Soms lukt het, en boek je nooit meer blindelings eenvakantiebungalow aan de Spaanse kust of bestel je never nooit nogeens zo'n afslankingskuur voor 3000 gulden. Maar soms lukt het ookniet: neem je je vast voor nooit meer je tentamen 'last minute'voor te bereiden, terwijl bij de eerste de beste gelegenheid datuitstelgedrag weer de kop opsteekt.

Het 'U-blad' nodigt zijn lezers uit om een ervaring met hetthema 'Eens maar nooit weer...' op schrift te stellen. Het verhaalmag maximaal zeshonderd woorden omvatten en moet uiterlijk woensdag27 juni ter redactie zijn, bij voorkeur aangeleverd per e-mail(redactie@ublad.uu.nl).Demeeste treffende verhalen worden gepubliceerd in het 'U-blad' van 5juli. De auteurs daarvan worden beloond met een boekenbon van 50gulden.

Begin juni kwam de Europese Commissie met haar uitgewerktevoorstellen voor EU-onderzoekprogramma's tussen 2002 en 2006. De EUwil in vier jaar tijd zo'n 17,5 miljard euro (bijna 39 miljardgulden) aan wetenschap en technologie uitgeven. In november moetener definitieve besluiten vallen.

Een groot deel van het geld wil de commissie reserveren voorvier thema's. Ze lijken sterk op de onderwerpen die centraal staanbij de Nederlandse organisatie NWO. Dat is geen toeval, want dezethema's zijn in de mode. Behalve van ICT (3,56 miljard euro) heeftBrussel hoge verwachtingen van genomics en medische biotechnologie(2 miljard), slimme materialen (1,3 miljard) en duurzameontwikkeling (1,7 miljard). Ook blijft er ruime aandacht voorlucht- en ruimtevaart, en is er meer geld voor het na MKZ en BSEactuele thema voedselveiligheid.

De keus voor deze modieuze thema's lijkt een veilige. Ze sluitenaan op actuele 'uitdagingen' in de technologische concurrentie metvooral de Verenigde Staten.

Toch klinken al de eerste kritische reacties. De onderwerpen dieBrussel kiest zijn te smal, te specifiek. Als nationale overheden nEuropa tegelijk miljarden steken in hetzelfde hoogwaardigeonderzoek aan erfelijke eigenschappen van muizen en mensen, zullener te weinig top-onderzoekers zijn om dat werk te doen. Bovendiendreigt er overlap van werk en krijgen andere belangrijke thema's teweinig aandacht.

De critici willen allereerst een verbreding van de gekozenthema's. Bovendien zou 'Europa' meer moeten samenwerken met wat delidstaten zelf al aan vergelijkbare onderzoekprogramma's hebbenlopen.

HOP, Frank Steenkamp

Evaluatie MUB: Medezeggenschap en communicatie kunnenbeter

De MUB, de wet die in 1997 is ingevoerd om hetbestuur van de universiteit te moderniseren, werkt redelijk. Alleenaan de medezeggenschap en aan de communicatie op de werkvloer moetnog het nodige worden verbeterd.

Dat is de voornaamste conclusie van een dit voorjaar gehoudengrootschalige 'bezinning' op de manier waarop de MUB in Utrechtfunctioneert. Met de invoering van de nieuwe wet beoogde detoenmalige minister Ritzen in 1997 vooral een stroomlijning van debesluitvorming. Vandaar dat faculteitsdecanen meer macht kregen ende bevoegdheden van de faculteitsraad werden ingeperkt. Om deverantwoordelijkheid voor het facultaire onderwijs- enonderzoekbeleid duidelijker vorm te geven werden bovendienbevoegdheden van de vakgroepen overgeheveld naar nieuw gevormdeonderwijs- en onderzoekinstituten.

Uit de inventarisatie die de afgelopen maanden in allefaculteiten is uitgevoerd, blijkt dat de veranderingen in hetalgemeen redelijk aan hun doel hebben beantwoord. Omdat defaculteitsdecanen nu verantwoordelijkheid dragen voor zowel hetbestuur als het beheer, is er meer dan vroeger sprake van hetbeoogde 'integraal management', zo blijkt uit de rapportages.Daarnaast zijn vooral ook de nieuw gevormde onderwijsorganisatiessuccesvol. Er is in de faculteiten sprake van een toenemendeaandacht voor de kwaliteit van het onderwijs en in vrijwel allegevallen hebben studenten dankzij hun aanwezigheid inopleidingscommissies een stevige stem in het kapittel.

Als grootste probleem van de nieuwe bestuurscultuur komt uit debezinning naar voren dat de medezeggenschap maar matig functioneerten dat er aan de communicatie tussen leidinggevenden en medewerkersnog het nodige schort. Dat laatste probleem, ook al gesignaleerd inde Utrechtse medewerkersmonitor, wordt vooral veroorzaakt doordatde vroegere vakgroepen in veel faculteiten niet zijn vervangen dooreven goed functionerende capaciteits- of disciplinegroepen. Bij eenaantal faculteiten zijn nog helemaal geen disciplinegroepensamengesteld, terwijl waar dat wel het geval is, soms maar een paarkeer per jaar wordt vergaderd. Vandaar dat het college van bestuurin een reactie met nadruk stelt dat zij aan deze eerste, inopdracht van minister Hermans uitgevoerde bezinning over de MUB eenUtrechts vervolg wil geven. Dat zal specifiek gericht zijn op devraag hoe de betrokkenheid van de medewerkers bij het reilen enzeilen van hun disciplinegroep kan worden bevorderd.

In dat vervolgonderzoek zal ook de verflauwende interesse voorde universitaire democratie onder de loep worden genomen. De meesteklachten uit de faculteiten betreffen de geringe belangstelling vanstudenten en medewerkers voor het werk in raden en commissies. Ookop dit gebied wil het college van bestuur al op korte termijn actieondernemen. Gestreefd wordt onder meer naar het opzetten vannetwerken van raadsleden om daarin ervaringen uit te kunnenwisselen. Om de opkomst bij de verkiezingen te stimuleren stelt hetcollege van bestuur voor om volgend jaar elektronisch stemmen in tevoeren.

EH

De afstand is te groot

Sommige faculteiten hebben aan de feitelijkerapportage ook enkele hartenkreten gevoegd. Hieronder een kleineselectie.

Biologie: Specifieke zorg: de werknemers vertonen weinigaffiniteit met het raadswerk.

Farmacie: Het aantal onderwerpen waarvoor instemmingsrecht doorde faculteitsraad vereist is, zou moeten worden uitgebreid.

Ruimtelijke Wetenschappen: Is het niet verstandig om in eenprofessionele organisatie waarin draagvlak een belangrijke rolspeelt, de faculteitsraad meer bevoegdheden te geven?

Scheikunde: De faculteitsraad acht het gewenst om het recht vangoedkeuring van de begroting terug te krijgen. Voorts zou hetadviesrecht voor de aanstelling van hoogleraren en het goedkeurenvan onderwijs- en onderwijsplannen moeten worden omgezet ininstemmingsrecht.

Theologie: Het is onvoldoende duidelijk of de controlerendefucntie van de faculteitsraad wel voldoende is overgemomen om eendemocratische bestuursstructuur te waarborgen.

Wiskunde en Informatica: De afstand tussen studenten enmedewerkers aan de ene kant en het bestuur aan de andere kant is tegroot.

Natuur- en Sterrenkunde: Welke invloed heeft een strikteenhoofdige leiding op de motivatie van de medewerkers?

De betrokkenheid van studenten wordt steeds kleiner. Iser nog een rol weggelegd voor een studentenbond?

Zondag: "Juist door de afnemende belangstelling voor destudentenvertegenwoordiging wordt onze rol groter: je hebt beterevoelsprieten nodig om te ontdekken wat er leeft."

Joosse: "Een studentenbond is niet hetzelfde als destudentenraden. Wij houden ons niet rechtstreeks bezig met lokalezaken. Dat voor de studenteninspraak minder belangstelling is komtdoor het studiefinancieringsstelsel. Bovendien hebben studenten hetgevoel dat ze toch niks te zeggen hebben."

Waarom ben je niet lid van de andere bond?

Zondag: "Ik heb het idee dat bij de LSVb toch behoorlijk watlinkse mensen rondlopen. Ik voel me zelf prettiger bij overlegzoeken en constructief meedenken."

Joosse: "De LSVb werkt meer vanuit een visie, een ideaalbeeldvan het onderwijs. Het ISO is reactiever, zo van: er ligt een nota,daar praten we over."

Heb je wel eens gedemonstreerd?

Zondag: "Tegen apartheid, bij een benzinestation van Shell. Datmoet dus ergens eind jaren tachtig geweest zijn. Ik heb geenslangen gesneden nee, alleen een stukje meegelopen."

Joosse: "Op de middelbare school met Nederland bekent Kleur. Datwas een hele grote demonstratie, en ik was erg onder de indruk vanhet enthousiasme. Vroeger eens op de schouders van mijn vader, datzal wel tegen de kernbom geweest zijn. Bij eenscholierendemonstratie; ik weet niet eens meer waartegen. Oh, enook toen de OV werd opgesplitst in een week- en eenweekendkaart."

Waar zie je het meest tegenop?

Zondag: "De verkiezingen. Ik denk dat het moeilijk wordt eeninhoudelijk debat te voeren. Politici willen dan vooral puntenscoren en elkaar vliegen afvangen."

Joosse: "Ik ga het lastig vinden een jaar lang niet gewoon Sofiete zijn. Ik moet straks voor iedereen altijd bereikbaar blijven.Morgen ga ik een mobiele telefoon kopen."

Wie moet na de verkiezingen minister van Onderwijsworden?

Zondag: "Een minister die het hoger onderwijs niet beschouwt alsde sluitpost op zijn begroting. Natuurlijk is het heel erg datklassen van de basisschool naar huis moeten worden gestuurd, maarin het hbo valt ook eenderde van de lessen uit. Hoger obnderwijsheeft te weinig prioriteit."

Joosse: "Als ik de tekst voor de vacature mocht opstellen werdhet iets als 'een visionair die kwaliteit en studenten vooropstelt'. Ja, daar zou Hermans ook voor tekenen. Nou goed, dan wil ikzelf in de sollicitatiecommissie."

HOP, WvD

De meeste studenten kijken over hun (her)tentamens alreikhalzend uit naar de vakantie. En na een jaar hard studeren magde vakantie best wat geld kosten, blijkt uit een enqute gehoudendoor 'Trajectum'. In totaal gaat 81 procent van de studenten opvakantie. Er wordt gemiddeld tweeduizend gulden aan gespendeerd. Deminderheid die niet weggaat, geeft daarvoor als reden geen geld,studie of stage en vakantiewerk. De favoriete vakantielanden bijstudenten zijn Frankrijk, Spanje, Nederland, Turkije en Itali. Eenvakantie duurt bij 42 procent van de studenten twee weken en demeestgenoemde reisgenoten zijn vrienden (41 procent), partner (36procent) en familie (17 procent).

Telefoontikkenteller (3)

Sinds de PTT heeft aangekondigd dat telefoontikkers afgeschaftworden, is de zoektocht naar alternatieven in volle gang. Hetwervingsbureau Delft Recruitment heeft een ontwerpwedstrijd 'tel jetikken' uitgeschreven met als winnaar student Wouter Couzijn. Hijontwierp een kastje dat tussen telefoon en aansluitpunt geplaatstwordt en dat de kosten per gesprek kan registreren. Waarschijnlijkwordt een prototype van het apparaat in het najaar in productiegenomen.

Academisch nest

Je hebt ouders en ouders, en je hebt 'academische nesten'. Uiteen studie van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dattweederde van de studenten medicijnen en rechtsgeleerdheid komt uiteen 'academisch nest'. Van de ouders van economiestudenten heeftslechts 40 procent hoger onderwijs genoten. In het algemeen boekenstudenten wier ouders zelf hebben gestudeerd betere resultaten. Vanhen haalt 52 procent binnen een jaar de propedeuse. Bij de overigestudenten bedraagt dit percentage 47 procent. In latere studiejarenherhaalt dit patroon zich.

Tivoli

Een avondje Tivoli is in de toekomst niet zo vanzelfsprekend alshet nu misschien lijkt. De nieuwbouw van het poppodium en hetMuziekcentrum Vredenburg op het Vredenburg, gepland in 2003, staatnamelijk op de tocht. Hoewel het vorige gemeentebestuur nog hadbesloten dat de nieuwbouw door kon gaan, heeft het nieuwe collegeonder aanvoering van Leefbaar Utrecht dit besluit naast zichneergelegd. "In dat besluit stond dat de nieuwbouw van Tivoli enMuziekcentrum Vredenburg was gekoppeld aan het Utrecht CentrumProject. En het UCP bestaat niet meer", zei verantwoordelijkwethouder W. Lenting. Tivoli, nu gevestigd aan de Oudegracht wordtvoortdurend met sluiting bedreigd vanwege geluidsoverlast. Degemeente gaat opnieuw onderzoeken hoe de nieuwbouw van Tivoli ineen nieuw plan voor het stationsgebied past.

[Bijschrift bij een foto]

De 120.000 proefpersonen vormen een al in 1986 gevormdeonderzoeksgroep van mensen die toen tussen 55 en 69 jaar oud waren.Van alle proefpersoon is derhalve de gezondheidstoestand en deziektegeschiedenis gedurende de afgelopen vijftien jaar bekend.

In het kader van het nu aangekondigde onderzoek zullen diegegevens worden gekoppeld aan de geschatte mate van blootstellingvan de proefpersonen aan uitlaatgassen sinds 1986. Nieuw is datdaarbij voor het eerst gebruik wordt gemaakt van gegevens uitGeografische Informatie Systemen.

Onderzoekleider prof.dr. Bert Brunekreef, die een jaar geledenvanuit Wageningen de overstap maakte naar de UU, noemt het vierjaar durende project om die reden uniek in de wereld. Voor hetonderzoek is een budget van 800.000 dollar beschikbaar. Het geld isbeschikbaar gesteld door het Amerikaanse 'Health Effects Institute'waarin ook de Amerikaanse autoindustrie participeert.

EH

Dat valt op te maken uit het rapport dat de OESO, eenorganisatie van 29 industrielanden, woensdag naar buiten bracht.Ieder jaar vergelijkt de OESO de onderwijsuitgaven en prestatiesvan 29 westerse landen.

Nederland besteedde van 1995 tot 1997 steeds minder van haarnationale inkomen aan onderwijs. Die daling is in 1998 tot staangebracht, maar Nederland blijft tot de hekkensluiters behoren. Zijgaf in 1998 4,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uitaan onderwijs. Dat is 1,2 procent minder dan het OESO-gemiddelde.Alleen Turkije heeft met 3,5 procent minder over voor haaronderwijs.

Terwijl het basis- en voortgezet onderwijs ver achterblijft bijhet OESO-gemiddelde, scoort Nederland met het hoger onderwijs netiets boven de middenmoot. Zij besteedt daaraan nauwelijks minderdan landen als Frankrijk, Engeland en Duitsland.

Het geld voor hoger onderwijs weet Nederland redelijk efficientte besteden. Van alle Nederlanders tussen de 19 en 26 jaar heeftzo'n 33 procent een hbo- of universitair diploma.

Met dat aantal staat Nederland op de vijfde plaats, nog voor deVerenigde Staten. Die besteden per jaar bijna twee keer zoveel geldaan hoger onderwijs, terwijl slechts 32 procent van de bevolkingtussen de 19 en 26 jaar hoger onderwijs heeft afgerond. Of deNederlandse afgestudeerden ook beter hoger onderwijs hebben genotendan hun Amerikaanse collega's, valt overigens niet op te maken uithet OESO-rapport.

HOP, MS

Dat concludeert de Utrechtse juriste mr. Clara Sander in hetbinnenkort te verschijnen rapport 'Consumentenbescherming bijtransacties op afstand'. In haar onderzoek vergelijkt Sander dewetgeving die Nederland en Duitsland hebben opgesteld op basis vande richtlijn die de Europese Unie in 1997 op dit punt heeftuitgebracht.

In Nederland is die richtlijn overigens pas in februari van ditjaar zonder verdere discussie overgenomen. In Duitsland heeft weldiscussie plaatsgehad met als gevolg dat consumenten zich daar nuin een aantal opzichten beter tegen agressieve verkopers kunnenwapenen. Zo kan een Duitse consument een besteld product in veelgevallen kosteloos terugsturen, terwijl een ontevreden Nederlandsekoper altijd zelf de verzendkosten moet betalen. Bovendien moetenNederlandse kopers binnen zeven dagen beslissen of ze hun aankoopwillen houden. Duitsers hebben twee weken de tijd om de koopongedaan te maken.

Volgens Sander kan uit haar onderzoek niet worden geconcludeerddat Nederlandse consumenten slecht tegen agressieve verkopersworden beschermd. Wel noemt zij het jammer dat de Nederlandseoverheid zo lang heeft getreuzeld dat discussie over de vraag hoeconsumenten in het e-tijdperk te beschermen, in ons land nauwelijksis gevoerd. Daardoor biedt de wet consumenten in ons land minderbescherming dan in Duitsland het geval is.

EH

Meer dan vijftig boze reacties op doorspelenstudentgegevens

Alle Utrechtse studenten kregen vorige week een brief in de busvan de politie waarin zij gewaarschuwd werden dat het helen vanfietsen strafbaar is. Een voorlichtingsbrief die de universiteit zobelangrijk vond dat ze de politie eenmalig alle adressen hadgegeven om deze boodschap te verspreiden. Per ongeluk stonden op deetiketten ook de studentnummers.

Het college kreeg meteen zoveel boze reacties dat het beslooteen mailtje rond te sturen met tekst en uitleg. "De universiteitbetreurt dat bij studenten de onjuiste indruk kan ontstaan datgegevens van studenten bij de universiteit niet veilig zijn." Metde belofte de procedure rond gegevensbeheer nogmaals na te lopen,dacht de universiteit er vanaf te zijn. Voor studenten dieeventueel nog opmerkingen of vragen hadden, stond een mailadresopen voor reacties. Helaas moest dezelfde middag weer een(ongevraagd) mailtje naar alle studenten, omdat het opgegevenmailadres voor reacties niet klopte.

Dezelfde dag nog kwamen meer dan vijftig boze reacties binnen.Dat het vertrouwen wel degelijk geschaad was, bleek wel uit dereactie van student Brian Droop. "Waar u 'politie' schrijft, leesik 'maffia'. Ik wil antwoord op de volgende vragen. Sinds wanneeris de politie te vertrouwen? Waarom stuurt de maffia niet eenstapel anonieme brieven naar de UU die u dan zelf etiketteert enwaarom bedenkt u dat zelf niet? Wie van de universiteit is gaancontroleren of de gegevens daadwerkelijk door de maffia zijnvernietigd? Waar haalt de universiteit het recht vandaan mijngegevens uit te lenen?"

Vooral de toon van de brief is studenten in het verkeerdekeelgat geschoten. Jorrit Rensen schrijft: "Regelmatig krijg ikgestolen fietsen te koop aangeboden en nooit ga ik daar op in. Inplaats van de harde kern van fietsendieven aan te pakken, besluitde politie om studenten aan te schrijven als potentilefietsendieven. Ook mijn fiets is weleens verdwenen na een avondjestappen. Toen ik bij de politie aangifte kwam doen, werd er vreemdgekeken. 'Geen helers, geen stelers' is het motto en dat is waar,maar een fiets moet toch echt eerst gestolen worden voor hijgeheeld kan worden. Het irriteert me ook dat de UU hier op zo'nmanier aan meewerkt."

Voorlichter van de universiteit J. Kessels gaf vorige week toe'niet zo gelukkig' te zijn met de toon van de brief. Maar depolitie reageert laconiek. "We hebben gehoord dat er veel commotiewas", zegt M. Gerritse van politieteam Binnenstad, "maar alles isvolgens de regels gegaan. Wij hebben een cd-rom met alle adressengekregen en ik kan u verzekeren dat die vernietigd is." Eenmaffiapraktijk vindt hij het versturen van zo'n brief zeker niet eneen dergelijke acties zou volgens hem ook in de toekomst moetenkunnen.

Onder studenten en medewerkers wordt daar heel anders overgedacht. Zo liet Sander Hermsen, faculteitsmedewerker van defaculteit Wijsbegeerte, weten: "De gang van zaken heeft bij mij eengevoel van verontwaardiging gewekt. Er wordt namelijk gehandeld instrijd met de wet op de persoonsregistratie." Hij wijst erop dat deuniversiteit toestemming van studenten moet hebben om de adressendoor te spelen en waarschuwt het college: "Ik wil u er vriendelijkdoch beslist op wijzen, dat wanneer een dergelijke gang van zakenomtrent de personeelsadressen aan het licht mocht komen, u kuntrekenen op gerechtelijke stappen door ondergetekende."

CH