Welke student droomt van een wetenschappelijke carrière?

In de tweede klas van de middelbare school keek ik mijn aardrijkskundedocent stomverbaasd aan toen hij mij vertelde dat ik wel een juiste bronvermelding moest toevoegen aan mijn verslag over Tata Steel. ‘’Maar mijn moeder heeft mij dit verteld dus dan is zij toch gewoon mijn bron’’, was mijn antwoord. Toen wist ik natuurlijk nog niet dat mijn studiewerk een paar jaar later zou bestaan uit APA-referenties, gedetailleerde methodesecties en kritische limitaties van mijn werk. Kortom; op de universiteit telt mijn moeder niet meer als bron.

Elk feitje moet gefactcheckt zijn op bijvoorbeeld Google Scholar of Worldcat en een subjectief standpunt zul je niet snel vinden in een onderzoeksrapport. Het komt erop neer dat studenten in het universitair onderwijs worden klaargestoomd voor het werk als wetenschapper. Ik heb het idee dat studenten dit soms vergeten, want ik ken oprecht bijna niemand binnen mijn faculteit Sociale Wetenschappen, die echt wetenschapper wil worden. Zitten we dan verkeerd op de universiteit? 

De universiteit is in onze maatschappij het hoogst mogelijk te behalen onderwijsniveau. In deze meritocratie zien je opa en oma je dus pas écht als het ideale kleinkind als je naar de universiteit gaat. Een studie aan de universiteit wordt vaak als ‘’veilig’’ of ‘’nuttig’’ gezien. De druk om op dit niveau te presteren komt waarschijnlijk voort uit sociale verwachtingen of economische factoren. Echter betekent dit niet dat het academisch perspectief, gericht op onderzoek, altijd aansluit bij interesses en doelen van studenten die bijvoorbeeld meer praktijkgerichte of creatieve vaardigheden willen ontwikkelen. 

Is het hbo, dat veel meer praktijkgericht is, dan meer iets voor vele van ons studenten? Of moet de universiteit meebewegen? Een stukje praktijk is iets dat mist op de universiteit. Daarmee bedoel ik niet dat wij elk jaar een stage van zes maanden moeten doen waar je de sociale media van een makelaarsbedrijf probeert te boosten, maar dan bedoel ik een koppeling van wetenschap aan de toepassing daarvan. Want ik zou graag willen weten wat er nou gedaan kan worden met de resultaten die ik uit mijn onderzoeken krijg. Iets met beleidsadvies, een les ontwikkelen, of misschien wel een kleine opdracht voor een stakeholder. Vooral omdat dit de taken zijn die de meeste studenten later in hun beroep zullen uitvoeren.

De universiteit zou meer aandacht kunnen besteden aan de ontwikkeling van vaardigheden die relevant zijn voor een breed scala aan beroepen, naast natuurlijk ook de wetenschappelijke vaardigheden. Want natuurlijk is statistiek belangrijk, dat kunnen de meeste studenten denk ik ook wel inzien. Statistiek is niet alleen essentieel voor het begrijpen van de wetenschap maar ook bijvoorbeeld voor de interpretatie van een grafiek in de krant. Toch voel ik altijd een enorme opluchting wanneer ik in mijn paper niet alleen maar wetenschappelijk onderzoek als bron hoef te gebruiken. Dat ik dan een stapje terug kan doen van dit hele ‘’wetenschap is de focus en de praktijk komt later wel’’ idee. Misschien moet de universiteit ook een stapje terug doen van dit idee.