Waarom lieten de studenten het afweten bij het NK treinreizen in de spits?
Zelf deed Chantal van Elden ook niet mee, maar het verraste haar toch dat studenten het vorige week massaal lieten afweten bij de studentenactie tegen de NS. Waarom voegden de studenten de daad niet bij het digitale woord?
Vorige week was het NK treinreizen in de spits. Er stonden meer dan 27.000 mensen op aanwezig in het Facebookevenement, maar uiteindelijk zijn er blijkbaar slechts een paar dozijn gekomen. Een paar dozijn. Van de 27.000. Ik zou niet verbaasd moeten zijn, maar was het wel. Het maakt de gemiddelde Nederlandse student dus eigenlijk niet zoveel uit, dat collegetijden aangepast worden om studenten uit de spits te houden. Of het maakt ze wel uit, maar ze zijn te lui om achter hun pc vandaan te komen.
Voor de duidelijkheid: ik ben zelf ook niet gegaan. Maar ik stond dan ook niet op aanwezig, omdat ik wist dat ik niet zou gaan. Ik had – net zoals veel andere mensen blijkbaar – de hele dag dingen te doen die dinsdag; en zelfs als ik wel tijd had gehad zou ik waarschijnlijk alsnog niet gegaan zijn, omdat er niemand ging die ik ken. Natuurlijk had ik mijn best kunnen doen om wat mensen over te halen om met een lelijk oranje kledingstuk naar Utrecht Centraal te gaan, maar betwijfel ten zeerste of dat gelukt zou zijn. En daarnaast: ook ik ben lui. Zij die zonder zonde is, werpe de eerste steen enzo.
Toch moet ik zeggen dat het me enorm treurig stemt, het gebrek aan initiatief en doorzettingsvermogen van studenten om de daad bij het digitale woord te voegen, en hun gebrek aan interesse voor maatschappelijke actie. Veel dingen kunnen prima digitaal gedaan worden, zoals bankieren bijvoorbeeld, of praten, of de krant lezen, maar actie voeren hoort daar niet bij.
Actie werkt namelijk alleen als het een (grote of kleine) schokgolf door de maatschappij zendt. En dat gaat nu eenmaal niet zo goed als die golf niets meer dan een kleine rimpeling op je Facebooktimeline is; een vluchtig bericht in een constante stroom van nieuws, entertainment en onzin. Nee, actie voeren moet op straat gebeuren, waar je de rustige ochtend van dagjestoeristen verstoort door in hun oor te schreeuwen met een megafoon en hun uitzicht te verpesten met een schreeuwerig beschilderd kartonnen bord. Of door forenzen en treinpersoneel te irriteren door en masse alle treinen te koloniseren en protestliederen te zingen.
De vraag is: begrijpen de meeste studenten dit niet, dachten ze dat ‘iemand anders het wel zou doen’, of vinden ze het gewoon de moeite niet waard? Tegelijkertijd treft ook de organisatie blaam – het was nogal onduidelijk op welk tijdstip de actie zou beginnen, en de hele beweging leek een gezicht en richting te missen. Iets van een logo of pakkende slogan zou al een heel verschil hebben gemaakt. Een ludieke Facebookpagina trekt al snel veel likes, maar om mensen te bewegen om iets te gaan doen heb je meer nodig dan dat. Een duidelijke plan; een krachtige boodschap; een icoon om mee te identificeren; opvallende buttons om op te spelden en duidelijk te maken dat je een student bent die het niet meer pikt en daarom iemands plekje in de trein komt inpikken.
Ach, het had zo mooi kunnen zijn. Laten we hopen dat deze tragedie eerder illustratief is voor het belang van een strakke organisatie en leuke gimmicks dan voor de (non-existente) bereidwilligheid van jonge mensen om ook maar ergens voor in actie te komen. Als ik terugdenk aan het grootse protest tegen de 1040-uren norm in 2007, waar ik dus wel lijfelijk aanwezig was en helaas net niet geïnterviewd werd door TMF, gloort er hoop in mijn hart dat het wel degelijk mogelijk is, een goed studentenprotest.