‘Morgen ga ik echt beginnen!’

Uitstelgedrag: voor iedere student een bekend fenomeen. Voor elke taak op m’n to-do-lijst verzin ik iets onzinnigs zodat ik het kan uitstellen. Een artikel lezen? Eerst een kopje koffie zetten. Een huiswerkopdracht maken? Meer zin om in de zon te zitten en een boek te lezen. Werken aan een belangrijke paper? Eerst een column voor DUB schrijven. Column voor DUB schrijven? Even mailtjes versturen en een planning voor morgen maken. 

Een paar maanden geleden heb ik de workshop ‘Uitstelgedrag en perfectionisme’ gevolgd bij de Welzijnstrainers van de UU. Tijdens die sessie leerde ik dat je niet alleen een uitsteller bent als je series kijkt op de bank of oeverloos op je telefoon scrolt terwijl je eigenlijk andere dingen te doen hebt. Wanneer je moet studeren, maar eerst een wasje draait en boodschappen haalt voor het avondeten, mag je jezelf gerust een uitsteller noemen – al moeten die dingen ook gebeuren en voel jij je productief. Als je dan nog de keuken schoonmaakt (om chagrijnige huisgenoten te voorkomen, want ook je huistaak heb je uitgesteld) is de ochtend zo voorbij en voor je het weet schuif je die belangrijke opdracht weer een dag vooruit. 

‘Morgen ga ik echt studeren!’ Mijn ouders, huisgenoten en vriendinnen horen het me zeggen. Je zou denken dat je ervan leert als je voor de zoveelste keer een essay van een paar duizend woorden in twee dagen probeert te schrijven. Toch annoteer ik telkens als een gek een half uur voor de deadline nog m’n hele tekst of bied m’n docent excuses aan, omdat ik de opdracht een dag later heb ingeleverd. 

Ik heb twee grote problemen met mijn uitstelgedrag. Nummer één is dat uiteindelijk altijd alles goed komt. Dat klinkt niet als een probleem, maar soms bid ik voor een onvoldoende of een docent die me daadwerkelijk uit de cursus zet als ik de deadline niet haal. Misschien zou ik dan een keer m’n gedrag aanpassen, want ik leef nu in een constante staat van stress. Nummer twee is namelijk dat ik niet alleen een enorme uitsteller ben, maar ook een ongelooflijke perfectionist. Perfectionisme en uitstelgedrag zijn twee kanten van dezelfde medaille, hoe paradoxaal dat ook klinkt. Ik kan tot in de eeuwigheid onderzoek doen voor een essay zonder een woord op papier te zetten, omdat ik m’n idee nooit goed genoeg vind. Zolang je niet begint, kan je ook niks verkeerd doen. 

Het is me een raadsel waarom ik blijf uitstellen, terwijl een andere aanpak het leven makkelijker en minder stressvol zou maken. Ik hoor je denken: begin gewoon een keer op tijd. Mocht jij concrete tips voor me hebben, ik hoor het graag. Ondertussen geef ik m’n kledingkast een grote schoonmaak, kijk ik wat voor weer het over drie weken wordt en check ik voor de duizendste keer m’n mail, want dat moest ook allemaal nog gebeuren.