Studenten klagen: ‘Mijn stem telt niet’

Aan de kust, maar tegelijkertijd verscholen in de bossen, ligt de campus van de University of California, Santa Cruz (UCSC). Te midden van een staat waar de Democraten domineren.

Op de campus wordt dat snel duidelijk. Docenten refereren aan de presidentiële debatten en geven vaak ongegeneerd kritiek op uitspraken van Donald Trump. De keuze voor de president staat hier vast. Het ontbreekt hier zelfs aan flyers of argumentaties waarom je voor een bepaalde kandidaat zou moeten kiezen.

Studenten staan hier kritisch en zelfs gefrustreerd tegenover: mijn stem telt niet. Ze zijn daarom geneigd om ofwel niet te stemmen, ofwel te stemmen op een derde partij, een protest vote, omdat ze beide kandidaten ongeschikt vinden.

Vorig jaar was het een heel spektakel op campus, met voornamelijk democraat Bernie Sanders die campagne voerde. Maar nu is het betrekkelijk stil. Campagne voeren heeft hier blijkbaar geen zin, Clinton gaat in Californië winnen, dat staat vast. Maar hoe zit dat? Dit was nog een hele uitzoekerij, want wat blijkt, veel studenten zijn het overzicht kwijt van hoe het systeem hier in elkaar steekt.

Kort gezegd werkt het als volgt. Een kiezer gaat naar de stembus en stemt op zijn of haar kandidaat. Nadat iedereen gestemd heeft worden de stemmen over de kiesmannen (electors) van het kiescollege (United States Electoral College) verdeeld. Californië heeft 55 kiesmannen. De hoeveelheid kiesmannen die een staat heeft staat gelijk aan de hoeveelheid vertegenwoordigers die ze hebben in de Senaat (twee) en in het Huis van Afgevaardigden (naar rato van de bevolking, voor Californië dus 53). De kiesmannen kiezen vervolgens welke kandidaat ze willen zien als president.

Traditioneel gezien geldt in de meeste staten ‘the winner takes it all’. Dus als de meerderheid in Californië voor Hilary Clinton kiest, zijn er 55 kiesmannen voor Clinton. In totaal zijn er over de gehele Verenigde Staten 538 kiesmannen. Zodra Trump of Clinton 270 of meer stemmen van kiesmannen voor zich heeft gewonnen, wint diegene de verkiezingen.

Dit verklaart waarom studenten het gevoel hebben dat hun stem niet telt. Stemmen die hier niet naar Clinton gaan, gaan feitelijk verloren. Campagne voeren doen de presidentskandidaten hier niet, want ze steken hun energie liever in swing states waar ze nog kiezers en dus kiesmannen voor zich kunnen winnen.

Op campus zag je wel overal plekken waar je je kon registreren om te stemmen en ook heeft de universiteit iedereen meerdere keren per mail aangespoord om dit te doen. Los van het feit dat de keuze hier al vast staat, is er zeker veel spanning en reuring over wie de volgende president gaat worden. De presidentiële debatten worden hier aandachtig gevolgd en uitbundig in de collegebanken besproken. Overal hoor je het geluid van tv’s schallen als het weer zover is. Het is een vermakelijk schouwspel, maar tegelijkertijd storen velen zich ook aan de feitelijke onjuistheden en de focus op schandalen.

De campagnestrijd woedt misschien niet in Californië, maar er is een vurige hoop dat de Democraten gaan winnen.