De aantrekkingskracht van echt

Ik heb laatst een Polaroidcamera gekocht, zo’n fototoestel die na afdrukken een foto uitspuugt. Helemaal hip, en Polaroid zelf is ook alweer een tijdje terug van weggeweest. Compleet analoog, géén stiekeme digitale camera met ingebouwde printer. De foto’s? Die zijn even slecht als dat je ze (waarschijnlijk niet) herinnert. Over- en onderbelichting in één en dezelfde foto; een focus die níet werkt. Zoom? Die heeft ie  al helemaal niet.

Voor de film betaal ik per foto zo’n anderhalve euro. Daarbovenop: als je de film bestelt, moet je maar hopen of die nog  binnen de houdbaarheidsdatum is; de meeste winkels lijken daar niet zo op te letten. De filmcassette die ik nu heb gekregen , is meer dan twee jaar over de datum. En waarschijnlijk al helemaal niet optimaal opgeborgen (Polaroid zelf raadt aan het in de koelkast te bewaren).

Toch heeft het wat. De foto’s mogen technisch dan wel niet veel voorstellen, maar dat compenseren ze doordat ze zóveel emotie met zich meedragen. Landschappen of figuren veraf werken niet zo goed. Gezichten beter. Een lach al helemaal. Je hebt één keer om het moment vast te leggen, en dat is het. Niet eindeloos opnieuw proberen tot het perfect is, en je moet vooral bewust omgaan met wát je vastlegt. Meer in het moment zijn, in plaats van álles vast te leggen. In een digitale weggooiwereld voelt dat als een verademing.

Plus: het vóelt echt, op een manier wat iets digitaals eigenlijk niet doet. Niet alleen doordat de foto zelf fysiek is, maar door de analoge technologie van het geheel. Geen sensor of pixels, maar een echte reactie op het licht dat de camera binnenkomt. De imperfecties neem je op de koop toe, want zodra je de foto ziet, is het moment allang weg.

In het drukke 21ste-eeuwse studentenleven zit ik hele dagen achter mijn beeldscherm te schrijven en te lezen; en als ik er dan eens uitkom voor college zit ik ook al snel achter mijn beeldscherm aantekeningen te maken. De constante nieuwsstroom, appjesstroom -  pick your poison - binnen handbereik. Geen wonder dat analoge technologie een terugkeer maakt.

Dat zou in de universiteit ook helemaal niet zo slecht zijn. Wat langzamer gaan; bewuster omgaan met communicatie en technologie. Schrijven op papier mag dan wel langzamer gaan, maar – zo werkt het in ieder geval bij mij -  creatiever; keuzes maken en niet alles uitrammen wat je hoort of denkt dat relevant is. Een van de in mijn mening beste docenten van mijn studie, nu inmiddels met pensioen (mijn tante had in de jaren 90 ook nog les van hem gehad!), werkte nog altijd met een papieren hand-out in plaats van powerpointslides. Raad eens bij welke vakken iedereen het beste oplette? Juist ja.

Ik ga het ook eens proberen. Waar ik helaas mijn scriptie toch echt op de computer af zal moeten schrijven, kan met minder technologie meer in het moment leven ook zo moeilijk toch niet zijn verder? Oók op de universiteit? Met dit stukje was ik in ieder geval vast op papier gestart. In ieder geval zal ik vaker met pen en papier naar de universiteit gaan in plaats van met mijn laptop. Heel misschien zal ik ooit nog eens een papieren tentamen tegenkomen. Dat zal nog eens wat zijn!

En nog als laatst, voor de Polaroidtwijfelaar: Instagramfilters? Die heb je gewoon. Stukjes gekleurd plastic om voor je lens te klikken. Rood, geel en blauw. Geen keuzestress dus. Dát is nog eens fijn voor de 21ste-eeuwse student.