Families die zich melden en door de voorselectie komen, moeten in Hilversum een wetenschappelijk proefwerk maken. De redactie kiest de acht slimste en origineelste teams uit, die onderling moeten uitvechten wie het in de 'officiële' quiz gaat opnemen tegen een team van geleerden.

De Nationale Wetenschapsquiz - gesponsord door wetenschapsfinancier NWO - wordt traditiegetrouw uitgezonden rond de kerstdagen. Presentatie is ook dit jaar weer in handen van Leon Verdonschot en musicus 'Denvis'.

HOP

Binnen Europa is Utrecht dit jaar voorbij gestreefd door Paris 06. De Université Pierre et Marie Curie, vorig jaar nog op 7, is dit jaar naar de zesde plaats geklommen. Desondanks blijft Utrecht met afstand de koploper van de Nederlandse universiteiten. Leiden (mondiaal nummer 71) steeg Europees gezien van de 22e naar de 20e plaats. Amsterdam en Groningen delen met een aantal andere universiteiten de plaatsen 35 tot 56 op de Europese lijst.

De kopposities in Europa zijn als vanouds voorbehouden aan Engeland: Cambridge, Oxford, Imperial College London en University College London nemen, net als vorig jaar, de eerste vier plekken in (in genoemde volgorde). Op de vijfde plaats staat de ETH Zürich. Opvallend is dat Cambridge op de wereldwijde lijst van twee naar vier is gezakt. De wereldranglijst wordt traditiegetrouw aangevoerd door Harvard, op eerbiedwaardige afstand gevolgd door Stanford en Berkeley.

De Universiteit Utrecht heeft haar hoge positie vooral te danken aan haar prestaties in de natuurwetenschappen en de wiskunde, zo blijkt uit de ranglijsten per vakgebied. In die categorie eindigt de UU wereldwijd op de 37e plaats. Op de ranglijst voor Technology and Computer Sciences staat de UU nog net bij de eerste honderd. Opmerkelijk is het ontbreken van de UU in de top 100 van ‘clinical medicine and pharmacy’. Op die lijst scoort Leiden goed met een 35e plaats.

De plaats van universiteiten op de Chinese ranglijst, die dit jaar voor de vijfde maal wordt gepubliceerd, is gebaseerd op zes criteria. Van groot gewicht zijn de aanwezigheid van Nobelprijswinnaars en andere toponderzoekers en het aantal artikelen in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften, met name Nature en Science.

AH / EH

De ranglijsten zijn te vinden op: http://ed.sjtu.edu.cn/ranking.htm

De studentenwoningen krijgen de doorlopende huisnummers 10 tot en met 322. De nummers tot 10 zijn gereserveerd voor het Bestuursgebouw (autoverhuur, de postkamer van de universiteit en drukkerij Zuidam, bijvoorbeeld).

De bijbehorende postcode is 3584 LA. Het facilitair bedrijf van de UU zal in de komende tijd straatnaamborden en de huisnummers aanbrengen.

AH

Vandaag staat de UIT helemaal in het teken van kennismaking. De studenten werden vanmorgen in groepjes ingedeeld en gaan de rest van de dag de stad verkennen. Aan het eind van de middag staat een verenigingsparade op de Maliebaan op het programma. Vanavond is er een groot openingsconcert met optredens van Yes-R en de Party Squad.

De Utrechtse Introductie Tijd (UIT) duurt nog tot en met donderdag 16 augustus.
Voor meer informatie kan je ook terecht bij de eigen UIT-website van het Ublad: www.ublad.uu.nl/uit2007

MV

Op 3 augustus hadden zich volgens de jongste vooraanmeldingscijfers 6825 aanstaande studenten aangemeld voor een studie aan de UU, 124 meer dan een jaar geleden. Meest opvallend is de sterk gegroeide belangstelling voor Pedagogiek en Psychologie. Voor die laatste opleiding hadden zich begin augustus al bijna 600 studenten aangemeld, honderd meer dan de numerus fixus van 500.

Andere opleidingen waarvoor de interesse sterk is gegroeid, zijn Liberal Arts and Sciences, Wijsbegeerte, Economie en Wiskunde. De grootste teruggang wordt verwacht bij Communicatiewetenschap, Theater, Film en Televisie en Spaans. De bètarichtingen, die de laatste tijd in Utrecht aan een forse opmars bezig waren, consolideren hun instroom dit jaar. Alleen voor Natuur- en Sterrenkunde wordt een lichte teruggang van het aantal eerstejaars voorzien.

Uit de data van begin augustus blijkt dat vrijwel alle Nederlandse universiteiten een toename van het aantal studenten verwachten. Vooral de twee Amsterdamse universiteiten en Maastricht zijn populair bij de nieuwe eerstejaars. De nu gepubliceerde cijfers moeten overigens met enige terughoudendheid worden beoordeeld, omdat ook de ingeschrevenen voor numerus fixus studies zijn meegeteld. Vooral bij Geneeskunde en Diergeneeskunde zal een meerderheid worden uitgeloot en onzeker is nog voor welk alternatief zij zullen kiezen.

EH

Aanleiding voor het gesprek is een uitspraak van de oud-DSM-topman in De Telegraaf van 17 juli. Plasterk leidde daaruit af dat de omstreden welkomstpremie van 272.000 euro voor oud-minster Ritzen bij diens aantreden als collegevoorzitter van de universiteit niet alleen bedoeld was als aanvulling op zijn pensioen. "Zo gaat dat bij onderhandelingen", aldus het citaat in De Telegraaf. "Je komt uiteindelijk op een totaalpakket uit waarin iedereen zich kan vinden. Maar dat leggen we de minister nog wel uit."

Die gelegenheid wil minister Plasterk hem snel bieden. Ook het opiniestuk van rector magnificus Gerard Mols in dagblad de Limburger is hem in het verkeerde keelgat geschoten. Daarin stelde Mols dat de Balkenende-norm "niet van deze tijd" is. Plasterk in een persbericht van 18 juli: "De Balkenende-norm staat in het regeerakkoord en ik wil de heren graag duidelijk maken dat die norm zeker van deze tijd is."

In antwoord op kamervragen had Plasterk een week eerder laten weten de premie van 272.000 euro excessief, maar niet onrechtmatig te vinden. Hij is bereid de 'bindingspremie' voor bestuurders op universiteiten te verbieden of te maximeren, maar wacht tot de commissie Dijkstal medio september haar advies uitbrengt over topinkomens in de semi-publieke sector.

HOP

De Duisenberg School is een initiatief van de stichting Holland Financial Centre. Die werd deze zomer opgericht door het Nederlandse financiële bedrijfsleven. Aan het roer van de stichting staat Arthur Docters van Leeuwen, voormalig procureur-generaal en tot voor kort voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten.

De nieuwe academie zal waarschijnlijk gevestigd worden op Schiphol. Ze wil nauw gaan samenwerken met bestaande universiteiten. Universiteitenvereniging VSNU is daar in beginsel positief over en wacht de initiatieven rustig af. “Die zullen zich vooral richten op individuele universiteiten”, verwacht een woordvoerder.

Oppositiepartij SP heeft zich in kamervragen al kritisch uitgelaten over de mogelijke samenwerking. De partij vreest voor de onafhankelijkheid van het hoger onderwijs.

Eerder dit jaar – en geheel los van de nieuwe Duisenberg School of Finance – heeft de Britse bank Barclays de Universiteit van Amsterdam dit voorjaar 25 miljoen euro in het vooruitzicht gesteld voor het opzetten van een financiële topopleiding. Voorwaarde is wel dat Barclays fuseert met ABN-Amro.

HOP

Dat blijkt uit het afstudeeronderzoek van sociaal geograaf Jos Hesselink, die wilde weten waarom steeds meer bedrijven zich vestigen in de virtuele wereld. Op dit moment zijn in Nederland 34 organisaties actief in Second Life, waaronder veel bedrijven uit de wereld van de media en de zakelijke dienstverlening. 29 daarvan werkten mee aan het onderzoek.

Uit hun antwoorden blijkt dat ‘er vroeg bij zijn’ en zo een strategische voorsprong opbouwen een voorname drijfveer voor veel deelnemers aan het onderzoek is geweest om Second Life ‘op te gaan’. Ook nieuwsgierigheid werd als motief genoemd. Uit het onderzoek van de Utrechtse student blijkt dat over de beslissing om een vestiging in Second Life te beginnen in de meeste gevallen niet lang is nagedacht. De kosten, die variëren tussen de 2.000 en 30.000 euro worden met name door grote bedrijven als te verwaarlozen gezien.

Enkele opvallende aanwezigen in de virtuele wereld zijn het Rijksmuseum dat er delen van zijn collectie toont, Randstad dat er personeel werft, en Talpa dat er spelvarianten uittest. Een opvallende uitkomst van het onderzoek is dat ofschoon de virtuele ruimte in Second Life onbeperkt is, bedrijven zich er toch dicht bij elkaar vestigen. Veel Nederlandse bedrijven zijn te vinden bij 'Portaal 0031' van DNB media en bij 'Our Virtual Holland' van ING.

Op de vraag naar het rendement van de aanwezigheid op Second Life komt vooral een positief antwoord van de gemeente Zoetermeer. Hoewel er nogal wat vragen rezen toen Zoetermeer 25.000 euro uitgaf voor een vestiging in Second Life, heerst daar inmiddels grote tevredenheid. Niet alleen zorgde de stap voor veel gratis publiciteit, de gemeente blijkt er ook extra aantrekkelijk door te zijn geworden voor jonge creatieve ICT-bedrijven. Mede om die reden denken inmiddels ook Dordrecht, Utrecht, Gouda, Leiden en Groningen nu na over een eventueel ‘tweede leven’.

EH

Visitatiecommissies maken regelmatig kritische opmerkingen over het niveau van de bachelorscripties, merkt de NVAO. De basiskwaliteit is volgens de keurmeesters in orde, maar bij veel opleidingen vallen wel verbeteringen aan te brengen.

Bovendien zetten universiteiten bij enkele humaniora en gamma-opleidingen te weinig docenten in. Dat is “mogelijk bedreigend voor de kwaliteit van de opleidingen”, aldus de keuringsorganisatie.

De kritiek komt niet als donderslag bij heldere hemel. Dit voorjaar hebben 13 Nederlandse universiteiten de koppen bij elkaar gestoken om te bespreken hoe ze de bachelorfase kunnen verbeteren.

(HOP)

In 2002 lanceerde NWO de Veni-, Vidi- en Vici-beurzen voor beginnende, ervaren en zeer ervaren onderzoekers. Die beurzen vallen onder de zogeheten vernieuwingsimpuls, bedoeld om de beste wetenschappers een duwtje in de rug geven. Van alle laureaten vindt 69 procent dat NWO voldoende expertise heeft om een aanvraag te beoordelen, terwijl 31 procent daar kennelijk niet van overtuigd is. In 2003 waren de winnaars iets minder te spreken over de selectie: slechts 63 procent dacht dat NWO de aanvraag goed genoeg kon beoordelen.

Afgewezen onderzoekers oordelen negatiever over de gang van zaken. In deze groep respondenten is maar 57 procent overtuigd van de beoordelingskwaliteiten van NWO. Overigens lag ook dit percentage vier jaar geleden aanzienlijk lager.

De NWO-domeinen Geesteswetenschappen en Maatschappij & Gedragswetenschappen krijgen een beduidend lagere waardering dan de andere domeinen. Zo vindt slechts een derde van de indieners dat de selectiecommissies, die de eerste schifting maken, voor die domeinen voldoende expertise hebben - tegen een NWO-gemiddelde van 43 procent. Het domein Chemische Wetenschappen geniet het meeste vertrouwen: 62 procent van de ondervraagden dicht de selectiecommissie voldoende expertise toe.

Als de selectiecommissie de kaf van het koren heeft gescheiden, vraagt NWO op de resterende voorstellen commentaar van externe deskundigen. Ook over hen wordt door alfa's en gamma's veel negatiever gedacht dan door bèta's. Dit alles heeft zijn weerslag op het oordeel over de helderheid van de selectieprocedure. Bij Geesteswetenschappen en Maatschappij- en Gedragswetenschappen vindt respectievelijk 41 en 58 procent de procedure niet transparant, terwijl omgekeerd de chemici (78 procent) en exacte wetenschappers (61 procent) de procedure prima vinden.

HOP