Stop met het framen van de bèta als nerd met ingewikkelde formules

Een maand geleden gebeurde het weer: een collega met een niet-bèta achtergrond die koketteert dat wiskunde zo onbegrijpelijk is. Dat stoort me verschrikkelijk. Het frame dat wiskundige formules onbenaderbaar en excentrisch zijn, is funest voor interdisciplinaire samenwerking.

Het gebeurde tijdens uitreikingen van twee prijzen. De eerste prijswinnaar, iemand uit de Geesteswetenschappen, werd door die niet-bèta-collega heel empathisch ingeleid. De onderzoeksmethoden werden invoelend beschreven; het was een mooi stukje storytelling. Maar bij de tweede prijswinnaar, iemand uit de bètawetenschappen, werd als allereerste gezegd dat diens onderzoek vooral heel ingewikkeld – zeg maar onbegrijpelijk – was. 

Het contrast was gigantisch. Waar de geesteswetenschapper als geëngageerd academicus werd neergezet, werd de bèta-wetenschapper stereotype als rare nerd geportretteerd. Maar het ergste was: degene die de prijzen uitreikte, pochte gniffelend niets van wiskundige formules snappen. Op dat moment werd duidelijk een incrowd en een outcrowd gecreëerd.

Wiskundeknobbel
Hoe kunnen we samenwerken als bèta’s en niet-bèta’s zelfs op onze eigen universiteit nog als aparte groepen worden gezien?

Want dit was echt niet eenmalig. Als je erop gaat letten kom je het overal tegen. Elk jaar zijn er weer studenten in de interdisciplinaire Master waar ik college geef die bij de eerste formule gelijk hun handen omhooggooien en resoluut roepen dat ze dat absoluut niet kunnen.

Daar geloof ik dus niets van. Wiskunde is gewoon een wetenschap als alle anderen; een methode om patronen en structuren te beschrijven en onderzoeken. Mijn collega’s bij het Freudenthal Instituut zetten zich juist in om die methode voor iedereen toegankelijk te maken. Werken met formules is te leren, het is niet inherent moeilijker dan werken met andere methoden. De befaamde wiskundeknobbel bestaat helemaal niet. 

Klimaatcrisis
Toegegeven, bèta’s hebben zich dat ‘wiskundige formules zijn onbenaderbaar’-frame lang laten aanhangen. Het was een manier om hun plek boven op de academische apenrots te claimen. Een soort van gatekeeping. 

Over dat vergelijken van disciplines gaat een bekende XKCD meme, waarin een aantal academische velden naar ‘puurheid’ worden gerangschikt: sociologie is toegepaste psychologie, is toegepaste biologie, is toegepaste scheikunde, is toegepaste natuurkunde. Maar de wiskunde staat eenzaam aan het uiterste van deze schaal. 

We moeten ophouden met dat vergelijken en rangschikken. De bètawetenschappen zijn net zo moeilijk/benaderbaar/puur/relevant/academisch als alle andere disciplines. Want hoe gaan we ooit oplossingen vinden voor de klimaatcrisis als alle alfa’s, bèta’s, gamma’s en iedereen daartussen en -buiten niet op gelijke voet samenwerken?