De wedstrijd werd georganiseerd in het kader van Uit in De Uithof, wat een samenwerkingsverband van Olympos en Parnassos is. Ruim 150 man publiek zag de drie deelnemende studentenbands Schwung, Jams en The Ballistics hun uiterste best doen. “De bands kregen allemaal veertig minuten speeltijd. Daarna gaf de driekoppige jury, bestaande uit drie muzikanten, hun oordeel. Het niveau van de bands lag hoog, hoger dan ik had verwacht”, aldus organisator en bedrijfsleider van Olympos Niek van der Vechte. De bands speelden allemaal covers, dat was ook een criterium voor deelname.

Of het nu een jaarlijks terugkerende wedstrijd wordt is nog niet bekend. Van der Vechte hoopt van wel. “Misschien kunnen we nu ook denken aan andere wedstrijden zoals bijvoorbeeld cabaretwedstrijden.”

MV

Timmermans stelde zijn vragen naar aanleiding van een reportage in de Leidse universiteitskrant Mare van vorige week. Daarin werd de jaarlijkse strijd om de Prins Bernhard Schiettrofee beschreven. Behalve de Leidse studentenweerbaarheid Pro Patria, onderdeel van Minerva, deden er zes andere paramilitaire organisaties van studenten aan mee, afkomstig uit Utrecht, Amsterdam, Wageningen, Rotterdam, Delft en Den Haag. Er gingen zo'n zesduizend patronen doorheen. "Dit is the real thing", verzuchtten de studenten in Mare. "De terugslag die je voelt, de geur van het kruit.'

De wedstrijd vond plaats in het militaire schietkamp Harskamp. Defensiepersoneel leidde de wedstrijd en verschafte de wapens en de munitie. Organisator luitenant Fred Kerkhof vertelde in Mare behoorlijk onder de indruk te zijn van de schietvaardigheid van de studenten: 'De laatste jaren gebeurt het nauwelijks meer dat ze aangeschoten (sic) op de baan komen. En de schietresultaten zijn echt knap." De kans dat de weerbaarheden ooit worden gemobiliseerd acht hij klein.

PvdA-kamerlid Timmermans wil weten wat Defensie precies uitgeeft aan de studentenweerbaarheden en andere verenigingen die graag "soldaatje spelen". Welke toegevoegde waarde hebben de studentenweerbaarheden voor de krijgsmacht, Defensie of de Nederlandse samenleving, "anders dan het in stand houden van een zekere traditie en het bieden van vertier voor leden van studentenverenigingen".

Olivier van Kuyen, praeses van Pro Patria, reageert hoogst verbaasd: "Waar ze allemaal al geen kamervragen over stellen." Hij bevestigt dat het ministerie van defensie alle kosten voor zijn rekening neemt. "Waarschijnlijk hopen ze dat we later nog eens op maatschappelijke posities terechtkomen waar we iets voor defensie kunnen betekenen. Oud-minister en NAVO-topman Jozef Luns was bijvoorbeeld lid van de weerbaarheid Amsterdam en VVD-defensiewoordvoerder Hans van Baalen was praeses van Pro Patria in 1982/1983. Ik zal hem meteen even bellen, kijken wat hij van deze vragen vindt."

Nederland telt momenteel tien studentenweerbaarheden. Ze hebben nooit werkelijk strijd geleverd. Wijlen prins Bernhard was hun beschermheer. Om de naar hem vernoemde trofee wordt sinds 1998 gestreden. Tijdens evenementen als Prinsjesdag, staatsbegrafenissen en koninklijke huwelijken vormt een aantal weerbaarheden afzettingen. Ze dragen dan hun ceremoniële uniformen.

HOP

Eenderde van de economie-tentamens in Tilburg wordt niet binnen de afgesproken drie weken nagekeken. Vice-decaan onderwijs Willem Buijink zei vorige week in het weekblad van de universiteit dat hij de 'departementen' van zijn faculteit wil gaan beboeten. Daardoor ontstaat volgens hem meer sociale druk op docenten om op tijd klaar te zijn.

Navraag bij Buijink leert dat zo'n boetesysteem niet uniek is. "Ik werkte vroeger bij de Universiteit Maastricht en daar betaalden opleidingen vijfduizend gulden per overtreding als hun docenten te laat waren met nakijken. Dat werkte prima, dus ik wil het hier ook introduceren."

Wim Gijselaers, vice-decaan onderwijs van de Maastrichtse faculteit economie, licht toe dat het boetesysteem daar midden jaren negentig werd ingevoerd na aanhoudende klachten van studenten, onder meer in de Elsevier-ranking. "In het begin was het even schrikken, maar de klachten waren toen snel verholpen. Volgens mij is er al jaren geen boete meer uitgedeeld. Als ik Buijink was zou ik het zeker invoeren."

Erg sympathiek is een boetesysteem volgens Gijselaers niet: "Misschien is het beter om de boetes na twee jaar te vervangen door beloningen. Docenten komen anders wel een beetje in het beklaagdenbankje te zitten. Maar aan de andere kant zijn ze wel professionals die zich aan hun prestatieafspraken moeten houden. Dat verwachten we ook van onze studenten."

HOP

Staatssecretaris van Economische Zaken Van Gennip liet zich in het Hijmans van de Bergh-gebouw bijpraten over Utrechtse initiatieven om studenten aan het ondernemen te krijgen. Zo sprak hoogleraar informatiekunde Sjaak Brinkkemper over het succes van zijn cursus Netherware, waarbij studenten daadwerkelijk een eigen onderneming starten, zoals het Ublad onlangs meldde. Enkele studenten en ex-studenten deden verslag van hun bevindingen.

Ook werd Van Gennip op de hoogte gesteld van de Utrechtse initiatieven op het gebied van gamen. Het nieuwe Center for Advanced Gaming and Simulation waarin de UU samenwerkt met TNO en de HKU heeft de ambitie het beste Europese onderzoeksinstituut op het gebied van gamen te worden. Economische Zaken deelde het Utrechtse initiatief dit jaar 10 miljoen toe uit de aardgasbaten.

De samenwerkende Utrechtse game-opleidingen doen bovendien erg hun best studenten zelf samen games te laten maken en bedrijven te starten. Van Gennip kreeg een demonstratie van het spel De Blob dat gemaakt werd ter promotie van de nieuwe inrichting van het Utrechtse stationsgebied. Het Ublad brengt aanstaande donderdag een uitgebreid artikel over het games-onderzoek in Utrecht.

Terwijl Van Gennip achter het beeldscherm zat, arriveerde haar collega Bruno Bruins van Onderwijs in de Bijlhouwerstraat bij de opleiding bestuurs- en organisatiewetenschappen. De zeer ontspannen ogende bewindsman was met name geïnteresseerd in de manier waarop de selectie aan de poort van de 225 eerstejaars in zijn werk is gegaan, een kwestie waarover hij later in de middag ook nog met studenten van het University College in discussie ging.

Op zijn suggestie dat de ‘x-factor’ van studenten wellicht een belangrijke rol in het selectieproces zou spelen, antwoordde decaan Paul Verweel dat het dan in ieder geval een heel objectieve ‘x-factor’ was. “Anders krijgen we problemen met de overheid.” Na een kort, informatief gesprek met vier studenten had Bruins tot slot nog een nieuwtje: “De studentenmonitor, die we vandaag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd, bevestigt jullie ervaringen: Selectie motiveert. Wie eenmaal geselecteerd is, wil heel graag binnen blijven.”

XB / EH

Met die boodschap nam Ed d’Hondt afgelopen vrijdag afscheid als voorzitter van koepelorganisatie VSNU. De bestuurder roemde de veerkracht van de universiteiten, maar wees tevens op de nadelige bijwerking daarvan. “Ondanks forse herschikkingen lijken universiteiten het huidige politieke debat, waarin ze als instituties worden verwaarloosd, tamelijk moeiteloos te overleven. De minister van financiën ontleent daar zelfs zijn argumentatie tegen budgetverruiming aan”, aldus D’Hondt.

De bestuurder hield zijn toehoorders voor dat de universiteiten vandaag de dag 40 duizend studenten meer moeten opleiden voor – naar verhouding – 100 miljoen euro minder dan begin jaren tachtig.

Maar geldgebrek is niet de enige pijn van de VSNU. Tot zijn ongenoegen ziet D’Hondt in de nieuwe conceptwet voor het hoger onderwijs en onderzoek geen duidelijke definitie van wat een universiteit is. “De universiteit heeft trekjes gekregen van een spookschip op de woelige kennisoceaan en lijkt in de Bermudadriehoek van de kenniseconomie te worden verzwolgen”, ronkte hij. “De historische notie van de universiteit als voedingsbodem voor academische vaardigheden, wetenschapsbeoefening en het benutten van kennis lijkt er nauwelijks nog toe te doen.”

Een ontkoppeling van onderwijs en onderzoek vindt D’Hondt gevaarlijk. “De idee van onderwijsuniversiteiten en los daarvan bedreven wetenschapsbeoefening is eerder een ondermijning dan een versterking van onze kennissamenleving”, zei hij. Toch heeft het ministerie van OCW zich volgens hem aan dat idee gewaagd, onder meer door onderzoek en hoger onderwijs bij verschillende bewindslieden onder te brengen. En door de vorming van losse schools binnen instellingen, de versterking van de positie van wetenschapsfinancier NWO en de uitgebreide verantwoordingscultuur, die fnuikend is voor vernieuwende onderwijsactiviteiten.

Dat dit alles nog niet heeft geleid tot grote ongelukken, heeft te maken met het eigenzinnige karakter van de universiteit, dat volgens D’Hondt veel wegheeft van een organisme. “Maar bij al te veel kaalslag kan ook een organisme uitdrogen”, waarschuwde hij.

HOP

De Universiteit Utrecht verwacht grote drukte op het centraal station door de aankondiging van de vakbonden dat woensdag na negen uur ‘s ochtends geen bussen meer rijden in de stad. Bussen die nog onderweg zijn op dat tijdstip stoppen bij hun eindpunt of bij Utrecht CS.

Chauffeurs van streekbussen laten in de stad Utrecht en in de Uithof geen passagiers in- of uitstappen. Vanaf half vier gaan de bussen weer rijden, naar verwachting om 16.15 zal dit weer via de dienstregeling gebeuren.

De staking wordt door de vakbonden georganiseerd als protest tegen de wet personenvervoer en de privatisering van het openbaar vervoer.

XB

Dat schrijft de Onderwijsraad in een advies over de kwaliteit en toegankelijkheid van tentamens. Zoals iedereen het staatsexamen mag doen, ongeacht zijn schoolloopbaan, zo moet ook iedereen aan de hogeschool of universiteit toetsen kunnen maken.

Gezamenlijke examens zijn volgens de raad vooral mogelijk voor opleidingen met een 'gereguleerd beroepsbeeld', zoals arts, accountant en architect. Maar ook studies die niet beroepsgericht zijn, moeten "in onderling overleg de voor- en nadelen van examenafstemming overwegen".

Verder denkt de raad dat gesjeesde studenten na enkele jaren werkervaring misschien hun examens alsnog kunnen halen. Die moeten opnieuw tentamen kunnen doen, zonder extra onderwijs te volgen. "Datzelfde geldt voor mensen die zich gaandeweg opwerken tot het niveau van hoger onderwijs en alle reden hebben om dat ook zichtbaar te willen maken."

Misschien moet examinering gewoon losstaan van de hogescholen en universiteiten, oppert de raad, "zodat individuen altijd direct toegang kunnen krijgen tot examinering." Een onafhankelijke beoordeling door een buitenstaander kan ook geen kwaad.

De Onderwijsraad hoopt dat gezamenlijke tentamens het niveau inzichtelijk maken. De verhoogde toegankelijkheid van tentamens zou ervoor zorgen dat de beroepsbevolking sneller hoogopgeleid raakt.

HOP

Volgens het Leidse universiteitsblad Mare, dat de cijfers vorige week bekend maakte onder het kopje 'Leids talent kiest Utrecht', gingen drie van de 53 scholieren in 2005 naar het University College. Twee anderen kozen voor het Utrecht Law College. Opvallend was dat ongeveer de helft van de scholieren een bètavak of geneeskunde is gaan doen.

Na Utrecht was Delft bij de scholieren met tien aanmeldingen de meest populaire universiteitsstad. Opvallend is dat tien van de 53 scholieren na hun Leidse ervaring na naar het buitenland vertrokken. Vier kozen er voor een studie in Oxford, Cambridge of Durham, terwijl de andere zes besloten om een wereldreis te gaan maken. Een van die zes heeft overigens al aangegeven bij terugkomst in Leiden Chinees te zullen gaan studeren.

EH

De toenadering tussen universiteit en politie is niet minder dan logisch, vindt decaan Koops. Samenwerking zou passen in het streven van de universiteit om ook lokaal van betekenis te zijn. Bovendien delen wetenschappers en politie de wens om een beter inzicht te krijgen in probleemgedrag van jongeren.

"We moeten wat met elkaar", stelt Koops. "De politie heeft te maken met lastige situaties in verschillende Utrechtse buurten. Wij hebben specifieke kennis over anti-sociaal gedrag bij kinderen en jeugdigen. En we weten ook nog het een en ander over de relatie tussen dat probleemgedrag en etniciteit."

De decaan stelt dat de betrokkenheid van wetenschappers tot dusverre vaak beperkt blijft tot een bijdrage in een specifiek recherche-onderzoek of een specifieke rechtzaak. "Maar het is natuurlijk veel interessanter wanneer je toegang zou kunnen krijgen tot gegevens van de politie en daarmee de structuren van crimineel gedrag kunt blootleggen. Dat soort onderzoek bestaat in Nederland merkwaardig genoeg vrijwel niet, terwijl ook de politie daarmee zeer geholpen zou zijn."

Over de vorm waarin de samenwerking gegoten gaat worden en over de onderwerpen waar politie en universiteit zich specifiek op zullen richten, kan Koops nog niets zeggen. De komende tijd voeren Koops en de hoogleraren Verkuijten, Weijers en Orobio de Castro hierover gesprekken met vertegenwoordigers van de Utrechtse politie. Van al te grote cultuurverschillen tussen de agent van de straat en studeerkamergeleerde is volgens Koops in de eerste contacten niets gebleken.

XB

Nano-cicade

Diabetes

Volgens de Nederlandse wet mogen diabetici die niet voelen aankomen dat hun bloedglucosewaarde zakt, geen rijbewijs hebben. Weliswaar wordt in de praktijk een gedoogbeleid gevoerd, maar desondanks vindt medisch onderzoeker Alexander Stork dat dat verbod wel geschrapt kan worden. Uit onderzoek met behulp van een rijsimulator bij TNO in Soesterberg bleek hem dat automobilisten met diabetes ook bij een sterk verlaagde glucosespiegel nauwelijks meer ongelukken veroorzaken dan andere weggebruikers. Stork, die deze week op zijn onderzoek promoveerde, vindt wel dat de 850.000 Nederlanders met diabetes verplicht moeten worden hun aandoening te melden bij het CBR, de instantie die rijbewijzen uitgeeft. Bovendien moet de kleine groep diabetespatiënten die een lage suikerspiegel heel slecht aan voelt komen, wel extra in de gaten gehouden worden

Vietnamees bos

Het gaat niet goed met het bos in Vietnam. Het bosareaal is er de laatste vijftig jaar sterk achteruitgegaan en een groot aantal boomsoorten wordt met uitsterven bedreigd. Dat stelt de Vietnamese bioloog Pham Duc Chien, die op 29 november in Utrecht promoveert. Zelfs een aantal beschermde bomen, die nu nog in populaties van ongeveer duizend stuks in natuurparken zijn te vinden, staan er volgens Chien slecht voor. In zijn proefschrift laat hij zien dat er een goede kans bestaat dat een aantal daarvan binnen 300 jaar zal uitsterven. De Vietnamese promovendus deed onderzoek in vier nationale parken in zijn geboorteland. Alleen intensieve bescherming van populaties van bedreigde bomen en het aanplanten van gekweekte kiemplanten, kan het tij nog keren, is zijn noodkreet.