Nieuws

CSI Uithof

De langslopende studenten kijken bevreemd of lachen. Een enkele is brutaal genoeg om dichter bij te komen en te vragen wat er aan de hand is. Het blijkt om een promostunt van ‘Veronica’ te gaan.

“Hier loopt onze doelgroep”, zo legt projectleider Marco van Demen uit. “Er gaat een nieuw seizoen crimeseries van start, op deze manier willen wij daar de aandacht op vestigen.” De Jaguar wordt in de loop van de dag op diverse plekken in Utrecht gestationeerd. De komende dagen zal de man in het witte pak de rest van het land schrik aanjagen.

RvV

KNAW moet moderniseren

Een evaluatiecommissie onder leiding van professor Gunning-Schepers, die de KNAW op verzoek van de regering tegen het licht heeft gehouden, is onder de indruk van de verbeteringen die zijn ingezet, maar maant wel tot spoed.

Nieuwe wetenschapsgebieden als geografie en informatica zijn “sterk ondervertegenwoordigd” in het genootschap voor topwetenschappers, meent de commissie. En “prille wetenschappen” als neuropsychologie, bestuurskunde en milieuwetenschappen zijn “nog niet of nauwelijks present”. Dat is een probleem, want de KNAW wordt geacht over het gehele wetenschapsveld te adviseren.

De recente uitbreiding met twintig naar 220 leden kan “ambitieuzer”. Sterker nog, oppert de commissie, misschien moet er helemaal geen maximum aantal leden zijn. Dat heeft de Royal Society in Engeland ook niet. Die benoemt een jaarlijks vastgesteld aantal nieuwe leden. Ook valt te overwegen om het actieve lidmaatschap tot vijf jaar te beperken, waarna men ‘rustend lid’ wordt. Dat zou beter garanderen dat de actieve leden van de Akademie ook werkelijk de actuele top van hun vakgebied zijn.

De organisatorische tweedeling van de KNAW in de afdelingen Natuurkunde en Letterkunde is archaïsch, vindt de commissie. Met name Letterkunde, waar bijvoorbeeld ook psychologie onder valt, is aan herziening toe. Een vierdeling van de Akademie in geesteswetenschappen, natuur- en technische wetenschappen, levenswetenschappen en gedrag- en maatschappijwetenschappen ligt meer voor de hand.

Bovendien moet de KNAW eens goed naar haar adviezen kijken, want soms loopt het genootschap achter de feiten aan. Dat doet de reputatie van de KNAW geen goed. Over de zeventien onderzoeksinstituten die de KNAW beheert wil de commissie momenteel niets zeggen.

Begin april wordt ook de evaluatie van onderzoeksfinancier NWO verwacht. Minister Plasterk zal op beide evaluaties tegelijk reageren en wil nu nog niets over de KNAW zeggen. Overigens is Plasterk lid van de KNAW.

HOP

Disco-tijden zijn voorbij

Club Noir, de zaak aan de Kromme Nieuwegracht waar de buurt zo tegen te hoop liep, heeft een jaar na de opening de stekker eruit moeten trekken wegens geringe belangstelling. Andere bekende uitgaansclubs als Storm, The Jam en City Hall zijn van plan hun concept te veranderen. De grote discotheken verliezen terrein aan de cafés waar je ook kunt dansen zoals Filemon, Gras van de Buren en Quignon.

Volgens Fred Bus, eigenaar van de City Hall (onder het stadhuis), bestaat de klassieke discotheek niet meer in Utrecht. “Vroeger had je Cartouch aan de Mariaplaats. Als bezoeker wist je dat je daar elke vrijdag en zaterdag terecht kon voor de nieuwste discomuziek. En je had meer zaken zoals Astaire, Fellini en later City Hall met een vaste programmering. Die tijden zijn voorbij.”

Hoewel discotheken in heel Nederland het moeilijk hebben, is de terugval in Utrecht volgens Bus extreem. “Ik denk dat het publiek voor discotheken en clubs vooral naar Amsterdam of Rotterdam gaat. Daar zijn een paar grote tenten waar ieder weekend bekende dj’s draaien.”

AD/UN

Raad van Toezicht steunt professionalisering

Met zijn uitspraak in het geschil tussen de Universiteitsraad en het college van bestuur over de toekomst van de financiële dienstverlening lijkt de Raad van Toezicht een salomonsoordeel te hebben uitgesproken. In zijn brief maakt voorzitter Meijerink enerzijds duidelijk dat hij de visie van het college op de toekomstige organisatie van de financieel-administratieve dienstverlening deelt. Wat hem en zijn medetoezichthouders betreft kan er dan ook geen sprake zijn van de door de U-raad bepleite uitzonderingen op de uitgangspunten van de reorganisatie.

Toch heerste er vrijdagmiddag op de vijfde verdieping van het Bestuursgebouw geen jubelstemming. Dat was niet verwonderlijk, want de kritiek in de brief op de manier waarop het college het reorganisatieproces heeft aangepakt, loog er niet om. Zowel de argumentatie bij de voornemens als de informatie over het reorganisatieproces zijn volgens de RvT te summier geweest. Bovendien is het college te gemakkelijk omgegaan met de begrijpelijke bezwaren van uitstekend functionerende medewerkers wier huidige functie als gevolg van de reorganisatie zal gaan verdwijnen. Vooral dat laatste is een pijnlijke constatering voor een college dat zich juist altijd laat voorstaan op zijn goede werkgeverschap.

Ondanks deze tik op de vingers mag het college echter bepaald niet ontevreden zijn met het nu uitgesproken oordeel. Want op de twee voornemens in het reorganisatieplan (de fysieke concentratie van alle uitvoerende administratieve taken in het Administratief Service Centrum en het opheffen van gecombineerde functies) waar het geschil om draait, onderschrijft de Raad van Toezicht het collegestandpunt zonder enig voorbehoud. Hij spreekt in dit verband zelfs van een algemeen erkende standaard voor professioneel ingerichte administraties.

Behalve als een uitspraak in dit specifieke geschil moet de brief, gezien die formulering, dus zeker ook worden beschouwd als een steun in de rug voor de door het college ingezette koers van professionalisering en schaalvergroting van de universitaire organisatie. Vorig jaar klaagden U-raadsleden en andere critici van het collegebeleid bij verschillende gelegenheden over het dreigende verdwijnen van de menselijke maat als gevolg van deze koers. Zij vonden tot nu toe echter weinig gehoor in bestuurlijke kringen. Als de U-raad met zijn verzoek om bemiddeling had gehoopt de kansen in dat opzicht te doen keren, dan is hij vorige week van een koude kermis thuis gekomen. Met de ondubbelzinnige steun van de Raad van Toezicht voor de door het college gekozen koers kan de discussie over de menselijke maat binnen de UU voorlopig gevoeglijk als afgesloten worden beschouwd.

EH

Wetenschap

Vergrijzing

Geniete bypasses

Wereldwijd ondergaan ruim 700.000 patiënten per jaar een bypassoperatie. De operatie vergt veel nauwkeurigheid van de chirurg, omdat de dunne vaten met de hand worden gehecht. Samen met zijn broer Paul heeft hartchirurg Willem Suyker nu een miniatuur nietapparaatje, de 'S2 micro-stapler', ontwikkeld waarmee de bypass gemakkelijk en snel op de slagader kan worden aangesloten. Bovendien hoeft de borstkas niet meer te worden geopend, omdat het apparaat op afstand kan worden bediend. De operatie wordt hierdoor minder belastend voor de patient. Uit tests is gebleken dat de geniete bypasses niet onder doen voor de traditionele, handgehechte aansluitingen. Gebruik van het Utrechtse nietapparaat lijkt dan ook een veelbelovende manier om bypassoperaties eenvoudiger te maken, aldus Suyker, die op 6 maart in Utrecht promoveert.

Kleine vrouwen

Soms kan het lastig zijn als je klein bent, maar voor kleine vrouwen is er nu goed nieuws. Onderzoekers van de Amerikaanse Yeshiva Universiteit hebben namelijk ontdekt dat een gen dat bij vrouwen is geassocieerd met een geringe lengte, bij mensen in het algemeen verantwoordelijk is voor een hoge ouderdom. De onderzoekers deden hun ontdekking in de loop van een langlopend onderzoek bij meer dan 450 mensen van tussen 95 en 110 jaar oud. Al eerder was aangetoond dat mutaties in deze genen bij dieren zorgen voor zowel een vertraagde groei als een langer leven. Nu deze relatie ook voor kleine vrouwen blijkt op te gaan, kunnen gasten op hun verjaardag dus met recht zingen: lang zullen zij leven.

Centraal ingekochte koeien?

Het centraliseren van de inkoop luidt een clustering in van vrijwel alle faciliterende diensten tot een Facilitair Service Centrum (FSC). De veranderplannen zijn het resultaat van een groot onderzoek naar de facilitaire dienstverlening binnen de universiteit. Daaruit blijkt dat deze in het algemeen naar tevredenheid functioneert, maar ook dat er een winst is te halen van zo'n 1,5 tot 2 miljoen euro per jaar als de overlap, versnippering en verkokering van taken, verantwoordelijkheden en budgetten wordt opgeheven. Op mensen wordt - zo is de verwachting - niet bezuinigd. Uiteindelijk zullen er wel minder mensen nodig zijn voor het FSC, vooral op het niveau van de managers, maar het aantal medewerkers zal krimpen via natuurlijk verloop.

De komende maanden wordt gebroed op een nieuw organisatiemodel. Na de zomer moet duidelijk zijn of er echt sprake zal zijn van een reorganisatie.

GK

Met de rector op de bank

Niet alleen besprak rector Stoof de toestand in de wereld met een aantal studenten in een studentenhuis aan de Twijnstraat, hij at er ook mee. "En ...", meldt één van de bewoners, "het was erg leuk!" Hans Stoof trad half oktober aan en wil zo veel mogelijk medewerkers en studenten persoonlijk leren kennen. Samen met Studium Generale werd daarom het project 'de krant lezen met de rector' gestart. In de Twijnstraat werd gesproken over de universiteit, met name over de zesjescultuur en de prestaties van studenten. Maar ook het nieuws kwam aan bod: het boerkaverbod bijvoorbeeld en het optreden van Balkenende op de Amerikaanse televisie, ofwel de vraag hoe mensen in openbare functies omspringen met hun verantwoordelijkheden. De rector gaat nog twee keer op bezoek in een studentenhuis. Belangstellenden kunnen zich nog aanmelden via info@sg.uu.nl.

GK

23 Miljoen euro voor Utrechtse start-up

Pangenetics, dat in 1995 werd opgericht door de Utrechtse hoogleraar biofarmacie Mark de Boer en dat in 2004 door directeur Van Strien van de Holdings naar Utrecht werd gehaald, specialiseert zich in het ontwikkelen van geneesmiddelen op basis van antistoffen. Dit zijn moleculen die door het menselijk afweersysteem worden gemaakt om vreemde indringers zoals virussen en bacteriën te lijf te gaan.

Het kleine bedrijf, dat nog geen twintig onderzoekers telt, maakt gebruik van de resultaten van fundamenteel onderzoek naar antistoffen in universitaire en andere onderzoekscentra om ze vervolgens door te ontwikkelen tot geneesmiddelen die in het ziekenhuis kunnen worden uitgetest. Het op de markt brengen van een eventueel geneesmiddel wordt overgelaten aan grote farmabedrijven.

De voornaamste terreinen waarop Pangenetics zich beweegt, zijn volgens De Boer reuma en pijnbestrijding. Op deze beide terreinen zijn inmiddels zo veelbelovende nieuwe moleculen ontdekt dat een groot aantal investeerders bereid bleek om het bedrijf kapitaal te verstrekken. Volgens Van Strien gaat het om een van de grootste, zo niet de grootste, ondershands geplaatste investeringsrondes in de Nederlandse biotech ooit. De twee grootste investeerders zijn Edmund de Rothschild Investment Partners en Fortis Private Equity.

In een persbericht zegt PanGenetics vooral grote verwachtingen te hebben van een door het bedrijf te ontwikkelen middel tegen chronische pijn. De huidige, veelal op morfine gebaseerde, middelen zorgen vaak voor ernstige bijverschijnselen. Door het immuunsysteem te mobiliseren hoopt PanGenetics een middel te ontwikkelen dat pijn op een effectievere en minder schadelijke manier kan bestrijden.

EH

Is jouw OER ook mijn OER?

Vraag het aan het college van beroep en het antwoord zou - onder bepaalde omstandigheden - 2006 kunnen zijn. Vraag het Anton van den Hoeven van Juridische Zaken en hij zegt dat in de lopende OER het eenduidige antwoord te vinden moet zijn. De vice-decaan onderwijs van de faculteit Geesteswetenschappen zegt 2006 en de leden van de onderwijscommissie van de faculteitsraad blijven je het antwoord schuldig, zo bleek tijdens de meest recente raadsvergadering toen de regelingen voor 2008-2009 van de verschillende opleidingen door de raad moesten worden geloodst.

Daar ligt dus net het probleem, zegt Noor Blaauw, woordvoerder van de onderwijscommissie van de faculteitsraad. "Iedereen geeft een ander antwoord. Onze ervaring is dat bij velen het idee leeft dat een OER die ingaat op september 2007 geldt voor het cohort studenten dat dan begint met studeren. Tijdens je studie kun je een beroep blijven doen op dit OER. Elk OER dat daarna wordt aangenomen, is voor een ander cohort studenten."

Elk jaar moet elke opleiding de OER opnieuw vaststellen om wijzigingen in bijvoorbeeld het onderwijsaanbod of in het bindend studieadvies voor het volgende studiejaar vast te leggen. Maar de vraag is nu voor welke studenten dat OER is bedoeld. Volgens Van den Hoeven van juridische zaken zou hierover geen discussie moeten zijn. "Elk jaar wordt een nieuw OER geschreven waarin de regels moeten staan die voor álle studenten gelden. Als het nodig is oude regels te handhaven, dan moeten daarvoor overgangsregelingen worden opgenomen. Daarin moet staan voor wie en tot welke datum de regels van het oude OER geldig zijn. Dat verschaft duidelijkheid."

Volgens Blaauw gebeurt dat niet altijd op deze manier, juist omdat er gedacht wordt dat de oude OERs geldig blijven. "Als inderdaad alleen het huidige OER geldig is, moeten er zeker duidelijke overgangsregelingen worden opgenomen. Dat is bij Geesteswetenschappen bijvoorbeeld wel gebeurd bij het GPA, het Grade Point Average, dat dit studiejaar is ingevoerd. Het rare is dat in de OER van komend jaar staat dat het GPA geldt voor studenten die vanaf september 2007 zijn begonnen, maar dat hierover in de OER van 2007 niets staat. Dat vind ik dan wel weer vreemd." Blaauw vindt dat juridische zaken meer ruchtbaarheid moet geven aan de veranderingen in de nieuwe OER.

Van den Hoeven geeft aan dat in 2006 een handreiking voor het opstellen van de OER naar de faculteiten is gestuurd en dat deze ook is te vinden op de website www.uu.nl/onderwijsregelingen, waar studenten ook hun eigen OER kunnen vinden. In deze handreiking staat de aanbeveling om jaarlijks een OER vast te stellen met daarin de regels voor alle studenten van een opleiding, eventueel aangevuld met overgangsregels om oude rechten te handhaven voor bepaalde studenten. Op deze wijze, zo zegt de jurist, is er geen onduidelijkheid. "Deze regel is er juist om te voorkomen dat elke jaargang studenten zijn eigen OER heeft, anders zou een student uit 1943 nu nog een beroep kunnen doen op het OER uit dat jaar. Dat zou wel heel onoverzichtelijk worden."

Volgens beleidsmedewerker Jetta Spaanenburg van Geesteswetenschappen is er echter meer aan de hand: "In het nieuwe model-OER staat inderdaad dat de OER voor alle studenten geldt, maar het is niet verplicht om 'voor alle studenten' toe te voegen, en wij hebben daar eerlijk gezegd overheen gelezen. Daarom hebben we ook geen overgangsregelingen in onze OERs staan."

De vraag is nu wat de faculteit Geesteswetenschappen gaat doen met de nieuwe OER. Volgen ze de aanbeveling van Van den Hoeven dan moeten alle beleidsmedewerkers weer aan de slag om te kijken waar de nieuwe OER verschilt van alle voorgaande. Volgen ze niet de suggestie van juridische zaken dan moeten studenten bij vragen over hun rechten altijd teruggrijpen naar de OER-bepalingen van hun eerste jaar. In april zal het faculteitsbestuur van Geesteswetenschappen hier een uitspraak over doen.

GK

Psychologe Liesbeth Woertman docent van het jaar

Woertman werkt sinds 1984 als docent-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Volgens studievereniging Alcmaeon, die haar voordroeg, geeft ze op inspirerende wijze college en regelt ze bovendien ontmoetingen tussen docenten en studenten. Verder ontplooit ze zich, aldus het juryrapport, steeds meer als onderwijsmanager.

De andere genomineerden waren dit jaar Ria van der Lecq (Liberal Arts & Sciences), Paul Jansen (Geneeskunde) en Chris Spiers (Aardwetenschappen).

Ian Curry-Sumner, voorgedragen door studievereniging JSVU, maakte als uitwisselingsstudent kennis met Utrecht en kwam jaren later als PhD-student terug naar de UU. De kracht van het nieuwe docenttalent, is volgens de jury, dat hij weet hoe hij van iedere student een kritische student kan maken. In zijn colleges verwerkt hij de actualiteit, waardoor er sprake is van levendige en interessante bijeenkomsten. De prijzen worden uitgereikt tijdens de Diesviering in het Academiegebouw op 26 maart.

GK