Ontsnappen aan de smartphone-epidemie

‘Vroeger was alles beter’, beweert mijn oma terwijl ze gebogen over haar iPad agressief swipend zit te bridgen. De oudere garde hoor ik vaak mijmeren over hun bestaan zonder telefoon, waar onbereikbaarheid een vrijheid betekende die voor mij onvoorstelbaar is. Als ‘digital native’ heb ik vaak geprobeerd mij te ontworstelen aan mijn telefoonverslaving, maar tevergeefs: aan de digitale afhankelijkheid is niet te ontsnappen.

Een korte pauze tijdens college, wachtend op de bus, vlak voordat je gaat slapen; het gros van de samenleving grijpt meteen naar de smartphone. Het is een ware epidemie. Zelfs voor een simpel blokje om zijn oortjes onmisbaar. Onbewust zijn we voortdurend op zoek naar afleiding om de eentonigheid van de dag te doorbreken. Kwalijk kun je het ons niet nemen: tegen de slimme algoritmes en verleidelijke interfaces kunnen we niet opboksen.

Mijn vingers openen automatisch Instagram en terwijl mijn ogen aan het scherm gekluisterd zijn, besef ik dat er plotseling anderhalf uur verstreken is. Wetende dat ik mijn leven niet scrollend wil doorbrengen, is het tijd voor actie. SnapChat wordt verwijderd, ook Instagram verdwijnt en YouTube krijgt een strenge timer. Tja, en wat nu? Ik betrap mezelf meermaals op het bingewatchen van NOS Stories. Hoe sneu. Mijn brein blijft hunkeren naar stimulatie, dus ik moet het extremer aanpakken: ik ga voor een klaptelefoon.

Na eindeloos rondneuzen op het internet realiseer ik me dat alleen bellen en appen niet meer genoeg is voor het gemakzuchtige leven van vandaag. Geen Google Maps betekent een ouderwetse uitklapkaart; ik zie mezelf al lopen. Geen Wallet-app houdt in dat je altijd een portemonnee op zak moet hebben—met die verantwoordelijkheid vertrouw ik mezelf niet. De onvermijdelijke twee-factor-authenticatie-app NetIQ van de universiteit maakt mijn streven naar een klaptelefoon bijna onmogelijk.

Tijdens een mediacollege wordt de term 'the right to disconnect' genoemd. In hoeverre wordt technologie ons eigenlijk opgelegd? Totaal onvindbaar zijn, is haast onmogelijk; overal moet je met de pin betalen en digitaal communiceren is de nieuwe norm. In hoeverre hebben we nog controle over ons sociale media gebruik, als de geavanceerde algoritmes ons gedrag al bepaald hebben voordat we het zelf doorhebben? Voor wie zich niet wil laten meeslepen in de ‘vooruitgang’ wordt de technologie die zo geïntegreerd is in de alledaagse routine, steeds moeilijker te ontwijken.

De vrijheid van onbereikbaarheid lijkt een luxe uit het verleden en een klaptelefoon kan ik op mijn buik schrijven. Ik vraag mij af of mijn oma wel terug wil naar een tijd zonder iPad.

Lisa Schüssler blogt voor DUB over haar ervaringen als student.