Schattige tradities

Feesten in Zweden. Masterstudent Ruben had nooit kunnen vermoeden dat hij omwille van zijn inburgering in Göteborg nog eens verkleed de straat op zou gaan met een punthoedje en een soort van toverstaf.Ik ben de enige buitenlander in een verder volledig Zweeds studentenhuis. Dat is eigenlijk best een zegen: weliswaar is de voertaal volledig Zweeds en krijg ik maar de helft ervan mee, ik word wél betrokken bij alle mooie gebruiken van het huis en van het land.Aan kerst ontkom je niet in Zweden. Overal in Göteborg zie je lichtjes, sterren, massa’s shoppende mensen. 13 december viert men bovendien Lucia, een feestdag die qua sfeer in het verlengde van kerst past. Vernoemd naar het Italiaanse meisje dat zichzelf de ogen uitstak toen ze niet mocht trouwen met een man van een hogere stand. Ik heb het ook niet bedacht.Dit verder seculier-Lutherse land herdenkt deze katholieke heilige traditioneel door in witte gewaden met een kaars in de hand ’s ochtends heel vroeg bij buren in te breken, ze al zingend wakker te maken en ze een gemberkoekje aan te bieden. Zo geschiedde ook in mijn huis. Ik liep ietwat onzeker en ongemakkelijk neuriënd mee als zogenaamde stjärngosse, sterrenknul, zoals de jongens in zo’n Lucia-optocht heten. Zij dragen een punthoedje en staf met sterretjes. Superschattig, als je 10 bent. Maar ook volwassen Zweden verkleden zich zonder gêne.Talloze koren traden rond die tijd op in Göteborgse kerken om Sankta Lucia of Jul, Jul, stralande Jul te zingen (ik heb trouwens de indruk dat vrijwel iedereen hier in een koor zingt, of in elk geval op enig moment in een koor heeft gezeten). Doorgaans draagt de dame die is aangewezen als ‘de Lucia’ van het koor hierbij een rood lint om haar middel en een kroon met brandende kaarsen. Het schijnt dat er weleens kinderen bij flauwvallen of brandwondjes aan overhouden. Wederom: superschattig.Ook werden er rond die tijd Julsittnings gehouden: cantussen op z’n Zweeds. Men nuttigt een koud maal bestaand uit onder meer gehaktballen (de échte echte!), rodekool en aardappelpuree. Maar de vraag is of je aan eten toekomt: om de paar happen wordt de maaltijd onderbroken om jolige onzin te zingen. Anders dan bij de Nederlandse variant zag ik hier amper bier of sterke drank vloeien. Niet omdat Zweden zulke verantwoorde drinkers zijn, maar omdat alles met alcohol er zo fokking duur is, zo klaagde een Russische studiegenoot. Dat is met reden: Zweden, en Scandinaviërs in het algemeen, waren notoire drankmisbruikers. Over de Noordse poging tot drooglegging een andere keer meer.December feestmaand. Zelf deed ik er nog een schepje bovenop, door op 5 december Sinterklaas te vieren met studie- en huisgenoten. Lootjestrekken is een soort van Secret Santa, maar elke verwarring met die Amerikaanse vetzak heb ik genadeloos afgestraft. Niemand was op de hoogte van het meest controversiële deel van onze traditie, en dat heb ik maar zo gelaten. Gelukkig googelde niemand het feest, want hoe leg je dat uit? Tussen de eerste treffers: kinderen met Black Face. Superschattig.