Multiculturele samenleving

Op 12 november reisden we met 28 studenten af naar Paramaribo om daar samen met tien studenten van de Anton de Kom Universiteit onderzoek te doen naar de kracht van de Surinaamse samenleving. Wij, Eline Fekkes en Frederique de Jong, doen samen met de Surinaamse Liza Hewitt onderzoek naar de invloed die radio heeft op de identiteit van jongeren.

Tot nog toe hebben we al met enkele radiostations gesproken en vele jongeren geïnterviewd over hun radio-luistergedrag en identiteitsgevoelens. In Suriname wordt nog veel naar de radio geluisterd en voor elke etnische groep is er een eigen radiozender, daarnaast zijn er ook stations die zich op de hele bevolking richten.

Voor ons onderzoek kijken wij zowel naar etnische identiteitsvorming, met name vanuit een etnisch gerichte radio, als naar de nationale identiteitsvorming, vanuit een multiculturele radiozender. De theoretische vraag die hieraan ten grondslag ligt, is hoe etnische en nationale identiteit zich tot elkaar verhouden. Dit kan namelijk van grote invloed zijn op de Surinaamse gemeenschapsvorming en eenheidsgevoelens, die bepalend zijn voor de toekomst van het land.

Om het Surinaamse perspectief te belichten, vragen we onze Surinaamse buddy Liza naar haar mening. In Suriname heb je veel zenders die gericht zijn op etnische groepen. Hoe uit zich dat?
“De meeste etnische zenders klampen zich niet vast aan hun eigen cultuur. De moedertaal is Nederlands maar die gaat goed samen met hun culturele taal. In gesprekken worden woorden uit beide talen naast elkaar gebruikt. De discussies gaan over Surinaamse vraagstukken en de gasten hebben verschillende etnische achtergronden. De radiozenders zijn zich ervan bewust dat de diversiteit in Suriname groot is en aanpassen komt hen beter uit dan het vasthouden aan een bepaalde etnische visie.

“Vroeger probeerde de radio zoveel mogelijk groepen te bereiken die geen Nederlands spraken en hen op de radio een ‘thuisgevoel’ te geven. Maar nu mensen ook gemakkelijk op andere manieren te bereiken zijn, is dat minder het geval. De zenders die zich op de hele samenleving richten zijn de zenders waar de jonge Surinamers vooral naar luisteren. Kort gezegd: de etnische zenders hebben hun cultuur behouden maar zijn hun grenzen toch wel gaan opengooien voor wat diversiteit.”

Luister je zelf naar de radio?
“Ja, het meest naar zenders die de gehele samenleving meeneemt; bijvoorbeeld Radio 10, Apintie, de Hindoestaanse zender Rapar. Ik luister voornamelijk vroeg in de ochtend naar de actualiteiten.” 

In Nederland hebben we veel dingen die onze samenleving verbindt, zoals Koningsdag, de kleur oranje en het voetbal. Hoe zit dat in Suriname?
“In Suriname hebben we een reeks van deze verbindende factoren. Wij hebben hier ook een aantal feestdagen zoals Onafhankelijkheidsdag, Kerstmis en Id-ul Fitre. Deze feestdagen zijn van verschillende bevolkingsgroepen in Suriname maar zijn voor het hele land vrije dagen. Hiermee wordt respect getoond aan de Surinaamse samenleving en dan vooral aan de specifieke groep voor wie de feestdag geldt. Maar we vieren altijd feest met alle Surinamers.”

Heb je het idee dat de radio kan bijdragen aan het nationale gevoel bij Surinamers?
“Het nationaal gevoel in Suriname wordt zeker gevoed, de radio heeft hier een belangrijke rol in. Door de verschillende programma’s die de radiostations uitzenden, worden de jonge Surinamers onbewust betrokken bij het nationaal gevoel. Ze leren elkaars cultuur kennen en door verschillende gesprekken op de radio leren ze veel op het gebied van politieke en maatschappelijke vraagstukken. Heel Suriname is een leerrijke maatschappij en de radio is een van de factoren die bijdraagt aan het nationaal gevoel.”

Wat maakt Suriname volgens jou uniek?
“Het feit dat de meeste Surinamers elkaar respecteren en accepteren voor wie ze zijn ondanks dat hun voorouders uit verschillende delen van de wereld komen met een totaal andere cultuur.”

En als het gaat over de verschillen met de Nederlandse studenten? Wat valt jou op?
“Ik zie wel een verschil tussen Nederlandse en Surinaamse gewoonten. Het meest duidelijk zijn de verschillen in eetgewoonten. De Surinamers hebben een hoge tolerantie voor pittigheid, kruiden en vettigheid. Surinamers zijn daarnaast een multiculturele samenleving gewend, maar Nederlandse studenten verbazen zich meestal over de gebruiken in Suriname en de manier waarop dingen hier gaan.”