Voor het grotere goed

Onze campuscolumnist neemt de metro in Taiwan. Het gedrag van de mensen in Taipei is in zijn ogen veel socialer dan dat van de gemiddelde Nederlander. Valt er iets voor ons te leren?

Dit was het moment in mijn leven waar ik minutenlang op had gewacht. De metro kwam er eindelijk aan. Hij stopte precies voor mijn neus. Op het moment dat de metrodeuren open gingen en ik zag wat er zich achter die deuren bevond, vloog de schrik me om mijn hart. Ik werd indringend aangestaard door tientallen paren ogen die boven een mondkapje uitpiepten. Een nieuwe uitbraak van het vogelgriepvirus? Ik sloot mijn ogen even maar toen ik ze weer openden, waren ze er nog steeds. Het was geen droom.

Na dagen later toch niet ziek te zijn geworden, liet ik me door een local informeren over dit voor een niet-Aziaat vreemde fenomeen. Blijkbaar is het hier de gewoonte om een mondkapje te dragen als je ziekig bent. Dit om je medepassagiers niet te besmetten. Een actie die voor jezelf wat ongemak oplevert - het dragen van een mondkapje is nou niet heel prettig - zodat anderen geen ongemak ervaren van je bacillen en potentieel ziek worden. Een minuscule opoffering voor het grotere goed.

Als mensen zijn we het resultaat van miljoenen jaren evolutie. Een blik op de dierenwereld en je ziet meteen dat elk dier leeft met één principe: ‘me first’. Pas heel recent (kijk naar onze bloedige geschiedenis) hebben we geavanceerde cognitieve processen zoals empathie en compassie ontwikkeld. We zijn van oorsprong primitieve wezens, pas onlangs omhuld door een dun laagje beschaving. En bij het minste of geringste wordt dit laagje doorboord en komt de inner beast naar boven. Nergens is dit zo goed zichtbaar als op de grote stations in Nederland. Op het moment dat de treindeuren zich openen, elleboogt iedereen zich naar binnen in de hoop een goed plekje te bemachtigen en niet te hoeven staan. Not so in Taipei. Hier staan mensen in de rij. Wederom een minuscule opoffering voor het grotere goed.

Toen ik dit zag, was ik met stomheid geslagen. Iedereen houdt hier rekening met elkaar. En je constructief­­ gedragen is hier niet zomaar iets wat mensen doen uit angst voor sociale consequenties. Maar iets wat gewoon gedaan wordt, iets wat voor zichzelf spreekt. Het zit hier in de cultuur. Mensen nemen wat extra moeite voor lief zodat het geheel er beter op wordt. En het resultaat is te zien: naar de wc gaan op openbare plekken is een prettige ervaring. Ik had niet verwacht dat ik dat ooit zou zeggen: de wc’s zijn schoon.

Omdat iedereen rekening houdt met elkaar, vooral op momenten dat het niet hoeft, is de samenleving zo veel prettiger. Misschien kunnen we hier iets van leren.