De eindige student

Voor het eerst in tijden liggen we in onze pyjama’s naar Friends te kijken, Jop en ik, terwijl we chipsringen om onze vingers schuiven. Alles is zoals het ontelbare avonden is geweest, maar toch voelt het niet hetzelfde. Aan Rachel kan het niet liggen. Al dartelend door Central Perk bezit zij de eeuwige jeugd. Misschien is dat het probleem. Dat we eindelijk beseffen dat dit niet voor ons geldt.

In 2012 betrekken Jop en ik vrijwel gelijktijdig een studentenhuis op de Ina Boudier-Bakkerlaan. Hij is goed met kinderen en gaat de lerarenopleiding volgen. Ik weet niet wat ik kan, dus ik begin aan een studie communicatie. Dat jaar leren we vooral dat geen plek op aarde zoveel vrijheid herbergt als onze krappe studentenkamers. Nachtenlang laven we ons aan chipsringen, Friends-afleveringen en verleidingen zoals deze in nummers van Lil’ Kleine en Ronnie Flex worden bezongen.

Ondanks alle hedonistische rookgordijnen weten de meeste studenten het vizier gericht te houden op hun diploma. Jop ontbeert dit vizier. Hij rangschikt zijn bezigheden volgens de mate waarin ze hem behagen. De reflectieverslagen van de lerarenopleiding vallen buiten deze rangschikking. Net als ik me afvraag hoe lang dit goed gaat, breekt zijn stageperiode aan.

Opeens valt dat wat behaagt samen met de plicht. ‘s Ochtends verschijnt hij stipt op tijd bij groep zeven van de Kohnstammschool. ‘s Nachts liggen de chipsringen onaangeroerd in de kast. Na een half jaar komt hij thuis met een stapel afscheidsbrieven, waarin de kinderen hem tooien in de fraaiste veren. ‘Je wordt een fantastiese meester,’ lees ik op een zuurstokroze briefje van Simone. Maar Simone is te voorbarig. Zodra Jop geen stage meer loopt, transformeert de meester in spe weer in de lapzwans zonder plichtsbesef. Het geduld van zijn docenten is op. Jop moet de opleiding verlaten.

Een droom als basisschoolleraar armer maar een studieschuld rijker, gaat hij aan de slag bij Karwei. Het lijkt alsof Jop zijn dagen zal slijten als sjouwer van schuttingen, maar een oud-huisgenote redt hem van dit hernia-gevoelige lot. Ze bezorgt hem een baan als bijlesdocent. Ook hier krijgt hij lovende beoordelingen, waardoor hij momenteel rekenles doceert aan een klas vol pabo-studenten. Ironisch genoeg is het lesgeven aan basisschoolkinderen niet voor hem weggelegd, maar het lesgeven aan mensen die basisschoolkinderen zullen lesgeven wél.

Een goede leraar herkent men niet aan braaf ingevulde reflectieverslagen, maar aan het talent om een klas te enthousiasmeren voor het curriculum. Misschien moeten we voor mensen met deze gave wat vaker een oogje dichtknijpen. Als ik iedere dag op tijd bij de training van FC Barcelona verschijn en Messi komt een paar keer te laat, zegt de trainer ook niet: ‘Sorry Lionel, maar ik kies voortaan voor Hekkens in de spits.’

Zwijgend kijken Jop en ik naar Friends, terwijl ik mijn chipskruimels aan zijn kussensloop afveeg. Ze voelen als de laatste zandkorrels van een studententijd die ons door de vingers is geglipt. In Central Perk blijft Rachel eeuwig jong, maar in het echt moet Jennifer Aniston alle zeilen bijzetten om haar gezicht strak te houden. Na vijf jaar beseffen we dat dit ook voor onze levens geldt.