De Nederlandse afstandsuniversiteit heeft sinds jaar en dag studenten die vanuit de gevangenis een opleiding volgen. Sinds de oprichting van de instelling zijn daarvan 380 gevallen bekend. “Studenten die voor een korte periode in de gevangenis zitten, melden dat natuurlijk niet altijd bij ons”, zegt een woordvoerder.

Voor wie langer moet brommen en niet naar de tentamenlocaties van de Open Universiteit kan komen, geldt een speciaal arrangement. “Zij kunnen tentamen doen met hulp van de onderwijsafdeling van de gevangenis. Die halen de tentamenopdrachten bij ons op, zorgen voor de surveillance tijdens de toets en sturen alles naar ons terug.”

Soenil D. studeerde op die manier af. Hij zit sinds 2004 een levenslange gevangenisstraf uit voor een dubbele moord. De kersverse bedrijfskundige stak in Den Haag twee mensen dood en metselde hun lichamen vervolgens in.

Bij de OU wisten ze niet dat hun student veroordeeld was voor de geruchtmakende zaak. “Wij lazen het deze week in het AD”, aldus de woordvoerder. Voor zover bekend staan er op dit moment 37 gedetineerden ingeschreven bij de OU. Ze betalen hun opleiding uit eigen middelen. Of ze daarvoor een bijdrage ontvangen van de gevangenis is bij de instelling niet bekend.

HOP

Er hebben flinke verschuivingen plaatsgevonden in de lijst. Het opmerkelijkst is de vrije val van de TU Eindhoven, vorig jaar nog de hoogst genoteerde Nederlandse universiteit op plaats 67. In de nieuwe ranking eindigt ze op positie 130. Ze wisselt stuivertje met de TU-Delft, die vorig jaar terugzakte naar de 86ste plaats, maar nu naar 63 stijgt.

Alleen de Universiteit van Amsterdam doet het dit jaar beter met een opmars van positie 69 naar 48. Leiden (van 90 naar 84) en Utrecht (van 95 naar 89) zijn de beide andere Nederlandse universiteiten in de top 100.

Opvallendste stijger in de lijst is de Universiteit Maastricht (van 172 naar 111). De Erasmus Universiteit moest flink inleveren (van 92 naar 163), net als Wageningen, Twente en Nijmegen. Nieuwkomer in de top 200 is Groningen.

In het top 100-landenklassement is Nederland van de derde plaats verdrongen door Australië en Canada. Het deelt nu de vijfde plaats met Japan. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben respectievelijk 36 en 19 universiteiten in de top 100. Stijf bovenaan staat, zoals gebruikelijk, de Amerikaanse Harvard University. Cambridge, Oxford en Yale University delen de tweede plaats.

De lijst is het resultaat van een wereldwijde enquête onder 5100 wetenschappers. Zij moesten voor hun vakgebied de beste dertig universiteiten noemen. Verder keek The Times naar de oordelen van bijna 1500 werkgevers over afgestudeerden, staf-studentratio’s aan de faculteiten, de hoeveelheid buitenlandse studenten en het aantal befaamde onderzoekers.

De hier en daar forse verschuivingen in de lijst hebben deels te maken met het feit dat de onderzoekers de criteria hebben aangescherpt. Zo is de database waaruit de citatiescores komen uitgebreid en verfijnd, wat in het voordeel is van de minder bekende universiteiten. Bovendien kunnen de ondervraagde wetenschappers hun eigen instelling niet langer als beste betitelen.

HOP

Times Higher Education Supplement Top 200 ranking

2007 - 2006 - Instelling

48 - 69 -Universiteit van Amsterdam
63 -86 -TU Delft
84 -90 -Universiteit Leiden
89 -95 -Universiteit Utrecht
111 - 172 - Universiteit Maastricht
130 - 67 -TU Eindhoven
148- 97 -Wageningen Universiteit
163 - 92 -Erasmus Universiteit
173 - 232 - Rijksuiniversiteit Groningen
185 - 115 - Universiteit Twente
195- 137 - Radboud Universiteit Nijmegen

De VNVA baseerde haar klacht op uitspraken, die opleidingscoördinator Gerda Croiset van SUMMA, in april deed in haar oratie. als nieuw hoogleraar medisch onderwijs. In haar rede stelde Croiset dat de scheve verdeling tussen mannelijke en vrouwelijke studenten in de geneeskundeopleiding dringend aandacht nodig had. Zij sprak haar bezorgdheid uit voor een toekomstige gezondheidszorg die voornamelijk bestaat uit vrouwelijke artsen.

Vooral de toelatingsprocedure van de geneeskundeopleiding zou volgens de nieuwe onderwijshoogleraar opnieuw bekeken moeten worden. Het feit dat een hoog vwo-cijfer automatisch toegang geeft tot de opleiding, zou volgens haar wel eens in het voordeel van meisjes kunnen werken. Zij vroeg zich af of hier geen biologische discriminatie in het spel is en suggereerde bij gelijke geschiktheid de voorkeur te geven aan mannen boven vrouwen.

Die uitspraak was voor de VNVA aanleiding om bij de CGB een klacht in te dienen. Die heeft nu echter geconstateerd 'dat de universiteit geen voorkeursbeleid voor mannelijke studenten voert en ook niet voornemens is te gaan voeren'. Daarom is er geen sprake van onderscheid. Ook levert de mogelijk ontstane negatieve beeldvorming geen strijd op met de wetgeving gelijke behandeling. Het innemen van stellingen moet worden gerekend tot de academische vrijheid van een hoogleraar, vindt de commissie. Daarmee vervalt wat haar betreft de grond voor de aanklacht.

EH

Donderdag 8 november kwamen de 35 vrouwelijke wetenschappers die meedoen aan het nieuwe mentortraject, voor het eerst bijeen. Het gaat voornamelijk om gepromoveerde universitaire docenten (UD's) en een enkele universitair hoofddocent (UHD) die allen zijn voorgedragen door hun eigen hoogleraar.

Gisteren kregen de mentee's een lijst met hoogleraren waaruit zij hun mentor mogen kiezen. Deze moet bij voorkeur werken aan een andere faculteit. Met de mentor hebben de vrouwen minstens vier uitgebreide gesprekken waarmee zij onder meer een kijkje krijgen in het werk van een hoogleraar.

Daarna kunnen de vrouwen kiezen voor professionele coaching en het formeren van intervisiegroepen. In deze groepen kunnen zij bijvoorbeeld problemen bespreken die ze in de dagelijkse praktijk tegenkomen en ervaren worden als een hindernis in hun loopbaan.

Het mentortraject is met collegevoorzitter Yvonne van Rooy mee uit Tilburg gekomen en in Utrecht uitgebreid met een coachings- en intervisiepoot. Met dit traject wil de Universiteit Utrecht bevorderen dat meer vrouwen hoger in de wetenschap een positie verwerven, dit om de scheve man-vrouw verhoudingen in de wetenschappelijke top enigszins recht te trekken.

In 2005 werd begonnen met een pilotproject bij de faculteiten Geowetenschappen, Diergeneeskunde, Rechten en Sociale Wetenschappen. Er deden 25 vrouwen aan mee, van wie er 19 het traject afmaakten. Zij gaven het project na afloop gemiddeld een 8. De afhakers waren onder andere vrouwen die nog bezig waren met hun promotie en vanwege tijdgebrek moesten stoppen. Vandaar dat in het nieuwe traject alleen vrouwen voorgedragen mogen worden die al zijn gepromoveerd.

De hoogleraren die als mentor meedraaiden, gaven het traject een 7,7 en zeiden dat zij ook veel hadden geleerd van hun rol als mentor. Zo kregen zij beter zicht op kansen en knelpunten van de vrouwen en de verschillende manieren waarop faculteiten omgaan met startend vrouwelijk talent. Ook konden vooroordelen de wereld uit worden geholpen. In de regel begeleidden hoogleraren mentee's uit andere faculteiten, waardoor ook weer een kruisbestuiving op interfacultair gebied plaatsvond.

De 19 vrouwen uit de pilot die in maart 2007 werd afgerond, zijn feitelijk nog niet een stap verder in hun carrière, maar worden wel nog gevolgd. Maar doordat de ervaringen van zowel de mentee's als de mentoren zo positief waren, is in overleg met alle decanen besloten om het project universiteitsbreed een vervolg te geven.

GK

Dat blijkt uit een brochure van internationaliseringsorganisatie Nuffic, waarin een top tien is opgenomen van de 'meest internationale' hogescholen en universiteiten. Die wordt gedomineerd door de instellingen in de grensstreek die vooral veel Duitse studenten hebben. Achter de Universiteit Maastricht en Hogeschool Zuyd (1800) eindigen de Fontys-vestiging in Venlo en Saxion Enschede op de derde en vierde plaats. Inholland scoort een opvallende vijfde plek met meer dan 1650 studenten van over de grens en is de hoogst genoteerde instelling uit het westen des lands. Daarmee bezet het hbo vier plaatsen in de top vijf.

De universiteiten in de Randstad zijn in de onderste helft van de top tien terug te vinden. De Universiteit van Amsterdam heeft bijna zestienhonderd buitenlandse inschrijvingen en doet het van deze groep het beste. De Universiteit Utrecht - de grootste universiteit van Nederland - bezet met een kleine twaalfhonderd studenten een relatief bescheiden tiende plaats.

De grote instellingen vallen echter lelijk door de mand als er niet op absolute aantallen wordt gerangschikt, maar op percentages. Dan is Fontys Venlo de onbetwiste marktleider: bijna driekwart van haar studenten is afkomstig uit het buitenland. In deze ranglijst gooien de specialisten hoge ogen: de studentenpopulatie van de Rotterdamse kunstopleiding Codarts bestaat bijna voor de helft uit buitenlanders en bezet daarmee de tweede plaats. De Gerrit Rietveld Academie is derde met ruim veertig procent.

De cijfers waarop de Nuffic de ranglijsten baseert zijn niet nieuw. Het is wel voor het eerst dat de organisatie cijfers per instelling presenteert. In totaal telde het Nederlandse hoger onderwijs in het collegejaar 2006-2007 bijna vijftigduizend studenten uit het buitenland. De grootste afvaardigingen kwamen uit Duitsland - ongeveer veertienduizend studenten - en China, waar bijna vijfduizend studenten vandaan komen.

HOP

Top tien in aantallen:

1.Universiteit Maastricht 3199
2.Hogeschool Zuyd 1837
3.Fontys Venlo 1679
4.Saxion Enschede 1669
5.Inholland 1657
6.Universiteit van Amsterdam 1587
7.TU Delft 1566
8.Hogeschool van Arnhem en Nijmegen 1415
9.Erasmus Universiteit Rotterdam 1194
10.Universiteit Utrecht 1178

Top tien in percentages:

1.Fontys Venlo 72%
2.Codarts Rotterdam 49,5%
3.Gerrit Rietveld Academie 41,1%
4.Koninklijke Academie voor de kunsten 34,4%
5.Universiteit Maastricht 28,1%
6.Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten 23,6%
7.Artez 22,2%
8.Wageningen Universiteit 21,8%
9.Hogeschool Drenthe 21,4%
10.Hogeschool Larenstein 19,7%

Dagblad De Telegraaf meldde dit gisteren op basis van ‘Haagse bronnen’. De beurs voor masterstudenten zou 150 miljoen opleveren. Ook het mbo, het voortgezet onderwijs en het basisonderwijs zouden moeten bijdragen om het begrotingsgat te dichten. Met hoeveel het collegegeld omhoog zou gaan, is onduidelijk. Het ministerie wil niet reageren op de berichtgeving.

Drie weken geleden verbood een ruime kamermeerderheid minister Plasterk op voorhand om de basisbeurs weg te bezuinigen. Het moet nog blijken of dit verbod ook geldt als alleen de basisbeurs voor masterstudenten wordt afgeschaft.

Volgens de voorzitters van de studentenorganisaties LSVb en ISO is er geen directe aanleiding voor het krantenbericht. Er wordt al weken gespeculeerd over de bezuinigingsmogelijkheden die Plasterk resten. Maar de bonden houden wel ernstig rekening met de mogelijkheid dat dit de kern is van het voorstel dat hij volgende week in de ministerraad gaat verdedigen.

Inmiddels hebben bijna 35 duizend mensen de petitie getekend dat het miljard voor het lerarentekort niet ten koste mag gaan van studenten en het hoger onderwijs.

Begin september presenteerde een commissie onder leiding van SER-voorzitter Rinnooy Kan haar rapport over de aanpak van het lerarentekort. Daaruit bleek dat er jaarlijks ruim een miljard euro extra nodig is om het beroep weer aantrekkelijk te maken. Plasterk omarmde het rapport en kondigde meteen aan dat hij het bedrag uit zijn eigen budget zou betalen.

HOP

Het college van Burgemeester en Wethouders heeft de 'Visie De Uithof' vastgesteld. Daarin schrijft B&W dat De Uithof verder uitgebouwd mag worden als kennis- en zorgcentrum met campus. Dat houdt ondermeer in dat er naast de bestaande wooneenheden nog eens 2500 extra eenheden mogen komen en dat er een transferium komt bij Olympos waar plaats is voor 500 overstappers en 1200 parkeerplaatsen voor werknemers van het ziekenhuis. Om de leefbaarheid te vergroten worden ook de mogelijkheden verruimd voor andersoortige voorzieningen in De Uithof.

Directeur Ton Jochems van de SSH Utrecht heeft inderdaad een oogje laten vallen op verschillende locaties in De Uithof waar hij de komende jaren graag nieuwe wooneenheden zou willen bouwen. Zo zou hij op de plek van La Capana graag een permanent woonblok willen bouwen waar zo'n vierhonderd studenten hun intrek kunnen nemen. La Capana moet in 2009 worden weggehaald.

Volgens Jochems zijn de nieuwe eenheden echt nog wel nodig. "De woningnood is niet meer zo schreeuwend. Er wordt nu nog gebouwd aan 1600 woningen, maar de UU en de Hogeschool blijven groeien dus we moeten wel bijblijven, anders zitten we dalijk weer tegen een achterstand aan te kijken."

Het lijkt Jochems daarom een goed idee om op het parkeerterrein aan de Heidelberglaan (P1) nog een groot complex te bouwen. "Maar daar heeft het UMCU ook plannen mee." Het UMCU laat bij monde van een perswoordvoerder weten niet vooruit te willen lopen op mogelijke toekomstige bouwactiviteiten van het ziekenhuis.

GK/XB

Het onderwerp sociale veiligheid kwam ter sprake naar aanleiding van de recente commotie omtrent het naar beneden gooien door bewoners of bezoekers van flesjes, fietsen en andere voorwerpen. Naar aanleiding van deze incidenten heeft studentenhuisvester SSH Utrecht met de rechter gedreigd, en hebben enkele bewoners de eer aan zichzelf gehouden en hun huurcontract opgezegd.

Junissa Faassen, voorzitter van het woonbestuur, meldde de burgemeester dat in haar optiek de voorvallen incidenten zijn en dat zij hoopt dat er nu een duidelijke waarschuwing is afgegeven zodat het niet meer zal gebeuren. Aan de andere kant vindt ze dat een feestje moet kunnen, zolang het binnen het redelijke blijft. De SSH heeft camerabeveiliging in het gebouw aangebracht om de sociale veiligheid te verhogen.

Behalve over sociale veiligheid sprak de burgemeester met de studenten ook nog over de verkeerssituatie in De Uithof, de bereikbaarheid ervan - ook ’s nachts. In het kader van dit wijkbezoek ging Brouwer ook nog aan bij zwembad Kromme Rijn, dat binnenkort grondig zal worden verbouwd, en bij sportvereniging Kampong.

AH

In 1808 opende koning Lodewijk Napoleon de deuren van het ‘Koninklijk Instituut van Wetenschappen, Letterkunde en Schone Kunsten’, de voorloper van de KNAW. Een eeuw later werd Feyenoord opgericht. Nog een eeuw later vieren wetenschappers en voetbalsupporters samen feest. Ze gaan de wave doen.

De wave is een voorbeeld van een ‘soliton’, een op zichzelf staande golf. “Als twee solitons op elkaar botsen, gaan ze als het ware door elkaar heen en vervolgen dan hun weg”, zegt KNAW-lid Gert-Jan van Heijst (Technische Universiteit Eindhoven). “We willen nagaan of dat bij de wave ook zo gaat.”

De wave zal op 19 juli twee keer door het stadion golven, met twee verschillende instructies. Volgens de KNAW is er nog nooit een experiment gedaan waarbij zoveel mensen tegelijk betrokken waren.

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen is een genootschap van topwetenschappers. Feyenoord is ook een topclub. Zie voor alle feestelijkheden http://www.knaw200.nl en http://www.feyenoord.nl/content/feyenoord100jaar/home.asp.

HOP

Na zijn Utrechtse rectoraat van 1986 tot 1997 werd de geograaf Van Ginkel voor de zeer hoge post van rector van de UNU gevraagd door Kofi Annan. Van Van Ginkel is de uitspraak dat de UU het 'Berkeley van Europa' zou moeten worden; hij had vergaande internationale ambities met de UU.

Zijn zittingstermijn van 4 jaar aan de UNU is twee keer verlengd, de eerste keer wederom op verzoek van Annan. Van Ginkel zou naar verluidt op het internationale politieke toneel meer invloed hebben gehad dan Lubbers, Balkenende en Pronk bij elkaar.

De officiele benaming van de onderscheiding is ‘Order of the Rising Sun, 1ste Class, Grand Cordon’. De keizer reikte op 6 november de prijs uit in aanwezigheid van minister-president Yazuo Fukuda.

Aan Van Ginkel zijn meer onderscheidingen ten deel gevallen. Hij ontving vijf ere-doctoraten, onder meer van de universiteit van Californië en van Mc. Masters in Canada. Hij is lid van de ‘Academia Europaea’ en associate fellow van de ‘Academie van Wetenschappen voor de Ontwikkelingslanden’ (TWAS).

Ook in Nederland werd hij onderscheiden, onder meer door de Universiteit Utrecht, de stad Utrecht, de Kamer van Koophandel en het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap.

AH