Het leek erop dat het ministerie de universiteiten onderling wilde laten concurreren met proefschriften: wie er meer afleverde, zou meer geld krijgen. Het bracht verhitte, maar ook verheugde reacties teweeg. Het berust echter allemaal op een misverstand, zegt een woordvoerder nu.
Het rumoer begon ermee dat de promotiebonus wordt verhoogd. Universiteiten krijgen voortaan 90.000 euro per proefschrift, ongeacht de aard van de promotie. Voorheen kregen de instellingen 37.000 euro voor een alfa- of gammapromotie en 74.000 euro voor een bèta- of medische promotie. Bovendien zat er geen maximum meer aan de hoeveelheid promotiebonussen die een universiteit kreeg.
De Groningse bestuurder Duppen trok aan de bel: omdat de maatregel geen extra geld mocht kosten, moest de verhoging van de bonus uit de rest van de financiering worden gehaald: de universiteiten moesten hem dus samen betalen. Volgens Duppen was het voorstel er in de VSNU “min of meer doorheen geglipt”.
Maar een woordvoerder van Plasterk zegt nu dat het om een ‘budgetair neutrale invoering per universiteit’ gaat. En dat haalt de angel uit het voorstel. Het nieuwe stelsel maakt dan in de praktijk geen enkel verschil. Het zijn communicerende vaten: wat er van de eerste geldstroom afgaat, komt er in de promotiebonus bij.
Een voorbeeld. Als de universiteit van Harderwijk tien extra doctoraten uitreikt, haalt het ministerie het geld voor de tien extra promotiebonussen gewoon uit de zak met geld die de universiteit van Harderwijk jaarlijks krijgt. OCW stopt de bonus vervolgens in een andere geldzak waarop staat geschreven: ‘promotiebonus voor de universiteit van Harderwijk’. Die twee zakken met geld worden uiteindelijk allebei in Harderwijk afgeleverd.
Een administratieve vereenvoudiging zou de enige reden zijn om dit systeem in te voeren. De universiteiten hadden dat niet allemaal door en reageerden afwisselend verheugd en nors. Zo dacht de Vrije Universiteit dat het haar geld zou opleveren, terwijl de TU Eindhoven meende dat universiteiten allemaal in de gordijnen zouden klimmen als dit voorstel doorgang vond.
Ook de Universiteit Utrecht heeft met Den Haag gebeld om uit te zoeken wat het voorstel van Plasterk precies inhoudt. Het college van bestuur was snel gerust gesteld. Rector Stoof: "We worden er niet armer door. De hele regeling is bedoeld om de toekenning van de promotiebeurs te vereenvoudigen. Nu kan er over sommige proefschriften discussie ontstaan of de promotie valt onder gamma of medisch, of onder bèta of gamma. Door de regeling te vereenvoudigen ben je daar nu van af."
HOP, Bas Belleman/ GK