Switchmogelijkheid vermindert keuzestress

Het idee dat je altijd nog kunt switchen geeft volgens Karin Prummel meer rust en voorkomt dat je tijdens de studie helemaal in de keuzestress raakt bij het kiezen van vakken voor de vrije ruimte.
Elke dag staan rond etenstijd groepjes studenten te druilen rondom de pakjes bij de Albert Heijn. “Wat zullen we gaan eten?” “Uhm, gister heb ik al pasta gegeten..?”, hopend dat een keuze maken zo makkelijker wordt. Meestal wordt er zonder echte onderbouwing maar gewoon een pakje uit het schap gegrepen en de ingrediënten verzameld. Teveel keuze. Het is echt een modern probleem, die keuzestress. Niet alleen beslissen wat je wilt gaan eten, maar ook het uitkiezen van de juiste zorgverzekering, de beste mobiele provider (en bijpassende smartphone) en de juiste studie is niet makkelijk.
Afgelopen weekend kregen de middelbare scholieren weer de mogelijkheid om studenten tijdens de Open Dag de oren van het hoofd te vragen. Is die studie moeilijk? Moet je echt Natuurkunde kunnen? Wat kun je er later mee? Heb ik nog wel tijd om leuke dingen te doen? Vervolgens gaan ze met een stapel folders en wat krabbels op een blocnote naar huis, om daar aan hun ouders mede te delen dat ze het nu écht niet meer weten. Ik herinner mij nog dat ik in 5 vwo dacht te weten wat ik wilde, maar na de Open Dag kwam ik opeens thuis met vijf interessante studies. Sommige jongeren besluiten dan maar om het keuzemoment uit te stellen en eerst nog even een jaartje te gaan reizen. Anderen hebben wel tijdig een keuze gemaakt. Maar of dat de juiste was..?
Ik hoor sommige lezers al denken dat een brede bachelor uitkomst zou bieden. Of dat een flinke matchingsprocedure leerlingen beter laat nadenken over wat ze nou willen. Ik ben niet voor een brede bachelor. Echter, ik kan me voorstellen dat het helpt als je goed bij jezelf moet nagaan waarom je nou eigenlijk een bepaalde studie wilt doen en welke toekomst je voor je ziet. Maar kun je wel van 17-19 jarigen verwachten dat ze dit kunnen? Naar mijn idee is het vooral belangrijk dat de toekomstige studenten, maar ook de huidige studenten, gaan beseffen dat één bepaalde weg inslaan niet automatisch een hoop mogelijkheden uitsluit.
Deze keuzestress heb ik zelf ook ervaren, vooral binnen mijn bachelor. Ik nam me voor mij zo goed mogelijk voor te bereiden op de master die ik op het oog had. Daarom wilde ik in de (vrije) keuzeruimte zoveel mogelijk vakken doen die mij een goede basis zouden geven. Toch voelde dit niet als de juiste strategie en wilde ik juist een zo breed mogelijk pakket nemen, zodat ik van alles wat wist, zelfs over educatie.
Nu, in mijn master, merk ik dat het niet zoveel heeft uitgemaakt. Het belangrijkste zijn de vaardigheden die je op doet: wetenschappelijk denken, analytisch vermogen, het opzetten van hypotheses en het schrijven van essays. Natuurlijk, van Biomedische Wetenschappen naar een master Rechten is niet mogelijk, maar deze vaardigheden komen van pas in het onderzoek en het bedrijfsleven. Kennis over een specifiek vakgebied pik je sneller op dan het aanleren van essentiële vaardigheden. Vooral het praten met afgestudeerden heeft mij dit inzicht gegeven: voor een ‘switch’ is het nooit te laat.
Ik wil niet ‘switchen’, maar het is een fijne gedachten dat keuzes niet vastliggen. Als de universiteit communiceert dat ‘switchen’ altijd in je carrière mogelijk is en de ‘switch’ vergemakkelijkt (minder focus op vakken bij mastertoelatingen, na het eerste jaar instromen in verwante bachelor) zal dit de stress wat verlagen. Dan hebben we meer ruimte voor de stress bij het kiezen van de volgende vakantiebestemming, of die nieuwe schoenen, of...