Waar blijft de iPad-universiteit?

De start van de iPad-scholen deed Tycho Wassenaar aan de universiteit denken. Waarom moeten studenten nog verplicht hoorcolleges volgen en zich het kramp in de handen schrijven?

Er zijn in Nederland sinds deze week iPad-scholen geopend. Scholen waar van het standaard lesprogramma en -methode wordt afgestapt en kinderen door middel van een iPad zelf leren. Het grote voordeel is dat elk kind op zijn eigen tempo en niveau kan leren. Bovendien zijn weinig gebruikte vaardigheden, zoals leren schrijven, minder belangrijk (want Maurice de Hond heeft onderzocht dat een moderne volwassene nog maar voor 4 procent schrijft). Een typecursus is dus logischer, dat is een beetje het idee.

Kort gezegd is de bredere visie achter de iPad-scholen dat de klassieke docent meer een talent coach wordt. Kinderen luisteren minder naar een leerkracht die ze zegt wat ze moeten doen. Ze doen juist meer zelf met eigen opdrachten die ze vervolgens presenteren aan de andere kinderen. Dit laatste lijkt eigenlijk op het universitaire onderwijs, althans op papier. Maar er zijn ook fundamentele verschillen met de universiteit. Zo wordt het onderwijs vrijwel geheel op de individuele student afgestemd; na zes weken wordt geëvalueerd of vastgestelde leerdoelen zijn behaald. Verder is er met name aandacht voor kwaliteiten die in onze tijd belangrijk zijn, zoals innovatie, creativiteit en flexibiliteit.

Toen ik het nieuwsbericht hierover zag moest ik meteen aan de universiteit denken. Het is inspirerend om te zien dat er in Nederland grote onderwijsvernieuwingen mogelijk zijn. Maar het riep ook meteen vragen op. Waarom wordt er op de universiteit niet meer lesgegeven op basis van individuele kwaliteit en voortgang? Waarom is er niet vanaf de start aandacht voor persoonlijke kwaliteiten die als professional nodig zijn? Waarom moeten we als studenten (verplicht) in een collegezaal anderhalf uur lang kijken naar het college van een docent? Waarom schrijven we het kramp in onze handen tijdens ouderwetse schriftelijke tentamens? En misschien ook wel; waarom moeten we nog dure boeken kopen en lezen?

Op de UU wordt er nu mondjesmaat geëxperimenteerd met e-learning door een enkele voorloper, maar er wordt verder vooral achteraf gereageerd op vernieuwingen in die in ons dagelijks leven al gewoon zijn geworden. Zoals meer plekken voor je laptop en een app voor Blackboard. Ondanks de inspiratie die de iPad-school oproept, moet je natuurlijk kritisch blijven en zorgvuldig nadenken over grote vernieuwingen en de nadelen daar van. Toch blijf ik het idee hebben dat de universiteit - misschien wel van oudsher - niet de plek is waar de echte vernieuwingen en innovaties waar de samenleving om vraagt worden uitgevoerd. Ze worden er hoogstens onderzocht.