Verjaardagscadeau

Ter ere van de zeventiende verjaardag van mijn kleine (1,87 meter, snik) broertje besloot ik feestelijk-nostalgisch oude videobeelden van het gezin op te zetten. We hebben onze cassettebandjes voor een godsvermogen laten digitaliseren, dus dat zoeken naar obsoleet geworden kabels en dat eindeloze terugspoelen hoefde niet meer; het gemak alleen al verhoogde de feestvreugde. 

De verwachting bij het terugkijken van dit soort beelden is dat ze de band van het gezin versterken. Kijk wat we allemaal samen hebben meegemaakt! Kijk wat een hartelijk/harmonieus/vrolijk gezin we toen waren en nog steeds zijn! Wat heerlijk dat we geen baby’s meer hebben/zijn maar zelfstandige, netjes opgedroogde jongvolwassen. 

Maar natuurlijk gaat het niet zo. De oude beelden, die na luttele minuten hun schattigheid verliezen, laten een bittere nasmaak achter en blazen oude vijandschappen nieuw leven in. 

Het verjaardagsbroertje zit 15 jaar eerder vrolijk iets te kleien. Aah, lief! Zijn oudere zus stampt het beeld in en grist hem het kunstwerkje uit de dikke peuterhanden. “Néé, Boelie, zo móet dat niet en je hebt het helemaal lélijk gemaakt!” De oude kater, die een jaar later een gruwelijke rocheldood zou sterven, loopt het beeld in. Vader filmt zijn vrouw, blozend, met een onfortuinlijke jaren-90-pony, die wel 10 kilo lichter is. Op de achtergrond neemt de peuter een grote slok uit een glas bier.

Nieuwe scène, vakantie. Een idyllische tuin met zwembad, oh ja, daar was de kleine bijna in verzopen. Wie is die vrouw, mama? Een lieve vriendin die later een kreng bleek/een aan- en weer afgetrouwd familielid/iemand die jong is gestorven, Muis. Ach, opa, die toen nog niet weg was bij zijn tweede gezin… De cameraman filmt zichzelf in de spiegel. Wat heeft hij nog veel en donker haar. Een gloednieuw rood fietsje, voor het eerst van de stoeprand af en een gloednieuwe bloedlip. Een huis dat we nooit meer terug zullen zien. Een oude buurvrouw die ons ieder jaar een kerstkaart heeft gestuurd en er niet één heeft teruggekregen. Ze zwaait nietsvermoedend naar de camera. Moeder probeert de baby te filmen. Oudste dochter pikt het niet, wil zelf in beeld. “Kun je mij zien? Mama kun je mij zien?”

Stilte. Wat zijn we voor een spiegel gezet. Wat schrijnend, wat veelbetekenend allemaal. Was ik maar ouder/jonger/slanker. Was ik maar nooit zo geweest/altijd zo gebleven. Willen we nog eentje kijken? Van toen in een bootje met oma? Nee, zet maar uit.