politici vinden nuance niet zo fijn. De Tweede Kamer nam de wet uiteindelijk aan.
Ik had, vóór de behandeling in de Tweede Kamer, een paar pinnige tweets gewijd aan relevante bevindingen uit eigen onderzoek. Onderzoek dat door de minister vooralsnog in een diepe bureaula is gestopt. Ik werd gevraagd er wat over te vertellen in ‘Het Oog’. ‘Hoe laat moet ik inbellen?’, vroeg ik nog, maar dat was niet de bedoeling: ik moest naar Hilversum komen. Eindelijk live in Hilversum! Laat in de avond met een ontheffing voor de avondklok in een taxi over een spookachtig lege snelweg en daar zat ik, star struck, tegenover Rob Trip. Het ging in een flits voorbij. Ik praatte veel te snel en ik had er niet bij stilgestaan dat er camera’s in een radiostudio hangen. Dr. Lindeman zat, gekleed in een vale hoodie, te ratelen en de beelden zijn voorgoed veiliggesteld in de NOS-archieven. Je moet ergens beginnen.
Op de terugweg: controle. De politieagent wierp een blik naar binnen en gebaarde ons door te rijden. Het raampje hoefde niet eens open. Eat that, René le Blanc!
“Die agent had zeker naar de webcast van ‘Het Oog’ zitten kijken”, zei ik triomfantelijk vanaf de achterbank. “De achterruiten zijn geblindeerd”, zei de taxichauffeur droogjes. “Ik rijd alle gasten voor de NOS-uitzendingen: ze kennen me.”