De negentig bewoners van de blokken IBB 97 tot en met 107, gelegen aan de IBB-laan, moeten er niet aan denken. Maar als het even tegenzit verdwijnt hun vrije zicht op de HKU aan de overkant. Op 14 meter afstand van hun voordeur staat de plaatsing van 64 voormalige asielzoekerwoningen gepland. Deze moeten dienst gaan doen als studentenhuisvesting. De bewoners vrezen een donkere steeg met overlast in vele vormen.

De asielzoekers-/studentenwoningen zouden oorspronkelijk in de wijk Tolsteeg komen te staan. Daar werd onder druk van bewonersprotest besloten slechts tweederde van de voorziene 224 woningen te plaatsen. De overige woningen zouden naar het IBB moeten, zo kwamen gemeente en SSH overeen.

De SSH geeft toe ietwat verrast te zijn door het verzet dat vorige week tijdens een informatieavond tot uiting kwam. “Meestal zien we bij studenten toch wel wat onderlinge solidariteit”, stelt woordvoerder Karin Smeets.

Tijdens dezelfde bijeenkomst kwamen de bewoners echter met een alternatieve lokatie: een basketbalveld en groenstrook vlak bij het spoor. Dit alternatief wordt nu door de SSH serieus onderzocht. “We hadden zelf niet gedacht aan deze plek. Het veld betreft immers een gemeenschappelijke voorziening. Maar nu de studenten er zelf mee komen, gaan we ernaar kijken”, aldus Smeets.

Het woonbestuur van de IBB zegt graag mee te willen werken aan de uitbreiding van het aantal studentenwoningen in Utrecht. Mocht echter toch een vergunning voor plaatsing aan de IBB-laan worden aangevraagd, dan verwacht het woonbestuur een flink aantal bezwaarschriften. De SSH heeft toegezegd binnen twee weken duidelijkheid te verschaffen.

XB

Voor die onvrede waren tal van redenen. Er was irritatie over het gebrek aan communicatie en over het buitenspel zetten van de medezeggenschap; er bestond weerzin tegen de vorming van een megafaculteit waarin de menselijke maat zoek zou zijn; en ook de scepsis over het voornemen om die enorm brede faculteit door slechts één decaan te laten leiden, was groot. Mede daarom klonk steeds luider de roep om opsplitsing van het bètablok in een faculteit life sciences en een faculteit material sciences, een opdeling die bovendien prima zou aansluiten bij de twee bètadivisies in de toekomstige graduate school. Vooral de farmaceuten liepen warm voor dit alternatief, dat in een eerder stadium echter al van tafel was geveegd. Voor de chemici is splitsing van het bètablok (en daarmee van de faculteit Scheikunde) onbespreekbaar. Daar kwam bij dat het college van bestuur bezorgd zag hoe elders in Nederland universiteiten coalities vormden om zo een groter aandeel van de bètakoek te kunnen bemachtigen. Zonder een duidelijk geprofileerd bètacluster dreigt Utrecht achter het net te vissen, is de vrees in het Bestuursgebouw.

In dit dilemma tussen inhoudelijke en politiek-strategische argumenten leek het er lange tijd op alsof Utrecht koers zette naar één ongedeelde bètafaculteit. Dat veranderde pas toen de Universiteitsraad zich met de zaak ging bezig houden. Met een kordaatheid die de raad de laatste tijd wel vaker aan de dag legt, werd geconstateerd dat tot nu toe wel erg gemakkelijk en zonder argumenten aan de kritiek voorbij was gegaan. In een bondige notitie onderschreef de raad de wenselijkheid van één Utrechtse bètafaculteit, maar pleitte daarnaast nadrukkelijk voor de inrichting van twee divisies binnen die ene koepel. In afwachting van meer duidelijkheid moest de besluitvorming worden opgeschort.

In een spannend debat wist het college van bestuur maandag een minieme meerderheid van de raadsleden te overtuigen van de noodzaak om verder uitstel te vermijden. Maar dat lukte pas nadat collegevoorzitter Van Rooy had toegezegd dat de federatieraad nauw bij de verdere gang van zaken betrokken zal worden. Een niet onbelangrijk element in de afweging van verschillende raadsleden was het feit dat de bètadecanen het op de valreep eens waren geworden over een bestuursstructuur met naast de decaan twee vicedecanen voor respectievelijk de life sciences en de material sciences, een opmerkelijke koerswijziging na zo lang onderhandelen.

Met dat onder kennelijke druk van de U-raad afgedwongen compromis lijkt de uiteindelijke besluitvorming alleen maar winnaars te kennen. Er komt één Utrechtse bètafaculteit die naar buiten toe als één blok kan opereren, maar die intern verregaand langs inhoudelijke lijnen zal zijn georganiseerd. Er komt één decaan, die echter twee zwaargewichten naast zich zal krijgen. En tenslotte krijgt de federatieraad een belangrijke stem in de verdere vormgeving van de nieuwe faculteit. Aan die raad is het nu om zijn verantwoordelijkheid te nemen en het proces in goede banen te leiden. Met dank aan de Universiteitsraad, die in de zaak van de bèta's weer eens duidelijk heeft gemaakt, wat goed onderbouwde universitaire medezeggenschap vermag.

"Toeval", meer wil Nienke Hoogervorst niet maken van de vaststelling dat beide finalisten van de tv-afvalrace een Utrechtse opleiding achter de rug hebben. "Dan is het misschien nog belangrijker om te weten dat Jeroen en ik allebei in hetzelfde ziekenhuis in IJsselstein geboren zijn, want dat is ook waar."

Een dag na de uitzending van de finale is Hoogervorst bezig aan een toer langs de verschillende media. Veel vragen dus over haar verrassende overwinning op Jeroen Nijboer, door velen in een eerder stadium als de favoriet bestempelt. Nijboer ging met zijn laatste pleidooi onderuit omdat zijn zo geprezen presentatietechnieken dit keer niet gepaard gingen met een sterk juridisch fundament. Hoogervorst wist door een gedegen en gestructureerd pleidooi en dito getuigenverhoor haar rol van underdog uit te buiten. Het is een beetje haar imago geworden, solide maar een tikje saai. "Er moet nog wat meer passie in mijn pleidooien, dat is waar. Maar dat is iets wat je moet leren. Dat krijg je in ieder geval niet mee van een wetenschappelijke studie."

Veel vragen over de Jaguar natuurlijk, die ze als auto van de zaak alvast meekreeg, naast een handgeld van 25.000 euro, een scooter en representatieve maatkleding. "Die auto staat voor de deur bij mijn ouders. Ook tijdens mijn studie ben ik altijd bij hen blijven wonen. Ik woonde niet ver van Utrecht. De luxe die ik thuis heb, wilde ik bovendien niet opgeven voor een kamertje van drie bij drie. Maar nu ben ik al een tijdje op zoek naar een woning in Amsterdam. Die kan ik sinds deze week eindelijk betalen."

Curaçao

Zelf wil ze het liefste zo snel mogelijk aan de slag in het Moszkowisc-kantoor. Haar contract gaat op 1 mei in, maar misschien staat ze al eerder op de stoep. Hoewel ze de afgelopen drie maanden met de medekandidaten mocht doorbrengen in een riant onderkomen aan de Keizersgracht, het voormalig eigendom van Patricia Paay en Adam Curry, en ze voor een opdracht ook nog mocht afreizen naar Curaçao, snakte Hoogervorst naar de dag dat ze naar huis mocht. "Ik was eigenlijk wel klaar met alle stress, alle spanning, alle aandacht, alle camera's. Vooral de zes dagen die we kregen om de laatste opdracht voor te bereiden vonden Jeroen en ik erg zwaar. Na de opnamen zaterdag heb ik geloof ik twee dagen in coma gelegen. Laat me nu maar gaan bewijzen dat ik het waard ben om op zo'n gerenommeerd kantoor te werken."

De topbaan is Hoogervorst niet in de schoot komen vallen. Nadat ze bijna twee jaar geleden afstudeerde had ze een receptionistenbaantje, verbleef ze voor een stage op de Antillen en schreef ze veel, héél veel sollicitatiebrieven. "Keer op keer werd ik afgewezen. Waarschijnlijk vonden kantoren me nog te jong om op cliënten af te sturen." Juist daarom zag ze in 'de nieuwe Moszkowicz' een kans. "Ik kon me bij die sollicitaties vaak alleen op papier presenteren. Op televisie kon ik publiekelijk laten zien wat ik in huis heb. Wellicht zou dat advocatenkantoren kunnen overtuigen, dacht ik."

Maar voordat ze zich aanmeldde bedacht ze zich wel drie keer. Want was het afbraakrisico niet erg groot? Het tv-programma was een Nederlandse versie van het Amerikaanse 'the apprentice' waarin tycoon Donald Trump behoorlijk kon bullebakken. "Wanneer je op televisie wordt afgezeken of botweg voor lul wordt gezet dan kan dat inderdaad schadelijk zijn voor je carrière. Maar ik heb er uiteindelijk op vertrouwd dat de Avro een nette omroep is die daar verstandig mee omgaat. En dat hebben ze ook gedaan. Het is geen Idols-gedoe geworden."

Boemeltrein

Bram Moszkowicz bleef dus aardig in zijn kritiek op de deelnemers. Een boemeltrein die na een aarzelend begin goed op stoom was gekomen, zo betitelde hij Hoogervorst. Dat op stoom komen was wel nodig want een kapitale blunder in de eerste uitzending zat nog in ieders geheugen. Niet in de laatste plaats omdat die in elke terugblik werd herhaald. In een misplaatste poging haar onzekerheid te maskeren antwoordde Hoogervorst desgevraagd dat een drugsdossier dat zij behandelde compleet was. Rechter en tv-kijkers wisten dat dit niet zo was. "Oh, het labrapport. Daar ben ik nog steeds doodziek van", roept Hoogervorst uit. "Dat ga ik dus nooit meer vergeten. Welk dossier ik in de toekomst ook in handen krijg, ik kijk eerst of het labrapport erin zit."

Plannen voor nieuwe wet hoger onderwijs

Het ochtendblad wist te melden dat Utrecht tegen de plannen van Rutte zou zijn, maar collegevoorzitter Van Rooy vraagt zich af waar de krant dit vandaan heeft. Wat haar betreft komt Utrecht pas met een standpunt als duidelijk wordt wat de staatssecretaris precies voor ogen staat. Op dit moment geeft het college voorrang aan voor Utrecht wezenlijker zaken zoals de uitvoering van het Strategisch Plan. "De door Rutte aangezwengelde discussie heeft op dit moment niet onze eerste prioriteit, ook omdat het nog zeker een jaar duurt voordat de wet gewijzigd is."

De Utrechtse collegevoorzitter verwacht overigens niet dat een eventuele verandering van publiek naar privaat grote consequenties voor Utrecht zal hebben. "De Universiteit van Tilburg is een privaatrechtelijke universiteit, maar in mijn tijd als collegevoorzitter daar heb ik nooit de indruk gehad dat dat ons grote voordelen gaf. De samenwerking met het bedrijfsleven bijvoorbeeld verloopt in Utrecht echt niet stroever omdat dit een openbare universiteit is. Ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden van het personeel zijn de verschillen uiterst marginaal."

Meest opvallend is volgens Van Rooy het verschil in cultuur tussen de twee instellingen. "In Utrecht zijn veel zaken net even iets formeler en ambtelijker geregeld dan in Tilburg, maar ik zou niet kunnen zeggen of dat aan de publieke status of aan de omvang van de UU ligt." Een ander verschil is dat die status Utrechtse medewerkers de mogelijkheid biedt om in geval van een conflict een beroep te doen op de algemene wet bestuursrecht, die niet van toepassing is op bijzondere universiteiten. Volgens Van Rooy levert dat de ambtenaren in het Bestuursgebouw vooral een forse hoeveelheid extra werk op vanwege alle aangespannen procedures, maar schieten de medewerkers er weinig mee op, omdat de meeste zaken ongegrond of niet ontvankelijk worden verklaard.

Het voornemen om de Nederlandse universiteiten te 'privatiseren' staat in een vorige week verschenen notitie van staatssecretaris Rutte. Die wetgevingsnotitie vormt de opmaat voor de invoering van een nieuwe Wet op het Hoger Onderwijs (WHO). Centraal in de notitie staat de wens van Rutte om hogescholen en universiteiten meer vrijheid te geven. In ruil daarvoor moeten zij meer verantwoording gaan afleggen aan markt en student. De nieuwe WHO zou, als het aan Rutte ligt, in 2007 bekrachtigd kunnen worden door het parlement.

Hoofdlijnen WHO

* Beloning Onderzoeksprestaties

Het aandeel dat instellingen uit de tweede- (NWO-geld) en derde geldstroom (bedrijfsleven en fondsen) binnenhalen, geldt als verdeelsleutel voor het overheidsgeld voor onderzoek (eerste geldstroom). Onderzoek waaraan een maatschappelijke behoefte bestaat krijgt daarmee een streepje voor, aldus Rutte.

* Binair stelsel vervaagt

Rutte wil het onderscheid tussen WO en hbo vooralsnog intact laten, maar de grenzen minder scherp maken. De groeiende samenwerking tussen hogescholen en universiteiten en de internationalisering maken de instandhouding van het binaire stelsel als uitgangspunt steeds minder reëel. Rutte stelt voor dat brede hogescholen zichzelf 'nieuwe universiteit' mogen noemen als ze erkend wetenschappelijk onderwijs aanbieden. De studenten mogen er ook promoveren, maar de instelling krijgt geen onderzoeksgeld.

* Joint degree

Onderwijsinstellingen krijgen de mogelijkheid om gezamenlijk opleidingen en diploma's aan te bieden. Daarbij kan ook internationaal naar geschikte partners worden gezocht. Het idee van de joint degree past bij uitstek in de kabinetsvisie op leerrechten.

* Zelfstandiger instellingen

Rutte wil openbare universiteiten een vergelijkbaar zelfstandige status bieden als de confessionele universiteiten. Daarmee kunnen ze een aantal bestuursrechtelijke beperkingen omzeilen.

* Van opleiding naar domein

Rutte vindt dat opleidingen niet langer centraal moeten staan in het hoger onderwijs. Hij wil de overheidsbemoeienis richten op zogenoemde 'domeinen'. Instellingen krijgen daardoor meer vrijheid om de binnen het domein geclusterde

opleidingen naar eigen goeddunken in te richten (bijvoorbeeld als bachelor-college). Op het gebied van domeinen vindt ook accreditatie plaats.

* Inspraak

Instellingen moeten van Rutte meer verantwoording afleggen aan de

student. De staatssecretaris denkt aan onafhankelijke commissies die snel en adequaat op studentklachten reageren. Bevalt dat niet, dan is een juridische procedure nog een mogelijkheid. Om scholieren betere studiekeuzes te laten maken, moeten de instellingen hun opleidingsgegevens, inclusief de maatschappelijk positie van afgestudeerden, openbaar maken.

* Barrières

Rutte gaat het, via toelatingseisen, hbo'ers met alleen een propedeuse moeilijker maken om in te stromen aan de universiteit.

* Beloning Onderzoeksprestaties

Het aandeel dat instellingen uit de tweede- (NWO-geld) en derde geldstroom (bedrijfsleven en fondsen) binnenhalen, geldt als verdeelsleutel voor het overheidsgeld voor onderzoek (eerste geldstroom). Onderzoek waaraan een maatschappelijke behoefte bestaat krijgt daarmee een streepje voor, aldus Rutte.

HOP

De Indiase douane deed in ieder geval erg moeilijk over de papieren. En dat terwijl bij vertrek door de autoriteiten nog alle medewerking was toegezegd. In een persbericht van de Stichting Motherhood werd gesuggereerd dat het feit dat de goederen bedoeld zijn voor Dalits, onaanraakbaren, de beambten allerminst tot medewerking aanspoorden.

Toch had directeur Monique de Vries van Diergeneeskunde geen twijfels. "Ik heb er geen moment aan gedacht dat het konvooi daar werkelijk kon stranden." Dat gebeurde ook niet. Uiteindelijk kon dinsdag de route vervolgd worden, nadat eerst in Islamabad wat extra stempels waren gehaald. De publiciteit in Indiase en Nederlandse media had de verantwoordelijken milder gestemd, aldus Motherhood.

De verwachting is dat halverwege of eind volgende week de bestemming Chennai wordt bereikt en dat kan worden begonnen met de distributie van de goederen. Dan weet iedereen met een pakket aan boord dat de knuffels zijn gearriveerd.

In de steekproef van Hay zaten 34 hogescholen en twaalf universiteiten. Hoewel de hbo-instellingen veel informatie geven, noemen zij zelden de salarissen van hun bestuurders. Ze zeggen bovendien weinig over de ingrepen van de Raad van Toezicht en slechts in de helft van de gevallen worden nevenfuncties vermeld.

Universiteiten doen het iets beter, maar ook zij laten steken vallen. De beloning van de bestuurders en toezichthouders blijft in de helft van de gevallen onvermeld. Als de beloning wél in het verslag staat, is die slechts in de helft van de gevallen opgesplitst per bestuurder.

"Het is begrijpelijk dat de score niet zo hoog is", zegt Peter Langerak, consultant van de Hay Group. "De discussie is kort geleden opgelaaid en de raden van toezicht aarzelen nog om zulke informatie openbaar te maken. Het gaat om flinke bedragen, zeggen ze dan, en andere instellingen maken het ook niet openbaar. Maar openheid is toch de nieuwe norm?"

Het probleem in de publieke sector is dat de Raad van Toezicht zich niet tegenover aandeelhouders hoeft te verantwoorden. Langerak hoopt dat de raden het jaarverslag gaan gebruiken als instrument om verantwoording af te leggen.

Ook staatssecretaris Rutte van onderwijs vindt dat de salarissen van onderwijsbestuurders openbaar moeten zijn. Dat schreef hij in de nieuwe wetgevingsnotitie die deze week is verschenen. Minister Remkes van Binnenlandse Zaken werkt aan een wetsvoorstel om alle topinkomens in de (semi-) publieke sector openbaar te maken.

Onlangs werd bekend dat zeker zestig bestuurders in het hoger onderwijs meer dan 130.000 euro per jaar verdienen. Dat betekent dat hun salaris hoger is dan dat van een minister.

HOP

Psychologie en Rechten waren de eerste twee Utrechtse opleidingen, die dit studiejaar het bindend studieadvies mochten invoeren. Studenten die in hun eerste jaar minder dan dertig studiepunten halen, moeten stoppen met de opleiding en mogen zich pas na vier respectievelijk twee jaar opnieuw inschrijven. Op deze manier willen de opleidingen studenten motiveren om beter hun best te doen, waardoor het studierendement wordt verhoogd. Het is de bedoeling dat het bindend studieadvies in de toekomst bij alle Utrechtse opleidingen wordt ingevoerd.

Bij de start van het experiment klonk hier en daar de vrees dat de maatregel veel slachtoffers zou maken, maar een eerste inventarisatie van de twee opleidingen laat zien dat die angst ongegrond is. Naar verwachting krijgt bij beide opleidingen ongeveer tien procent van de eerstejaars deze zomer een negatief advies, zo blijkt uit een artikel dat aanstaande donderdag 10 februari in het Ublad verschijnt. Hoofd onderwijs- en studentenzaken bij Rechten, Nikki Meijers: “Ik hoop aan het einde van dit jaar de eerste effecten te zien.”

Niet overal verloopt de invoering van het bindend studieadvies zo gladjes. In Tilburg, waar studenten voor een positief advies zestig procent van hun vakken moeten halen, heeft een derde van de studenten Economie en de helft van de studenten Sociale Wetenschappen een negatief preadvies gekregen. Bij de Tilburgse opleidingen waar het advies nog niet is ingevoerd, is de score nog slechter. Bij Rechten zou zeventig procent van de studenten moeten stoppen, bij Wijsbegeerte zelfs vijfenzeventig procent.

KB / EH

Het konvooi met in totaal bijna 13000 pakketten strandde zondag nadat de Indiase douane de ladingspapieren niet had goedgekeurd. Voor vertrek was Motherhood nog verzekerd door de Indiase autoriteiten dat de grenspassage geen problemen zou opleveren. Oprichter en directeur van Motherhood Nicolien de Kroon suggereerde dat de Indiase opstelling te maken met het feit dat de hulpgoederen bedoeld zijn voor de Dalits, de onaanraakbaren, in Tamil Nadu.

Na overleg, en volgens Motherhood, onder druk van de publiciteit, kwam maandag het verlossende bericht. Het konvooi werd toestemming verleend verder te reizen, wanneer aan wat aanvullende administratieve eisen werd voldaan.

Dinsdag kon Motherhood dan uiteindelijk India binnenrijden. Naar verwachting halverwege volgende week zullen de vrachtwagens in Chennai aankomen en kan met de distributie van de goederen worden begonnen.

XB

Meer info: www.motherhood.nl

Dat blijkt uit een onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In absolute aantallen gaat het om 76 toppers in het hbo en 83 aan de universiteiten en onderzoeksinstellingen. Respectievelijk 24 en 36 van hen verdienen meer dan 130.000 euro; 8000 euro meer dan een minister. Het gemiddelde salaris van deze hele groep grootverdieners bedraagt ruim 110.000 euro in het hbo en bijna 122.000 euro in het WO.

De 60.000-plussers in het hoger onderwijs verdienen goed in vergelijking met collega's in andere sectoren. Ze leggen het af tegen de bestuurders van academische ziekenhuizen (gemiddeld 197.586 euro), maar steken de toppers in de beroeps- en volwasseneneducatie (102.686), bij gemeenten (77.181 euro), bij de provincie (98.533 euro) en de rechterlijke macht (107.107 euro) de loef af.

Aansluitend op eerdere aanbevelingen van de commissie-Dijkstal zijn minister Remkes en de Tweede Kamer het vorige week donderdag eens geworden dat er scheefgroei is in het publieke 'salarisgebouw' en dat ministers in beginsel het meest moeten verdienen. Daartoe gaan hun salarissen de komende regeerperiode met dertig procent omhoog.

HOP

Het startsein van het door de UU in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam opgezette alumninetwerk Spanje wordt gegeven tijdens een lunch in de Nederlandse ambassade. De door het Nederlands Instituut in Madrid georganiseerde bijeenkomst wordt benut om wensen en behoeften van in Spanje woonachtige alumni van de twee universiteiten te peilen.

Om de goede band tussen de verschillende Nederlandse universiteiten te onderstrepen wordt de deelnemers tijdens de lunch - die naar goed Spaanse gewoonte plaatsvindt van half twee tot vier - een lezing aangeboden door de Groningse hoogleraar vastgoedontwikkeling Nozeman. De spreker is overigens ook hoogleraar in Amsterdam en heeft in Utrecht gestudeerd.

Ook de start van het Netherlands Alumni Network China gaat met het nodige vlagvertoon gepaard. In Beijing gebeurt dat op 25 februari in aanwezigheid van de Nederlandse ambassadeur. In Sjanghai is op 4 maart de Nederlandse consul-generaal bij de alumni te gast.

Met de lancering van deze twee nieuwe netwerken komt het totale aantal Utrechtse alumninetwerken op vijftien. Naast een aantal Europese landen herbergen ook Noord- en Zuid-Amerika, Zuid Afrika, Australie en Thailand zo'n netwerk. Het kleinste netwerk bevindt zich in Albanie, waar welgeteld twee alumni de Utrechtse eer hoog houden.

EH