Nog één jaar om te worden wie je bent

Het nieuwe studiejaar is begonnen. Het eerste beeld was prachtig. De grote collegezaal in het gebouw van onze opleiding Bestuurs- & Organisatiewetenschap zit op de eerste maandagmiddag van september vol met nieuwe masterstudenten. Geen plaats is onbezet. In het gangpad staan de laatkomers. Er is opgewonden geroezemoes.

Ik ga ze straks verwelkomen, als onderwijsdirecteur van de master. Deze studenten staan op het punt een nieuwe fase in hun studie in te gaan. Ze hebben al veel ervaringen opgedaan, in studie en leven. Ze zijn gekomen met wensen, ambities en verwachtingen. Vandaar de opwinding. Na dit ene jaar in een professionele master wacht hen een rol in de samenleving. Dit jaar zal hun daarop moeten voorbereiden.

Van de kant van de opleiding zijn er ook ambities. De Universiteit Utrecht heeft rake zinnen geschreven in haar strategisch plan over de maatschappelijke doelen van haar onderwijs. Mijn faculteit, Rebo, spreekt in haar missie over ‘verantwoordelijkheid’ en ‘maatschappelijk bewustzijn’. Wijzelf, als opleiding B&O, hebben als kerndoel geformuleerd dat we studenten willen opleiden die betekenisvol kunnen zijn in het helpen oplossen van publieke vraagstukken. Hoe gaan we dat, ook dit jaar, weer doen? Hoe laten wij onze masterstudenten de stap te zetten naar een professionele rol? Hoe zorgen we dat zij voorbereid zijn om straks met kennis van zaken, oordeelkundig, en met sensitiviteit voor de omgeving van bestuur, beleid en organisaties professioneel te handelen? Met wijsheid misschien wel?

Ik sta voor de zaal en zie 150 paar verwachtingsvolle ogen op mij gericht en gezichten die boekdelen spreken. Ik zie hun toekomst al een beetje voor mij, omdat ik voor de zomer een gesprek heb gevoerd met alumni van de opleiding. Een alumna zei toen: “Je wordt je sterk bewust van de wereld om je heen en je wordt aangesproken op jouw rol daarin. Ik voelde me uitgedaagd om mijn eigen rol daarin te onderzoeken. Dat heeft zelfvertrouwen gegeven.”

Wij bieden kennis en vaardigheden aan in ons onderwijs. Studenten moeten de ruimte krijgen om deze te verbinden met eigen ervaringen en hun eigen doelen. Zo heb ik dat van de Amerikaanse pedagoog John Dewey begrepen. Wat hij de continuïteit van ervaringen noemt, is de basis voor groei en ontwikkeling, ook in professioneel handelen. Dat werkt volgens Dewey als volgt:

What [a student] has learned in the way of knowledge and skill in one situation becomes an instrument of understanding and dealing effectively with the situations which follow. The process goes on as long as life and learning continue. (Dewey, 1997 [1938] Experience and Education: p. 44).

Op de eerste maandagmiddag van september wens ik daarom onze nieuwe masterstudenten een jaar met rijke ervaringen toe en moedig ze vooral aan om zichzelf te worden.