De inval van FIOD-ECD maakte deel uit van de internationale operatie 'Fastlink', ter bestrijding van computercriminaliteit. Niet alleen in Nederland, maar ook in België, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Israël, Singapore, Zweden, Groot-Brittannië en Noord Ierland zijn computers in beslag genomen en wereldwijd zijn er bijna honderd arrestaties verricht. Het rommelen op internet is dus niet zo ongevaarlijk als het lijkt.
Want daar blijkt het meestal om te gaan: rommelen. De krakers verenigen zich in groepen als Fairlight, Project X en Echalon. Die groepen heten 'warez release groups'. Zij hebben er een sport van gemaakt om nieuwe programma's als eerste te kraken en te verspreiden. Het gaat daarbij niet alleen om alledaagse software, maar ook om de nieuwste spelletjes. Vaak zijn er studenten bij zulke groepen betrokken.
Gevolg is dat je in de koffiehoek of collegezaal wel eens een cd-rom met illegale software kunt kopen. Die handel draait niet alleen om het geld, vertelt een anonieme zegsman. "Zulke studenten willen ook graag de 'toffe jongen' spelen. 'Heb je Windows XP nodig? Wacht maar, dat zet ik wel even voor je op een cd-rom.' Iedereen die iets van computers weet, kan zo'n handel beginnen."
De 'toffe jongen' is echter lang niet zo onschuldig als hij lijkt, getuige de arrestaties. Door illegale software lopen de softwarebedrijven bovendien veel geld mis. "In Nederlandse bedrijven is er een piracy rate van 36 procent", zegt een woordvoerder van Microsoft. "Dat betekent dat meer dan een derde van de bedrijven illegale software gebruikt. Dat kost de branche ongeveer 170 miljoen dollar per jaar. Hoe het met privégebruik zit, weten we niet. Daar zal het percentage nog wel een stuk hoger liggen."
Maar wanneer loop je nou het risico dat FIOD-ECD op de stoep staat? Komen ze al kijken wanneer je een liedje hebt gedownload of een computer met Windows 98 gebruikt zonder dat je voor de rechten hebt betaald? Of moet je een regelrechte piraat zijn? De Stichting Brein en de Business Software Association, waarin softwarebedrijven gezamenlijk tegen schending van hun copyright optreden, willen in principe geen onderscheid maken. "Of je nou één of duizend kopieën maakt, je blijft even schuldig", zegt een woordvoeder van Stichting Brein. Maar in de praktijk richten de aanklachten zich vooral op de handelaren en verspreiders, en niet op individuele consumenten. "Als we iemand betrappen met een kopie van een oude titel, blijft het meestal bij een waarschuwing."
In Twente en Delft krijgen studenten voorlichting over wat mag en wat niet mag. De studenten hebben ook een downloadlimiet. Als ze die zonder goede reden overschrijden, krijgen ze een waarschuwing. Na drie waarschuwingen worden ze afgesloten. "Maar je kunt ook heel illegale dingen doen met kleine bestanden", verzekert een woordvoerder van de TU Twente. Of de limiet iets uithaalt, is dus maar de vraag.
De Universiteit Utrecht voelt zich niet verantwoordelijk voor het misbruik van haar supersnelle netwerk. "Wij hebben de kabel aangelegd. De woningbouwvereniging SSH is verder verantwoordelijk voor het beheer van het netwerk. Die kan ook studenten afsluiten als het moet." Overwogen wordt om ook hier een downloadlimiet in te stellen. Ook beraadt de Utrechtse universiteit zich wel op maatregelen naar aanleiding van de recente invallen en arrestaties. "Het is voor de beeldvorming niet goed als studenten van onze universiteit illegale dingen doen."
HOP