Onderwijs is samen ouder worden

Onderwijs is samen ouder worden. Vorige week vrijdag werd ik gebeld door een oud-student van het B&O masterprogramma Organisaties, Verandering en Management. “Ik loop al een tijdje met het plan je te bellen”, vertelde ze. Ze werkt inmiddels een aantal jaren bij een adviesbureau dat jonge professionals als trainees begeleid in adviestrajecten in diverse sectoren.

Ik herinner me nog goed de twijfel en onzekerheid die zij uitsprak in een groepsgesprek met studenten van de master tijdens hun afstudeertraject. Het werkende leven na de studie voelde als een donker gat of als een monster misschien wel. In het telefoongesprek refereert ze daar zelf aan. “En nu sta ik aan de andere kant en wil heel graag de studenten van nu helpen die onzekerheid weg te nemen door mijn ervaringen te delen.”

Het 'echte'leven
Ze gaat verder met vertellen dat zij en een medestudent van haar jaar, die bij hetzelfde bureau werkt, geregeld terugdenken aan de studietijd in de master. Niet als nostalgische herinnering, maar als een actieve beleving van de waarde van de studie voor het werk van nu. Ze nodigt mij als docent samen met de groep studenten uit naar haar bureau, “wetend hoe inspirerend het was als student om het ‘echte leven’ in organisaties te kunnen zien.” Een vooruitblik op de toekomst. We spreken af samen zo’n bijeenkomst te regelen.

Wat een gesprek, zo onverwacht op een grijze vrijdagmiddag in december! Dit is voor mij waar onderwijs over gaat: niet over het afleveren van studenten aan de arbeidsmarkt, maar bijdragen aan de ontwikkeling van jonge mensen. Haar ervaring en haar groei in het werk verbindt zij aan haar studie. Ze voelt zich verbonden met de huidige studenten door een ervaring die zij niet is vergeten.

Een gemeenschap met verschillen
Dat is een belangrijke ervaring want we weten inmiddels dat veel studenten moeite hebben om te gaan met de druk van studie in combinatie met onzekerheid over de toekomst erna. Ik vind het mooi dat deze oud-studente de moeite neemt zich te verplaatsen in de studenten van nu en het gesprek met hen zoekt. Ik ben er met anderen, zoals antropoloog Tim Ingold, van overtuigd dat onderwijs vraagt om een gemeenschap waar mensen aandacht en zorg hebben voor elkaar en waar ervaringen gedeeld worden. (Ingold, T. (2017). On human correspondence. Journal of the Royal Anthropological Institute, 23(1), 9-27).

Dat gaat dan niet om een gesloten gemeenschap met - bij voorbaat - gelijkgestemden. Het is een gemeenschap die gekenmerkt wordt door verschillen en voortdurende uitwisseling. Tim Ingold stelt voor gemeenschap als werkwoord te nemen, om de activiteit  te benadrukken: to common. Mensen uit verschillende generaties, studenten uit verschillende jaargangen, zoals deze oud-studente, “participating in each others lives and growing older together”